29 Mart 2024 Cuma
İstanbul 20°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

Başbuğ Paşa'dan 'Şanghay bildirisi'

Rafet Ballı

Rafet Ballı

Gazete Yazarı

ŞANGHAY- Çin seyahati sürüyor.
Biraz kenti gezelim dedik ya.
Pazar notlarını gecikmeli aktarıyorum.
* * *
"Heyet" hazır.
İki emekli orgeneral: İlker Başbuğ, Bilgin Balanlı.
Bir e.koramiral: Kadir Sağdıç.
Bilişimci: Murat Başbuğ.
Bir de ben.
* * *
Kahvaltı, TUK Restaurant'ta
Şanghay'daki 10 kadar Türk lokantasından biri.
Masalar donatıldı. Türk usulü serpme kahvaltı. Sucuklu yumurta dahil.
Keyiflendik.
* * *
Ardından Türk kolonisiyle buluşma.
Yine Black Peper'da. O da Türk lokantası.
Gelenler: Her yaş. Farklı meslekler. Farklı eğilimler.
Alkışlayarak karşıladılar. İnsanımız askerini seviyor.
İlk söz 26. Genelkurmay Başkanı Başbuğ'da.
Katılımcılığa özenli. Sordu: Türkiye Çin'de ne yapmalı? Neleri örnek alabiliriz?
* * *
Bazı cevaplar.
Zafer Karadağ. 13 yıldır burada. İşadamı: "Türkiye'nin Çin'e bakışı
sorunlu. Bir ticaret merkezi bile kurulmadı. Oysa satacağımız çok şey
var."
* * *
Ömer İyigör. 9 yıllık. İşadamı: "Ticari markalardan önce 'Türkiye'
markasını iyileştirmemiz lazım.".
Tanıdık bir hayal kırıklığı: "Türkiye'ye bir şey olmaz, ordu var
diyorduk. 15 Temmuz bu algıyı yıktı..."
* * *
Serdar Yurtçiçek. Siyaset biliminde master yapıyor: "Türkiye, Çin'in
toprak bütünlüğüne hassasiyetini kararlı göstermeli."
* * *
Bankacı Mehmet Sudak: "Trenle giderken bakın. İşlenmemiş bir karış
toprak yok. Ya bizde?..."
Korkut Yakal Çin'e bor ihraç ediyor: "Ham kromu Çin'e 350 dolardan
satıyoruz. İşlenmişini 3500 dolardan alıyoruz..."
* * *
Faysal İnce: "Uygur meselesinde çok hassaslar. Türkiye ile bağlantılı
düşünüyorlar."
Black Pepper'in sahibi Emre Gürel : "Çin'den alacağımız en önemli
örnek: Güvenli toplum. Kadın isterse dışarı yarı çıplak çıksın. Gece
yarısından sonra bile kimse rahatsız etmez."
* * *
Başbuğ Paşa onayladı: "Bizim de dikkatimizi çekti. Belki de dünyanın
en güvenli ülkesi."
Ardından, değerlendirmelerini sıraladı.
Sorgulayıcı. Uyarıcı. Düşünülmüş. Sanki bildiri.
* * *
Ordu-siyaset: "Ordu siyasete karışmamalı. TSK'da ortak kanaat bu diyebilirim."
Atatürk'ün görüşü: "M. Kemal'i örnek almalıyız. Atatürk'ün iki dönemi
var. Yenilenmeye ordu öncülük yapar diye düşünüyordu. 1908
Meşrutiyetinden sonra değişti. Ordu siyasetin dışına çıkmalı dedi."
* * *
TSK hep susmalı mı: "Kendi alanına giren konularda elbette
konuşmalı... Emekli ederlerse etsinler."
ABD örneği: "Bakınız, Trump seçildi. Pentagon uyardı. ABD'nin
taahhütleri var diye."
Kürt açılımı: "TSK 'açılım'da görüşünü söylemeliydi. Söyleyemedi. Bu
facialar oldu."
Mevcut durum: "TSK'nın sesi 2010'dan sonra kesildi. Zaten istenen de buydu."
* * *
Harp okulları: "Harp okulları TSK'nın dışına çıkarıldı. TSK'nın eğitim
sistemi perişan edildi. Dünyada örneği yok. En rahatsız olduğum
konuların başında. Acısını 20-30 yıl sonra çekeriz."
* * *
Türkiye'de eğitim: "Eğitim ve öğretimde gerçekten radikal adımlar
atılıyor. Toplumun tepkisi çok yetersiz."
Hatadan hemen dönülmezse: "Diğer sorunları çözeriz. Eğitimdeki
hataların bedeli ağır olur."
* * *
Halkın yanlışı: "Türk toplumunun en büyük yanlışı TSK'yı kurtarıcı görmesi."
Gereken: "Toplum haklarını ve sorumluluklarını sorgulamalı. Bir şey mi
istiyor? Örgütlenmeli. Ya da bir partiye girmeli. Kendisi yapmalı."
Bir soru: "Organizasyon yeteneksizliğimiz var. Toplum olarak siz
neredesiniz? Niçin örgütlenmiyor, niçin tepki vermiyorsunuz?"
* * *
İttihat Terakki'den beri milli burjuvazi arayışı: "Şimdi bir burjuvazi
var. Ama ne kadar milli? TSK'dan önce bunu tartışalım."
"Milli burjuvazinin olmaması her şeyi kilitliyor."
* * *
12 Eylül: "Tarih değerlendirir. Ama bugünkü sorunların kaynağıdır."
Darbe: "2010'da söyledim. Türkiye'de darbeler dönemi kapandı. 15
Temmuz çok ayrı. Ordu darbesi değil."
* * *
Umudu: "Gençlerden aldığım enerji umut verici. Gençlik iyi.
Kadınlarımız erkeklerden daha mücadeleci. Konferanslarda gelen 4
kişiden 3'ü kadın. Yarısı 18 yaşın altında."
* * *
Yazı çok uzadı. Sonrasını iki paşamızın affına sığınarak özetliyorum.
Bilgin Balanlı: "Siyaset başka mecralara girdi. Zaman alabilir ama
mutlaka değişim olacaktır. Umutsuz olmayalım. Fakat örgütlü olmamız
lazım."
Kadir Sağdıç: "Çözüm demokraside. Her şey halka bağlı."
* * *
Sonrasının satır başları.
Bir: Ortadoğu Çalışmaları Enstitüsü Müdürü Wang Yong ve ekibiyle buluşma.
Shaanxi bölgesi NorthWest Üniversitesi'ne bağlı.
İki: Yu Garden gezisi. Sanki Şanghay'da bir China Town!
Üç: QiuPing'te çay görgü ve bilgisi!
Dört: Michelin yıldızlı Tang Dynasty'de yemek.
Beş: Gece. Yangtze nehri kıyısında gökdelen temaşası.
Paşaların gözlemi: New York'taki Manhattan'dan büyük.
Ayrıntılar sonra.
* * *
Ve: Her kapıyı açan Adnan Akfırat.
Şanghay Üniversitesi'nde misafir araştırmacı.
Türk-Çin İş Geliştirme ve Dostluk Derneği Genel Başkanı. Vatan Partisi
Uluslararası İlişkiler Bürosu üyesi.
* * *
Gece otele döndük. Odalara dağılacağız.
Başbuğ Paşa ekibi saydı. 5 kişiyiz.
Günün finalini yaptı: "Şanghay beşlisi tamamdır!"