29 Mart 2024 Cuma
İstanbul 20°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

Erhat’ın uçacağı kuş yıllardır kırık

Usta yazar ve çevirmen Azra Erhat’ın Üsküdar Bülbülderesi Mezarlığı’ndaki kuş figürlü mezar taşı üç yılı aşkın bir süredir kırılmış halde duruyor. Mezar taşı, çağdaş Türk seramik sanatının öncüsü Füreya Koral tarfından yapılmıştı

Erhat’ın uçacağı kuş yıllardır kırık

Türk deneme ve inceleme yazarı, Eski Yunan ve Roma dilleri uzmanı, filolog, arkeolog, çevirmen ve düşünce insanı Azra Erhat’ın mezarı yaklaşık üç yıldır kırık halde duruyor. Özellikle Eski Yunan klasiklerinden yaptığı çevirilerle ve hümanist görüşüyle tanınan Erhat’ın, A. Kadir ile birlikte yaptığı İlyada ve Odissea çevirileri referans kabul edilir. Erhat’ın mezarının bu halde oluşuna vatandaşlardan ve kültür dünyasından da tepki geldi. Genç kuşağın önde gelen edebiyatçılarından ve Aydınlık gazetesi köşe yazarı Onur Caymaz, tepkisini şu sözlerle ifade etti: “Çok değerli Azra Hanım, kültürümüzün en önemli insanlarından biri, denizlerimizin, mitolojinin, Homeros’un yüce destanlarının, Mavi Anadolu’nun... Mezarı hiç olmasa da yaptığı işlerle yaşayacaktır şüphesiz... Ama hiç değilse ondan kalan son hatıra, bir miktar özeni hak etmiyor mu?” Erhat’ın kuş figürlü mezarını, çağdaş seramik sanatımızın öncüsü Füreya Koral yapmıştı. Erhat, arkadaşı Koral’dan “Belki kuş olur uçarım” diyerek kuş figürünü yapmasını istemişti.

MEZAR VE YAPIT ONARILABİLİR
Seramik sanatçısı Fatma Batukan Belge de duruma ilişkin şunları söyledi: “Ne yazık ki, kentsel alandaki çağdaş sanat yapıtlarına karşı vandallığın sonu gelmiyor. Bu kez heykel de değil, mezar taşındaki seramik kuş parçalanmış. Bırakın sanata saygıyı, ahiret inancına da saygı yok demek ki... Oysa o mezarda sonsuz uykusuna yatan da, o kuşu yaratan da hümanist bir anlayışın temsilcisiydi. Bir seramik sanatçısı olarak içimin yanması o kuşun seramikten yapılması ya da Füreya’ya ait olmasından değil, insanın insana saygısının kalmamasından... Mezar ve yapıt onarılabilir. Mesela geçtiğimiz yıl büyük bir Füreya sergisi açan Kale grubu bu kuşun onarımını üstlenebilir ama toplumu nasıl onaracağız?’’

Antik dönemin çağdaş sesi
Hümanist görüşün temsilcilerinden çevirmen,deneme ve inceleme yazarı Azra Erhat, 6 Haziran 1915’te İstanbul’da doğdu. İlk ve ortaöğrenimini Belçika’da yaptı. 1939’da Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’ni bitirdi. Klasik Filoloji Bölümü’nde asistan olarak göreve başladı. 1946’da doçent oldu. 1948’de aynı fakültedeki öğretim üyeleri Pertev Naili Boratav, Behice Boran, Adnan Cemgil, Niyazi Berkes’le birlikte, sol görüşlü olduğu gerekçesiyle üniversiteden uzaklaştırıldı. 1949-1950 arasında Yeni İstanbul ve Vatan gazetelerinde çalıştı. Daha sonra Milletlerarası Çalışma Bürosu’nda kütüphanecilik yaptı. Yunan klasiklerinden yaptığı çevirilerle tanınan Azra Erhat’ın ilk çevirileri Tercüme dergisinde çıktı. A.Kadir’le birlikte Homeros’un İlyada destanından yaptığı çevirinin birinci cildi 1959’da Habib Törehan Bilim Ödülü’nü, üçüncü cildi 1961’de Türk Dil Kurumu Çeviri Ödülü’nü aldı.
İlyada’nın tam çevirisi 1967’de, Odysseia 1970’te yayımlandı. 12 Mart döneminde, ‘mevcut düzeni bozmak için gizli örgüt kurmak suçuyla’ tutuklandı. Sabahattin Eyuboğlu ve Vedat Günyol ile birlikte dört ay Maltepe Askeri Cezaevi’nde kaldı. Eyüboğlu’yla birlikte çevirdiği Hesiodos’un Theogania ve İşler ve Günler adlı yapıtlarıyla Hesiodos üzerine araştırma, 1977’de Hesiodos, Eseri ve Kaynakları adıyla basıldı. Sophokles, Aristophanes gibi yazarların yapıtlarını Türkçeye kazandırdı. Yeni Ufuklar dergisinin yazarlarından biri olan Erhat, bu dergi çevresinde gelişen hümanizm anlayışının öncüleri arasında yer aldı.

Erhat’ın uçacağı kuş yıllardır kırık - Resim : 1

Mavi yolculuk ve Hektor Atatürk
Batı uygarlığının kökenini ve Anadolu’ya dayandıran ve Anadolu kültürlerini bir bütün olarak gören Halikarnas Balıkçısı’yla aynı görüşleri paylaştı. Kültür tarihi yorumunu, bir grup aydınla birlikte başlattığı “Mavi Yolculuk”larla ve Mavi Anadolu (1960), Mavi Yolculuk (1962) adlarıyla yayımladığı gezi yazılarıyla yaygınlaştırmaya çalıştı. Erhat, yazılarında Atatürk’ü İlyada kahramanlarından Hektor’a benzetmiştir. Denemelerinin bir bölümünü İşte İnsan-Ecce Homo (1969) ile Sevgi Yönetimi (1978) adlı kitaplarda topladı. Kendi alanının önemli kaynak kitaplarından biri olan Mitoloji Sözlüğü’nü (1972), Mektuplarla Halikarnas Balıkçısı (1976) ve Troya Masalları (1981) adlı çocuk kitabı izledi. 1983’te adına, Yazko Çeviri Dergisi tarafından çeviri ödülü kondu. Erhat’ı, 6 Eylül 1982’de İstanbul’da kaybettik.

Son Dakika Haberleri