METİN TÜKENMEZ/ Sporcu neden doping yapar? -(TAMAMI)
Araştırmalar, bu araştırmaların ortaya koyduğu kanıtlar göstermektedir ki, sporcular antik çağdan bu yana başarımgücünü(performans) arttırıcı ilaçlar kullanmaktadırlar. Antik Yunan, Romalı sporcular, içinde gerçekte olmayan bir şey varmış gibi görmeye(halüsinasyon) neden olan mantarlar bulunan çeşitli ilaçlar kullanmışlardır. 1700’lü yıllarda patencilerin, 1800’lü yıllarda uzun mesafe koşucularının brandy denilen içecekleri, 1900’lü yıllarda ise acının etkisini azaltmak için boksörlerin eroin kullandıkları bilinmektedir. Günümüzde ise çok çeşitli başarımgücü artırmak amaçlı ilaçlar alınmaktadır. Peki, ama neden?
Sporcular, stres gibi yenilmesi zor etkenlerin altında spor etiğine uygun almayan davranışlara başvurduklarında, kendi aralarında özel ilişkiler yaratırlar. Bu özel ilişkiler aynı spor dallarındaki sporcular arasında daha da gelişir. Bu özel duygular sporcularla normal insanları birbirinden ayırmaktadır. Çünkü sporcular normal insanların sporcu olmanın ne demek olduğunun ne anlama geldiğini bilmediklerini düşünürler. Kendileri normal insan davranışları sergileseler de özel durumlarda, yarışmalarda sporculara gösterilen yakınlık, popüler dünyanın onlara gösterdiği ilgi çevrede sporcuları yücelten bir yapı oluşturur.
Doping yapan sporcuların etkilendikleri birçok farklı etkenler olsa da, önemli nedenlerinden biri, popüler dünyanın onlara gösterdiği ilginin devamını sağlamaktır. Hele bir de olimpiyatlarda derece almış bir sporcuysanız, size gösterilen ilginin devamını hep istersiniz. Öte yandan bizim gibi henüz gerçek spor kültürü tam yerli yerine oturmamış ülkelerde aşırı ödüllendirme sistemi getirirseniz, olimpiyat derecelerinin ülke politikasının bir sonucu olarak kullanırsanız sporcuları doping için özendirmiş olursunuz.
Açıktır ki doping yapmanın birçok nedeni vardır. Salt kazanma duygusundan ya da verilen ödüller dopingin tek nedeni olamaz. Takımda sürekli oynayabilme, toplumun ilgisini sürekli kılma duygusu, başarılı sporcu olmaktan dolayı kendisine sağlanan özel olanaklardan yararlanmayı sürdürme isteği gibi başka etkenlerde olabilir. Ancak dopingin temelindeki ana neden spor kültürünün, etiğimin tam olarak içselleştirmekten yoksun kalmaktır. Bu yoksunluk dopingi tetikler, kontrolü de güçleşir. Sonuçta doping yapan bir çevrenin içinde var olma savaşımı verir sporcular. Böylece sporcular gerçeklerden kaçmak için doping yapmazlar, onlar çevrelerindeki gerçeklere karşı koyabilmek için dopinge gereksinim duyarlar...
