Bebeğinizde göz tembelliği olabilir

Bebeğinizin ilk göz muayenesini 6. ayda mutlaka yaptırın. Çünkü göz tembelliği erken tanı sayesinde tamamen düzeltilebilirken, tedavi geciktiğinde kalıcı görme bozuklukları oluşabiliyor

Her iki gözde ya da gözlerden birinde görme keskinliğinde en az yüzde 20 oranında azalma olarak tanımlanan göz tembelliği her 25 çocuktan birinde görülüyor. Göz Nurunu Koruma Vakfı, bebeklerin ilk göz muayenesinin altıncı aydan itibaren mutlaka yaptırılması gerektiğini belirtiyor.

Göz Hastalıkları Uzmanı Dr. Şule Kadı, “Özellikle ailesinde göz tembelliği ya da şaşılık olanların 3 yaşından önce göz doktoru tarafından tam bir göz muayenesi olması şarttır. Ancak, hiç şikâyet veya risk faktörü olmasa bile en geç 3-4 yaşlarına kadar muayene edilmesi gereklidir” dedi.

Göz tembelliğinin en önemli dört nedeni şunlar:

Şaşılık: En sık görülen sebeptir. Kayan gözden gelen görüntü çift görmenin önlenmesi amacıyla yok sayılır ve çocuk sadece tek gözüyle görmeye yönlenir. Bu, kayan gözün görmesinin düşmesine yol açar.

Refraktif farklılık: Refraktif bozukluklar gözlükle düzeltilmektedir. Göz tembelliği tek gözün diğerine göre daha fazla miyopik, hipermetropik ya da astigmatik olmasıyla oluşmaktadır. Bulanık gören göz yok sayılır ve göz tembelliği gelişir. Gözler normal gözükmektedir ama tek göz diğerine göre daha az görmektedir. Bu, en zor tanı konan göz tembelliği nedenidir ve sıkı izlenmesi gerekmektedir.

Göz dokularının geçirgenliğinin bozulması: Katarakt ya da görüntünün net olarak odaklanmasını engelleyecek her türlü durumda göz tembelliği gelişmektedir. Bu, en ağır göz tembelliği tipidir.

Her iki gözde ileri derecede yüksek kırma kusuru: Her iki gözde 3 dereceden fazla hipermetrop veya 7-8 derece miyop varlığı her iki gözün birden tembelliği ile sonuçlanır.

Nasıl teşhis ediliyor?

3-4 yaş öncesi çocuklarda göz muayenesinin güçlük arz ettiğini anlatan Dr. Kadı, sağlam gözün tek elle kapatılıp çocuk ya da bebeğin vereceği tepkiyi değerlendirmenin bir yöntem olduğunu söyledi. Dr. Kadı şunları kaydetti: “Gözlerde herhangi bir kayma olup olmadığı muayene edilir. Daha sonra kornea, göz merceği gibi kırıcı ortamlarında herhangi bir bulanıklık olup olmadığına bakılır. Damla yardımıyla göz bebeği büyütülür, her iki gözün reaksiyon değerleri ölçülür. Retina ve optik sinir kontrolü de yapılır.”

Göz tembelliği tedavisinde erken teşhisin çok önemli olduğunu vurgulayan Kadı, “Erken teşhis ve düzenli tedavi yapılırsa çoğu kez normal görmeye ulaşılabilir. 9 yaş sonrasında yapılacak tedavilerde bir fayda sağlanmama olasılığı çok yüksek” dedi.

Sağlam göz kapatılıyor

“Göz tembelliği tedavisinde ilk adım, görmeyi bozan bulgunun ortadan kaldırılmasıdır” diyen Kadı, tedavi yöntemleriyle ilgili şu bilgileri verdi: “Şaşılık gözlükle düzeltilebilir. Eğer katarakt varsa, görmeyi engelleyen bulanık ortam mevcutsa veya şaşılık gözlükle düzelmiyorsa ameliyata başvurmak gerekir. Ayrıca, zayıf gözün daha çok çalıştırılması gerekiyor. Bunun için de yöntem; sağlam gözün bandaj yardımıyla haftalar, bazen aylarca kapatılması. Çocuklar kapama tedavisinden pek hoşlanmıyorlar. Burada ailelere büyük iş düşüyor. Çocuğun bandajı kabullenmesi için ailelerin desteği gerekiyor. Şaşılıkta eğer bir cerrahi müdahale yapılacaksa genellikle önce göz tembelliği giderilmeye çalışılır. Ameliyat öncesi belli bir dönem kapama tedavisi yapılır, ameliyat uygulanır, daha sonra bir müddet daha kapama yapılmaya devam edilir.”

Mutlaka tedavi edilmelidir

Gözlük yardımıyla ya da ameliyat ile göz tembelliğinin nedeni ortadan kaldırılabiliyor. Kritik nokta, göz tembelliğinin kendisinin de tedavi edilmesi. Eğer göz tembelliği kalıcı olarak tedavi edilemezse,

* Kalıcı görme kusuru,

* Derinlik algılamasında kayıp,

* Sağlam gözde yaralanma ya da hastalık olursa ömür boyu az görme gibi sonuçlar ortaya çıkabilir.

Anıl Işık