25 Nisan 2024 Perşembe
İstanbul 24°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

AKP sadece kriz üretiyor, çözme yeteneği kalmadı

Rafet Ballı

Rafet Ballı

Gazete Yazarı

A+ A-

Faizler artırıldı.

Neredeyse katlandı.

Bekleniyordu.

Fakat bu kadar yüksek değil.

"Faiz lobisi" dedikleri bile öngörmüyordu.

Sonuç:

Artış çok yüksek.

Demek çok korkmuşlar.

***

Kararın cebimize etkisi?

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek açıkladı:

"Alım gücü düşecek."

Kibar cümleyi Türkçeye çevirelim:

"Halk yoksullaşacak."

***

Niçin?

Faizler kredi faizlerini.

Kredi faizleri maliyetleri.

Maliyet artışı da fiyatlarıyükseltecek.

Yani enflasyon artacak.

***

Enflasyon süreci hemen başladı zaten.

Kobi'lere verilen kredinin faizi sıçradı.

Geçen hafta yüzde 15'lerdeydi.

5 puan zamlandı.

Kredi maliyetleri hemen arttı yani.

Verilmiş ticari kredilerde de artışkapıda.

Sonuç: Sırada fiyat artışları var.

***

Diğer ihtimal?

Faizlerle oynanmasa, döviz yüksek kalsaydı.

Erdoğan'ın ilk dediği gibi olsaydı.

Türkiye'yi iki ihtimal bekliyordu.

***

Şer:

Yıkıcı kriz, yaygın iflaslar.

Özel sektörün döviz borcu yüksek.

Sadece kısa vadeli borcu: 165 milyar dolar.

Düşük TL ile kazan. Yüksek döviz ile öde.

Mümkün olamazdı.

Çoğu ayakta kalamazdı.

***

Ehveni şer:

Pahalı döviz, pahalı ithalat demek.

Bu da enflasyona yol açardı.

İki yol da aynı kapıya çıkıyor:

Halkın yoksullaşması.

***

Temel bir soru:

Faiz artsa da, düşse de.

Döviz yükselse de, inse de.

Halk kaybediyor.

Niçin?

***

Temel ekonomi politikasına bağlı.

AKP 2002'de geldi.

Kemal Derviş'in programını aynen benimsedi.

Yani Batının IMF programını.

Adı: Sıcak para politikası

Yani: Düşük döviz, yüksek (reel) faiz.

***

Mekanizma şöyle çalıştı:

Yabancı para sahibi dövizle geldi.

TL'ye geçti. Faize yatırdı.

Yani: Devlet tahvili, hazine bonosu aldı.

Çıkacağı zaman da ucuz döviz hazırdı.

Aldı, gitti.

Sistem böyle kurulmuştu.

Bu yüzden:

Döviz sabit tutuldu.

Dış borcumuz da katlanarak arttı.

***

Faiz artışı neyi çözdü?

Dövizdeki hızlı tırmanışıdurdurdu.

Fakat iki sorunun cevabı belirsiz.

Bir: Dövizde yükseliş durur mu?

Kimse "evet" diyemiyor.

İki: Sıcak para girişi ne olur?

İhtiyacı karşılar mı?

Yani ayda 14 milyar dolar gelir mi?

Buna da kimse "evet" diyemiyor.

Sonuç:

Kriz çözülmedi, yavaşlatıldı.

***

Çare ?

Artık her yerde konuşuluyor.

Dış borca faiz ödemeye mecbur değil.

Üretimi teşvik etmeye dayanan ekonomi.

***

AKP'nin manzarai umumiyesi:

Dış politikası: Krizde.

Müslüman ülkeler iddialı olduğu alandı.

Yakın ülkelerden kiminle ilişkisi dostça?

İç politikası: Krizde.

Muhalefetle iyi olmaması normal.

İktidar ortağı Cemaat'le de sert kavgalı.

Bir taraf tasfiye edilecek.

Ekonomi politikası: Krizde.

Bir hafta önce gerek yok dedi.

Dün faizleri yüzde 100'e yakın artırdı.

***

Sonsöz:

Bir: AKP artık sadece kriz üretiyor.

İki: Kriz çözme yeteneği de kalmadı.

Üç: Bütün çöküşler böyledir.