Belediye kent konseyleri ve ekonomik işlevleri

Yerel seçimlere doğru giderken siyasal partilerin bildirgeleri ve yerel temelli izlencelerine genel olarak baktığımda kent konseyi kavram ve uygulaması konusunda pek bir şeye rastlayamadım. Gözümden kaçmışsa affola. Yazımızda kent konseyi konusuna değineceğiz.
BÜTÜNCÜL BELEDİYECİLİK
Belediyeciliğin bütüncül bir olgu olarak algılanması artık yadsınamaz bir gerçek olmuştur. Bütüncül belediyecilik derken fiziksel, kültürel, sosyal ve ekonomik boyutların tümünün birbiriyle içiçe kapsanmasını kast ediyoruz. Yazınsal bir söylemle bir yerel birimde hemmahal, hemhal ve maişette de hemdert olmak konusunda hemzemin olabilmek yani! Belediyelerde kent konseylerinin ekonomik işlevi var mıdır acaba? Elbette. Bu konuda Türkiye Kent Konseyleri Platformu 22. Genel Kurul Toplantısı (17-18 Haziran 2017 tarihlerinde) Tekirdağ Süleymanpaşa Kent Konseyi ev sahipliğinde gerçekleştirilmişti. Genel kurul toplantısında talep üzerine tarafımızdan ‘Kent Konseylerinin Yerel Yönetimlerde Ekonomiye Katkıları’ konusunda bir sunum gerçekleştirildi.
KENT KONSEYİ NEDİR?

Kent konseyleri Türkiye’de 2005’te Belediye Yasası’nın 76. Maddesi ile belediye örgütü olan yerlerde kurulması zorunlu hale getirildi. Şeffaf, katılımcı ve etkin kent yönetimi için kurulan bu yapıya benzer oluşumlar yasadan önce de kimi belediyelerde (Çanakkale vd.) çeşitli adlar altında vardı. Bu oluşumların ortaya çıkmasının temel nedeni Gündem 21 Türkiye Programı idi. Yasanın ardından 2006’da bir de Kent Konseyleri Yönetmeliği yayınlandı, ardından 2009’da kapsamlı bir değişiklik de yapıldı. Bu yönetmeliğin 4. maddesinde kent konseyi şöyle tanımlanmıştır:
‘Merkezi yönetimin, yerel yönetimin, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının ve sivil toplumun ortaklık anlayışıyla, hemşehrilik hukuku çerçevesinde buluştuğu; kentin kalkınma önceliklerinin, sorunlarının, vizyonlarının sürdürülebilir kalkınma ilkeleri temelinde belirlendiği, tartışıldığı, çözümlerin geliştirildiği ortak aklın ve uzlaşmanın esas olduğu demokratik yapılar ile yönetişim mekanizmaları.’
KENT KONSEYİ VE EKONOMİ
Aynı yönetmeliğin görevler başlıklı 6. maddesinde şöyle ifadeler vardır:
■ Sürdürülebilir gelişmenin sağlanması ve bu konuda ortaya çıkan sorunların çözümüne yönelik planların hazırlanması ve uygulanmasını sağlamak,
■ Kentin kimliğine ilişkin tarihi, kültürel, doğal ve benzeri değerlere sahip çıkmak ve geliştirmek,
■ Kent kaynaklarının etkili, verimli ve adil kullanımına katkıda bulunmak,
■ Sürdürülebilir kalkınma anlayışına dayalı kentin yaşam kalitesini geliştiren, çevreye duyarlı ve yoksulluğu giderici programları desteklemek,
■ Çocukların, gençlerin, kadınların ve engellilerin toplumsal yaşamdaki etkinliklerini arttırmak ve yerel karar alma mekanizmalarında aktif rol almalarını sağlamak,
■ Kent yönetiminde saydamlık, katılım, hesap verebilirlik, öngörülebilirlik ilkelerinin uygulanmasına katkıda bulunmak,
İşte bütünsel belediyecilikte kent konseylerine verilen görev! Kent konseyleri bu bağlamda yönetmeliğin 12. Md.’ne göre bir ekonomi çalışma grubu oluşturabilir.
UYGULAMADA KENT KONSEYLERİ
Kimi örnekler verelim.
Kadıköy Belediyesi’nin Sosyal Hizmetler ve Kent Yoksulluğu Çalışma Grubu ve Tüketici Hakları Çalışma Grubu / İsparta Güneykent Belediyesi’nin Gülderen Kadınlar Projesi / Çanakkale Belediyesi’nin Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini Uygulama ve İzleme Çalışma Grubu Boreas Kırkyama Çalışma Grubu vb.
Yabancı bir ülkeden de bir örnek alalım, sözgelimi Glasgow (İskoçya) Kent Konseyi. Bu konseyin 2016-2023 dönemi için ekonomi stratejisinde 10 tema odağa alınmış:
Sağlığı iyileştirmek / Herkese beceriler kazandırmak / Daha adil bir Glasgow’u sağlamak / Kilit sektörleri desteklemek / Yenileşim ve yüksek değerli istihdam / Akıllı altyapı yatırımı / Konut karması / Girişimleri desteklemek / Eğitimi istihdam fırsatlarıyla bağlantılamak / Nüfusumuzu arttırmak.
Sonsöz: Darısı bizim başımıza, öncelik doğrudan ve dolaylı (sosyal) rantçı belediyecilikten kurtulmak!