Bir Gezi tanığı:Tülin Onat

Taksim Gezi’sinde 2013 yılının 27 Mayıs’ı başlayarak dalga dalga tüm yurda yayılan direniş toplumsal belleğimize ve demokrasi tarihimize silinmeyecek şekilde kazındı. Ortak kentsel yaşam alanları üzerinde söz sahibi olmak isteyen yurttaşları susturmak için uygulanan orantısız güç yüzünden sekiz gencimiz yaşamını yitirdi. Direnişin fitilini gençler ateşlemişti ama zamanla her yaştan ve kesimden insan onlara katıldı. Etnik, cinsel, dinsel ayırım gözetmeksizin kenetlenen insanlar arasında sanatçılar da vardı.

Gezi Direnişi bir süre sonra sanatsal üretimlerde kendini göstermeye başladı. Mesela olaylardan en çok etkilenen ve bu konuda en çok üreten sanatçılardan biri ressam Muzaffer Akyol oldu. Yoğun biber gazı soluduğu geceden itibaren “Ortak Aklın Resimleri” ortaya çıktı. Seramik sanatçısı Buket Acartürk, Gezi Direnişi’nden bir yıl sonra açtığı “Sınana Sınana” sergisini direnişe adadı. Yine olayların birinci yıldönümünde Piramid Sanat ve UPSD Galeri’de eşzamanlı açılan “SIKIYORSA GEL!#direnkalbim SENİ PAYLAŞIYORUM” başlıklı grup sergisinde pek çok sanatçının bu konuyu işleyen çalışmaları yer aldı. Aradan çok zaman geçmedi, henüz dört yıl oldu ama Gezi’nin görüntüleri uzaklaşırken ressam Tülin Onat karşımıza çıkıverdi. Gezi Direnişi’nden itibaren biriktirdiklerini anlatmak ve hafızası zayıf bizlere o günleri yeniden hatırlatmak için...

FARKLI MALZEME

Çağdaş Türk sanatının önemli isimlerinden Prof. Tülin Onat soluduğu biber gazının etkisini hayatı boyunca taşıyacak olanlardan. Soluk borusunda zaman zaman nükseden yara o günlerden kalma. Ama asıl yara belleğinde ve yüreğinde biriktirdiklerinden olduğu için son dönem çalışmalarında Gezi yeniden ortaya çıkmış. “Oyun Bitti! Bir Gezi Tanıklığı” başlıklı sergisi bu açıdan önemli ve anlatım tarzında da farklılıklar görülüyor. Sanatsal yöneliminde değilse de biçim ve malzeme açısından farklılıklar diyebiliriz. Bir kere en başta her zaman çalıştığı büyük boyutlu tuvallerin yerini küçük tuvaller almış. Tuval üzerine akrilik birkaç büyük boyutlu çalışması dışında hemen tümü daha küçük tuvaller üzerine kolajlar ki, kendi çektiği fotoğraflarla oluşturmuş.

Kolajlarda sık sık yinelenen imgeler var: Bir yüzü erkek diğer yüzü kadın bir bez bebek (kendi dikmiş), sarı kıyafetli oyuncak bir bebek, kızı Ekin’in yüzü, sargı bezinden yapılmış maskeler, figürlerden oluşmuş dantel dokusu. Daha önceki soyut kompozisyonlarını oluşturan dokular bu kez kalabalıkları betimleyen figürlerden üretilmiş. Uzaktan bakıldığında dantel gibi görünse de yaklaşıldığında figürler ortaya çıkıyor. Bu dantel doku Gezi protestolarının çıkış sebebi olan ağaçları da simgeliyor olmalı.

Sergiyi 9 yaşındaki kızımla gezdim; en çok bebek imgeleriyle ilgilendi elbette ama tuval üzerinde üçüncü boyut yanılsaması yaratan dokular da ilgisini çekti. Gezi Direnişi sırasında daha beş yaşında bile değildi, yine de “protesto” (onun diliyle “piyotesto”) sözcük dağarına eklenmişti. Gezi protestoları çocuklarımız ve biz daha güzel bir kentte, daha demokratik bir ülkede yaşayabilelim diye seslerini yükseltenler sayesinde ortaya çıktı. Eğer unutmayıp hatırlayacaksak, bu, Tülin Onat gibi sanatçılar sayesinde olacak...