Bitmeyen çilelerin ozanı: Heinrich Heine

1797-1856 yılları arasında yaşayan Heinrich Heine (Haynriş Hayne), ülkemizde pek tanınmamasına karşın dünyaca ünlü en büyük birkaç Alman şairinden biridir. Ne var ki Yahudi kökenli olduğundan, çoğu kez Alman toplumunda dışlandı ve Fransa’ya göç etmek zorunda kaldı. Orada birçok ünlü düşünür ve sanatçıyla kalıcı dostluklar oluşturdu; zaman zaman onlarla sanatsal üretimini sürdürdü..

Heinrich Heine

Şiirlerinin çoğu, günümüzde bile dilden dile dolaşmakta, Almanya’nın bütün okullarında okutulan ders kitaplarında tanıtılmaktadır... “Lorelay” adlı şiiri, dünyaca en ünlü şiirlerinden biridir. Günümüzde bile şarkılaştırılmış Lorelay şiirini; hangi Almana sorsanız, hemen mırıldanmaya başlar. Ama yazarının kim olduğunu çoğu bilmez!

Gurbet yaşamının son yıllarını yatalak olarak Paris’te

geçirdi ve orada öldü.

En ünlülerinden birkaç kitabı:

Buch der Lieder (Şarkılar Kitabı), Neue Gedichte ( Son Şiirler) Deutchland Ein Wintermârhen (Almanya – Bir Kış Öyküsü), Atta Troll. Sommernachtsraum (Atta Troll. Bir Yaz gecesi Düşü)

Doğrudan Fransızca olarak yazdığı kitaplarından birkaç örnek:

Poèmes et Légendes (Şiirler ve Efsaneler)

Tableaux de voyage (Yolculuk Tabloları).

Aşağıda, bu çileli ozandan seçtiğimiz bir şiirinin çevirisini veriyoruz:

*****

BİL BAKALIM, İLK SAATİ KİM BULDU

Söyle bana, şu duvar saatini kim buldu ilkin,

Saatleri, dakikaları kısaca şu zaman dilimlerini?

Soğuk mu soğuk, hüzünlü bir adam buldu onları ilkin.

Bir kış gecesi düşlere dalıp gittiğinde,

Farelerin gizli tıkırtılarını sayıyordu sessizce

Ve gaga vuruşlarını, ormanlardaki kurtların kuşların.

Bil bakalım, kim buldu ilk öpücüğü?

İlk öpücüğü öpülen mutlu dudaklar buldu;

Bu dudaklar art niyetsiz başkalarını öptü.

Aylardan mayıstı, o güzelim mayıs.

Çiçekler püskürdü hemen topraktan

Ve gülümsedi ta tepelerdeki güneş,

Tekmil kuşlar şarkılar söyledi.

Heinrich Heine

(Çeviren: Yaşar Atan)

Gene her zamanki gibi, iki şiir de bizden, diyoruz. İyi haftalar dileğiyle..

DÜNYAMIZIN ZEMBEREĞİ

Uçuyorlarsa serpile serpile

O canlar canı dost kuşlarım

Kentimin göklerinde böyle

Ve güneşimi koşturan atlar

Geçerlerken soluk soluğa Akdeniz’i

Götürüyorlarsa bir selam benden

Dünyalı bütün kardeşlerime

Daha ne isterim ki mirim

Bu demektir ki

Sarıkız’ım kurmuştur bu sabah da

Dünyamızın zembereğini

Aşkla.

(Yaşar Atan)

KAÇAK YILDIZ

Bu sabah yeni uyanmıştı daha

Hani o çiçekler yolum üstündeki

Zaten bakışlarından anladım

Çoğu Akdenizliydi

Hep Akdeniz’e hasret

Bulut nedir pek bilmezlerdi

Merhaba dedim yürekten

Nasıl da sevindi hepsi

Berlin yakınlarında bu sabah

O parkı gördüm gene sisliydi

Oturdum yakındaki bir kahveye

Ve açınca gördüm

Şiir defterimde

Ürkek mi ürkek

Sığıntı bir yıldız vardı

O da Akdenizliymiş hani

Göçmen gelmiş buralara

Beni görünce

Gülümsedi.

(Yaşar Atan)

oOo oOo

Mitolojiyle ilgilenen okurlarımız için son çıkan kitabımız:

HOMEROS’UN İZİNDE – İLYADA ÖYKÜLERİ

(Boyalı Kuş Yayınları)