Sit alanları ranta açıldı!
Korunacak alanların sınırlarını yeniden belirleyen Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, doğal sit alanlarını kaldırmak için harekete geçti.
Müjde Oktay
[email protected]
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, doğal sit alanlarını yeniden gözden geçirerek bazı alanların sit statüsünü kaldırdı, bazılarının ise sit derecesinde değişikliğe gitti. Düzenlemeye göre artık jeolojik dönemlere ait, ender bulunan yerler 1., 2. ve 3. derece sit alanı yerine, “Kesin Korunacak Alan”, “Nitelikli Doğal Koruma Alanı” ile “Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı” olarak gruplandırılacak.
Düzenlemeyle “sit alanı” kavramı tarihe karışırken, Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürü Kemalettin Cengiz Tekinsoy, Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı’nda düşük yoğunluklu turizm ve konuta izin verileceğini belirtti. Aralarında İzmir Çeşme, Antalya Tünektepe ve Tuz Gölü başta olmak üzere binin üzerindeki yerde eski sit sınırları yeniden belirlendi.
Sit alanları hakkındaki yeni düzenlemenin nasıl olduğunu ve ne gibi sonuçlar doğuracağını Çevre Hukuku Avukatı Yakup Okumuşoğlu’na sorduk. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın hayata geçirmek için bekledikleri projeler nedeniyle böyle bir karar aldığını belirten Okumuşoğlu, “Koruma alanlarına giremedikleri ve rant oluşturamadıkları için sit alanlarını kaldırıyorlar. Örneğin Fırtına Vadisi’nde hayata geçirmeyi planladıkları bir kentsel dönüşüm projesi var. Vadi ve çevresi sit alanı, ancak buna karşın Çevre Düzeni Planı (ÇDP) ile konut yerleşim alanları oluşturmuşlar. Bunun yanı sıra Yeşil Yol gibi daha birçok projeleri var. Sit alanlarını kaldırmadan bu projeleri hayata geçiremezler. Alınan kararın nedeni bu” dedi.
RANTA FEDA EDİLECEK
Okumuşoğlu, en değerli yerlerin rant çarkını çevirenlerin eline geçeceğini şöyle anlatıyor: Yeni düzenlemeyle birlikte doğal sit alanlarını tamamen ranta açacaklar. Bu alanlarda her türlü turizm ve konut faaliyetleri yürütülecek. En değerli, en korunması gereken yerler rantın çarkına feda edilecek. Üç kategoriden sadece birincisinde bilimsel çalışmalar dışında herhangi bir çalışma yürütemeyecekler onun dışında 2. ve 3. kategoride istedikleri faaliyetleri gerçekleştirebilecekler. Burası ihtiyaç için turizm alanı diyerek imara açacaklar.
Düzenlemenin rantın işleyişine uygun hale getirileceğini vurgulayan Okumuşoğlu, “İşlerine yaramayan, hiçbir şekilde yapılaşmanın mümkün olamayacağı alanları 1. derece Sit alanı olarak gösterecekler. İmar faaliyetlerinin rahatça yürütülebileceği alanları ise diğer kategorilere alacaklar ve imara açacaklar. Böylece görünürde aslında işlerine yaramayan alanları korumuş olacaklar” dedi.
GEZİ DİRENİŞİ ENGEL OLMUŞTU
Hükümetin doğal sit alanlarını kaldırmak için önceden beri planı olduğunu dile getiren Okumuşoğlu, şöyle konuştu: 2013 yılında Tabiatı ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Kanunu taslağını gündeme getirmişlerdi. Bu yasayla sit alanlarını tamamen ortadan kaldıracaklardı. Ama o dönemde sivil toplum örgütleri büyük tepki göstermişti, eylemler yapılmıştı. 5 Haziran Dünya Çevre Günü’nde tasarıyı “dünyanın en çevreci yasası” diye mecliste onaylayacaklardı. O dönem tam da Gezi olaylarının patladığı bir döneme denk geldi. Gezi Direnişi’yle gelen tepkilerden dolayı yasa tasarısını geri çekmek zorunda kaldılar. Şimdi yeniden o yasanın içerisindeki maddeleri teker teker uygulamaya koyacaklar.
