20 Nisan 2024 Cumartesi
İstanbul 14°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

Erdoğan-Barzani: Niye şimdi, niye Diyarbakır?

Rafet Ballı

Rafet Ballı

Gazete Yazarı

A+ A-

Sözü dolaştırmayalım.

Soru kısa: Erdoğan, Barzani'yi niye davet etti? Hem de Diyarbakır'a.

Cevap: Uzun ve çok katmanlı.

***

Danışmanı Yalçın Akdoğan üzerinden..

"Davet sahibi"ne, Erdoğan'a kulak verelim.

Özellikle "ev sahibi" demiyorum. Kendilerini öyle görmüyorlar çünkü.

Akdoğan diyor ki:

"Barzani görüşmesinin iki paralel gelişme açısından önemi olduğu düşünülebilir. Birincisi Irak merkezi yönetimiyle Türkiye'nin ilişkilerinin normalleşmesi, ikincisi PYD bağlamında örgütle KDP'nin ilişkilerinin gerginleşmesi..."

"Barzani'nin bölge halkı tarafından sevildiği ve önemsendiği bir gerçek... Bunun PKK'yı rahatsız etmesi veya huylandırması da mümkün.. Bir dizi olay Kuzey Irak Yönetimi ile PYD'nin arasını açmış durumda." (Star, 12 Kasım).

***

Önce ruh hali.. Akdoğan, AKP normallerini yansıtıyor:

Bir: "Güneydoğu halkı Barzani'yi önemsiyor ve seviyor.."

İki: "PKK bundan rahatsız ve huylanıyor."

Üç: AKP iki durumdan da huylanmıyor. Rahatsız olmuyor. Hatta memnun!

Sonuç: AKP, Güneydoğu'yu kendi toprağı saymıyor.

***

Gelelim asıl konuya. Gözlerden kaçan.. Yeni ve hayli stratejik.

Akdoğan, Diyarbakır buluşması için.. Vurguyu Barzani-PKK (PYD) ilişkilerini yapıyor.

Suriye'de PYD'nin askeri durumu nasıl?

Kuzeyde üç bölgeyi denetliyor: Afrin, Kobani ve Kamışlı.

Üçü bölge birinden kopuk. Aralara El Kaide hakim.

PYD bölgesiyle Türkiye sınırı kapalı. Barzani sınırı da kapalı. Güneyi El Kaide denetiminde.

***

"Rojava"nın Irak/Maliki sınırı ise.. Buraya dikkat: El Kaide'nin elindeydi. Yani artık değil. 15 gün önce.. PYD güçleri Irak'la sınıra dayandılar.

Suriye tarafında Tilkoçer.. Irak tarafında Rabia denilen bölge.. Artık PYD'nin elinde. Yani PYD bölgesi kuşatmayı yardı.

Barzani bölgesi için.. Akdeniz'e "Kürt Koridoru" planından söz edilirken..

PKK'nın "Rojava" sı için.. Irak'a "Doğu koridoru" fiilen açıldı.

***

"Doğu koridoru" henüz işlemiyor.. İnsan ve malzeme için.. Geçişler resmen başlamadı.

Gayri resmi geçişler? Bilgi yok.

Sonuç: PKK'nın Suriye'de bölge kuvvetleriyle.. Bölge kuvvetlerinin PKK ile.. Uygun düşerse. Her türlü ilişki "koridoru" açıldı.

Fakat: PKK Suriye'de bölge kuvvetleriye ilişkide dikkatli.. Türkiye ve İran'da ise.. Gericilik ve emperyalizmden kopmamaya çalışıyor.

***

Bölge tablosu şöyle.

Türkiye bir taraftan.. İran ve Irak'la ilişkileri tamire çalışıyor.

Suriye ile "temas" da gündemde.

Yani: "Şii cephe" diye suçladığı.. Anti-emperyalist cepheyle diyalog başlattı.

Diğer taraftan Mısır yüzünden bozuştuğu.. "Sünnici cephe"nin kasası Suudilerle.. Tekrar yakınlaşma arayışında.

Devletin bazı kurumları.. Suriye'deki El Kaide milislerine yardım ediyor.

Bazıları yardımları engelliyor.

AKP hükümeti tam bu aşamada.. Kürt partileri arasında bir tercih yaptı. Barzani'yi seçti.

Tercih, "sünni cephe"deki duruşuna uygun.

Soru: Erdoğan-Barzani nişanı?! Pazara (seçime) kadar mı.. Mezara (stratejik) kadar mı?

HHH

PKK ve BDP'ye sorular ve cevaplar.

Barzani niye geliyor: "Tam çözemedik. Seçim yatırımına benziyor.."

Açılımdaki tıkanmadan dolayı mı: "Kesinlikle hayır." (Açılım yürüyor demek ki.)

AKP stratejik bir tercih mi yaptı: "O kadar uzun boylu değil."

***

Irak hükümet kaynakları.

Ankara ile diyalog: "İlişkilerin normalleşmesi gerekiyor. İki ülkenin de yararına."

Türkiye-Barzani petrol anlaşması: "Karşı değiliz. Para ortak hesapta toplanacak."

Diyarbakır buluşması: "AKP'nin yerel seçim hamlesi."

Şıwan-İbo düeti: "Yakında Şıwanperver getirilecek.. İbo ile düet yaparlarsa şaşmayın."

Bağdat'a göre İran ve ABD: "Ankara-Bağdat diyaloğunu destekliyorlar."

***

Tahran'ın nabzı da aynı yönde:

"Türkiye-Irak diyaloğu doğru adımdır."

"Barzani'yle petrol anlaşmasına karşı değiliz."

Sebep?

İran açıksözlülüğü: "Türkiye'nin Amerikancı cepheden uzaklaştırılması lazım."

Ziyaret takvimi:

Aralık'ta Ruhani'nin gelmesi.. Ocak'ta Erdoğan'ın gitmesi bekleniyor.

Özetlerin özeti: Erdoğan ve AKP.. Geri adımlarına.. Düzeltme çabalarına rağmen.. Temelde hâlâ bildiğiniz gibi.. Durduğu yer: Batı yanlısı Sünnici cephe.