Finansal planlama uzmanlığı ve bireysel finans

Finans disiplinini kamu finansmanı, finansal piyasalar, kurumsal finans, bireysel finans vb. kimi dallara ayırabiliriz. Bireysel finansın yıldızı son yıllarda parlıyor. Bu konu daha önce aile ekonomisi olarak akademik yaşamımıza kısmen girmişti ama adı değişerek aile ekonomisi ve beslenme eğitimi olmuş. Bunların ders izlencesine baktığımızda bireysel finans veya finans başlıklı bir ders yok. Üniversitelerin işletme, iktisat veya finans bölümlerinde de bireysel finans dersi pek yok.

Bu anlamdaki boşlukta bir meslek ortaya çıkmış. Mesleğin adı finansal planlama uzmanlığı ya da uluslararası adıyla CFP (Certified Financial Planner). Bu meslek bireyin kişilik özelliklerini, beklentilerini ve gereksinimlerini dikkate alan, yeni ve kalıcı bir finansal danışmanlık yaklaşımından doğmuş. Finansal planlama uzmanı (FPU), kendisine başvuranların (bunlara danışan deniyor) bir gelir-gider tablosu mantığıyla gelirlerini ve giderlerini; bir finansal durum (dengelem, eski adıyla bilanço) tablosu mantığıyla varlıklarını, borçlarını ve giderek özvarlığının ölçüm ve analizini yapıyor. FPU, danışanın kısa ve uzun vadeli geleceği açısından bütçelerini yapıyor. Bunlar yapılırken kişinin risk profili, gelecekte hangi vadede hangi gelir veya varlığa sahip olmak istediği de değerlendiriliyor. Değerlendirme sonucunda kişiye, tüm taşınır ve taşınmazları (gayrimenkul, altın, hisse senedi vd.) kapsayan biçimde finansal yatırımlar ve borçlanma konularına ait sigorta ve vergi konuları da dahil edilerek özel bir finansal plan hazırlanıp sunuluyor.

FPU’NIN ÖRGÜTLENMESİ

Dünyada 26 ülkede 170.000’i aşkın CFP meslek mensubunu temsil eden Finansal Planlama Standartları Kurulu (www.fpsb.org) mevcut. Bu CFP’lerin dağılımına baktığımızda 76.000’i ABD’de ama 16.000’i de Çin’de! 2016’da sayıları yüzde 5 büyümüş; en hızlı da İsrail’de! Ne de olsa dünya finansını yönetmede yoklar, bari bireysel finans takılalım diyorlar herhalde!!! Türkiye’de de bu örgütün üyesi olan Finansal Planlama Derneği (FPD) kurulmuş. Bu derneğin 4 Ekim’de Türkiye Sermaye Piyasalar Birliği (TSPB) ile birlikte düzenlediği ‘Yatırımcı Korunmasında Finansal Planlamanın Rolü’ adlı panelini izledik. Panelin TSPB adına İlkay Arıkan ve FPD Başkanı Murat Ergin’in açılış konuşmalarının ardından panelistlerin sunumları oldu. FPD Genel Sekreteri Doç. Dr. Engin Kurun, Prof. Dr. Şule Aydeniz, Prof. Dr. Suna Özyüksel ve Global Financial Network CEO’su Patrick Fitzgerald sunumlarını paylaştılar. M. Ergin’in sunumundan anladığımız, derneğin kuruluşunda kendisine sigorta konusunda uzman Prof. Dr. Suna Özyüksel ve muhasebe konusunda uzman Doç. Dr. Can Kaya çok destek olmuşlar. FPD Başkan Yrd. eski bankacı Alparslan Budak’tan aldığımız bilgilere göre mesleğin oturması için iddialılar. Genel sekreter Doç. Dr. Engin Kurun da sermaye piyasası konusunda geçmişi olan bir yönetici. Ekip finansın tüm alanlarındaki uzmanlardan oluşmuş.

FPU OLMAK

FPD Yeditepe, Ticaret ve Bilgi üniversiteleriyle anlaşmış, FPU sertifikasının eğitimlerinin verilmesi için. FPSB’nin sertifika sınavları Türkiye’de ve Türkçe olarak yapılıyor. İşletme, iktisat ve finans mezunları başta olmak üzere herhangi bir dalda yüksek eğitim almış olanların katılabileceği bir eğitim imiş bu.

FPU’YA KİMİN GEREKSİNMESİ VAR?

Finansçı olmayan herkesin, yani hedef kitle çok geniş! Çünkü insanlar borçsuz ya da borcunu ödeyebildiği, acil durumlar için parasının olduğu, evinin olduğu, emekli yaşamını planlayabildiği, kendi yağıyla kavrulabildiği, çok yakınlarına destek olabildiği ve yatırımlarını yönetebildiği bir yaşam istiyorlar. Borçları nedeniyle intihar eden yurttaşlara ilişkin haberleri medyada siz de görüyorsunuzdur.

SONSÖZ

Bireyin öğretim yatırımı yaşamın kuramsal parçasıdır ama finansal planlama onun eylemli kısmıdır!

Not:

| FPD için bkz.: www. fpd.org.tr

| Gazetemizin ve köşemizin sürekli okuru Behçet Soydan kitap önerilerini aksatmamamızı önermiş. Bir de kitap önerisi: Dr. Ethem Sancak, Bireysel Finans, Scala Yay.