Çin'in mühendislik mucizesi! 'Aşılamaz' denilen Taklamakan Çölü'ne yeşillikler içerisinde bir otoyol yaptılar...

Binlerce kilometre boyunca uzanan kum tepeleri ve fırtınalı rüzgarlarıyla “ölüm çölü” unvanını taşıyan Taklamakan, artık ilk kez güvenle aşılabiliyor. Bölgenin ana ticaret hattını Urumçi’den Güney Xinjiang’a bağlayan bu hayati koridor, mal taşımacılığı ve insan geçiş süresi yüzde 40’a kadar kısaltıyor. Aynı zamanda petrol, gaz ve madencilik sahalarına erişimi hızlandırarak yılda ek 10 milyar yuan gelir potansiyeli doğuruyor.

1993 yılında yapımına başlanan proje yıllar içerisinde ilerledi ve nihayetinde çölün ortasında etrafı yeşilliklerle çevrili bir otoyol ortaya çıktı. Peki Çin bunu nasıl yaptı?

Taklamakan’ın kaymaya meyilli zemini, projenin yapımı esnasında yol mühendislerini farklı çözümler üretmeye zorladı. Otoyolun alt temelinde 30 cm kırmataş, üzerine 40 cm kompaktlanmış çakıl, en üstte ise 10 cm ince kum tabakası yer alıyor. 

Ara katmanda yüksek mukavemetli geotekstil membran kullanılarak zemin kayması önlendi; üstyapıyı ise özel formüllü beton kaplama plakaları taçlandırdı.

Rüzgarın kumulları yol yüzeyine savurmasını engellemek amacıyla her 100 metrede bir 2,5 metre yüksekliğinde gabyon çitler yerleştirildi. Böylece hem kum fırtınalarına dayanıklı bir bariyer hem de uzun dönemde erozyonu önleyen katmanlar oluşturuldu.

ÇÖL İÇERİSİNDE YEMYEŞİL YOL

Projenin bir diğer dikkat çekici ayağı ise 436 kilometre uzunluğunda ve 72–78 metre genişliğindeki yapay siper ormanı. Bölgeye dikilen halofit (tuz toleranslı) bitkiler, kuraklığa dayanıklı çalılıklar ve ticari değeri yüksek ipekotu çalıları, damla sulama hatları ve güneş enerjili dalgıç pompalarla ayakta tutuluyor. Bu “yeşil kuşak”, hem kum hareketini tutuyor hem de çöl iklimine karşı bir nefes noktası yaratıyor.

Otoyolun yan bantlarına yerleştirilen toplam 3.540 kW kapasiteli güneş panelleri, yıllık 3,62 GWh elektrik üretiyor. Mobil sensör ağı ise nem, sıcaklık, kum birikimi ve zemin çökmesini anlık izleyerek bakım ekiplerini uyarıyor. Yol kenarlarındaki banket geometrisi sayesinde rüzgar akışının yol yüzeyine oluşturduğu baskı da minimize ediliyor.

Çin Karayolları Genel Müdürü Zhang Wei ise projenin yapım sürecinde “Taklamakan’a yol yapılmaz derlerdi; oysa bu proje, yalnızca beton ve çelik değil, bilim, doğa ve teknolojinin uyum içinde çalıştığı bir örnek teşkil ediyor” demişti

Binlerce yıl yalnızca devlerle geçilen bu büyük çöl, şimdi Çin'in mühendislik mucizesi sayesinde hem arabaların hem dee tırların vızır vızır geçtiği, ticaretin ve taşımacılığın canlandığı bir vaha haline geldi.