Likya Yolu'nun mühendislik harikası: Delikkemer

Helenistik dönemde temelleri atılan ve Roma İmparatorluğu döneminde genişletilerek kullanılan tarihi su yolu, Patara Antik Kenti'nin su  ihtiyacını karşılamak üzere Bodamya (bugünkü İslamlar) bölgesinden başlıyor. Yaklaşık 22 kilometre uzunluğundaki bu antik hat, açık ve kapalı kanallar ile kemerlerden oluşuyor. En dikkat çekici bölümü ise 200 metre uzunluğundaki, ortası delik taş bloklardan yapılmış olan Delikkemer.

Doğayla Bütünleşen Antik Bir Su Yolu

Ziyaretçilerine orman ve Akdeniz manzarası eşliğinde tarih içinde bir yürüyüş vadeden Delikkemer, Roma mühendisliğinin ne denli ileri düzeyde olduğunu da gözler önüne seriyor. 9,5 metre yüksekliğe ve 3,5 metre genişliğe sahip bu yapı, vadinin iki yakasındaki tepeler üzerine kurularak ters sifon sistemine göre işlev görüyor.

Patara Antik Kenti Kazı Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Şevket Aktaş, söz konusu yapının yalnızca bir su taşıma aracı değil, aynı zamanda kentin prestijini yansıtan bir gösterge olduğunu belirtiyor. Su yollarının antik Roma kentlerinde hem ihtiyaç hem de görkemin bir ifadesi olduğunu vurgulayan Aktaş, Delikkemer’in Anadolu arkeolojisindeki eşsiz yerini de bu bağlamda öne çıkarıyor.

Antik Teknoloji Gün Yüzüne Çıkıyor

Dr. Aktaş, Delikkemer’in işleyişini sağlayan ters sifon sistemi hakkında da bilgi veriyor. Bu sistemde, vadinin bir ucuna yapılan su deposundan çıkan su, yükseklik farkı sayesinde borularla vadinin diğer tarafına aktarılıyor. Bu uygulama, “birleşik kaplar” prensibine dayanıyor ve Delikkemer örneğinde 170 metre kottan başlayıp 140 metre kotta son buluyor.

Antik çağda kente ulaşan su, kent kapısına kadar getiriliyor ve buradan liman yerleşimlerine dağıtılıyordu. Kapıya gelen suyun, kurşun borularla yukarı taşındıktan sonra orta pencereden perde gibi akıtılması ise hem görsel bir şölen hem de dönemin politik gücünü temsil eden bir yapı olarak kullanılmış.

Tarihi Güzergâh, Bugün Yürüyüş Rotası

Her yıl düzenlenen yürüyüşler ve festivallerle bölge halkı ve ziyaretçilerin ilgisini çeken bu tarihi su yolu, bugün Likya Yolu’nun en dikkat çeken rotalarından biri konumunda. Antik su yolunu takip eden yürüyüşçüler, sonunda Patara Antik Kenti’ne ulaşıyor.

Kazı ekibi ve Kültür ve Turizm Bakanlığı, antik dönemdeki su akışını tekrar canlandırmayı planlıyor. “Geleceğe Miras” projesi kapsamında, kent kapısından yeniden su akıtılarak ziyaretçilere antik çağın atmosferi hem görsel hem işitsel olarak yeniden yaşatılacak. Böylece binlerce yıl önce suyun getirdiği yaşam, yeniden hayat bulacak.

Kaynak: AA