Aşılama için birinci basamak güçlendirilmeli

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca Çin ile üç ay içinde 50 milyon doz aşı için sözleşme imzalandığını açıkladı. 10 milyon dozun aralık ayında teslim edilmesi bekleniyor. Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu Başkanı Dr. Özlem Sezen, Türkiye’de aile sağlığı merkezlerinin yüzde 20’sinde aile sağlığı merkezi çalışanı olmadığını ve tek hekimin görev yaptığını hatırlattı, “istihdam artırılmalı” dedi. Sezen, aşılama çalışmalarının planlanması için Sağlık Bakanlığı’na görüş vermeye hazır olduklarını söyledi. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Tacettin İnandı da, aşılamanın aile sağlığı merkezlerinde yapılabileceğini planlamanın toplumla paylaşılması gerektiğini belirtti.

Dünya, Kovid-19 aşılamasına hazırlanıyor. Aile hekimleri, grip aşısına gelen sınırlama ve yetersiz bilgilendirme nedeni ile aile sağlığı merkezlerinde karmaşa yaşandığını buradan önümüzdeki Kovid-19 aşılaması için dersler çıkarılması gerektiği görüşünde. Dr. Özlem Sezen, “Evinde e-nabız sistemine giremeyenler bize gelip ‘Bana aşı çıktı mı?’ diye soruyor. Bunun için her hafta aile sağlığı merkezlerine gelen yaşlılar var. Kovid-19 aşılaması bu sistemle yapılmamalı. Bu şekilde bulaş zinciri oluşuyor” dedi.

ÖNCE LOJİSTİK TAMAMLANMALI

Aşının ilk aşamada hangi gruplara yapılacağı, olası yan etkileri ve buna yönelik planlama konusunda sağlık çalışanlarına bilgi verilmesi gerektiğini söyleyen Sezen sözlerine şöyle devam etti:

“Aşı yapılacak kişilere SMS yolu ile bilgilendirme yapılmalı. Nerede yapılacağı SMS ile bildirilmeli. Aşı sormak için merkezlere gelen kişiler bulaş zincirine neden oluyor. Bu nedenle duyuru aşı gelip lojistik tamamlandıktan sonra yapılmalı. Günde kaç kişiye aşılama yapılabilecek, buna yönelik de bir sınırlama olmalı. Sağlık çalışanları öncelikle aşılanmalı. -70 derecede saklama koşulu olan Almanya’da geliştirilen aşının aile hekimlerinde yapılması pek mümkün değil. Bunun için gerekli donanım yok. Türkiye’de aile sağlığı merkezlerinin yüzde 20’sinde aile sağlığı merkezi çalışanı yok. Tek hekimle hizmet veriyor. Bazı birimlerde bunların planlanması gerekiyor. Bunların bir kısmında geçici görevlendirme oluyor ama bu kişiler de bazen geliyor bazen hiç gelmiyor. İstihdam artırılmalı, dışarıdan alımlar, hastaneden geçişler kolaylaştırılmalı. Aşılama için belli merkezler oluşturulabilir ya da toplum sağlığı merkezlerinde yapılabilir.”

ALMAN AŞISI İÇİN ALT YAPI UYGUN DEĞİL

Halk sağlığı uzmanı Prof. Dr. Tacettin İnandı, Sağlık Bakanlığının halk sağlığı uzmanları, enfeksiyon uzmanları, epidemiyologların da içinde olduğu uzmanların katılımı ile aşı stratejisi belirlemesi gerektiğini söyledi. Prof. Dr. İnandı, “Aşılamaya sağlık çalışanları içinde Kovid-19 bulaşma ve bulaştırma riski yüksek sağlık personelinden başlanmalı. Daha sonra bakım evleri gibi toplu alanlarda aşılama yapılmalı. Eldeki aşı sayısına göre halkayı genişleterek bu planlama açıklanmalı. Aşılama aile sağlığı merkezlerinde yapılabilir” dedi.

Çin aşısının koşullarının alt yapı açısından uyumlu olduğunu ifade eden İnandı sözlerine şöyle devam etti: “Alman aşısı için -70 derecede soğutma gerekiyor. Bu tür soğutucular Sağlık Bakanlığında yok, tarım müdürlüklerinde olduğu söylendi. Bunların planlanması, taşınması, eğitimi gibi sorunlar var. Çin aşısı için eğitimli personel de alt yapı da mevcut.”