Aydınlık Rusya İstanbul Başkonsolosu Buravov'un basın toplantısında: ABD ile yeni dönem... Suriye'de üniter yapı... Filistin'de iki devletli çözüm

Yakın tarihin iki dönüm noktası 2014 ve 2022 yıllarında Ukrayna'da yaşandı. Her iki olayın da içinde bulunduğumuz Şubat ayına denk gelmesi vesilesiyle Rusya İstanbul Başkonsolosu Andrey Buravov perşembe günü bir basın toplantısı düzenledi.

2014'te dönemin hükümeti ABD ile ortaklığı askıya alınca Ukrayna'nın başkenti Kiev karıştı. Barışçıl gösterilerin yapıldığı Maidan Meydanı kısa süre içinde Batı destekli aşırı milliyetçilerin şiddet arenasına dönüştü. Olaylar, seçilmiş hükümetin devrilmesiyle sonuçlandı.

'2014 DARBESİ UKRAYNA İHTİLAFININ ARKA PLANIDIR'

Böylece Ukrayna'da iktidara gelen neo-Nazi sempatizanları, özellikle ülkenin doğusunda yaşayan, kendini Rus kültürünün bir parçası olarak gören, Rusça konuşan halka karşı savaş başlattı. Baskıyı kabullenmeyen, ülkenin Batı güdümüne girmesine karşı çıkan Donbass'taki Donetsk ve Luhansk ya da Kırım gibi bölgeler referandumla bağımsızlığını ilan etti. Dolayısıyla Başkonsolos Buravov'un da belirttiği gibi Maidan darbesi, Rusya'nın 2022 Şubat ayında başlattığı Özel Askeri Operasyonu (ÖAO)'nın arka planını oluşturdu.

Rusya'yı ÖAO'yu başlatmaya iten diğer nedenleri Buravov şöyle açıkladı:

“Batı Ukrayna'ya Rusya'ya karşı mücadelenin ileri karakolu olması için silah pompaladı. NATO'ya kabul edilmesi konusunu etkin biçimde tartışılıyordu. NATO güçleri Ukrayna'da askeri altyapı oluşturuyordu.”

Başkonsolos, Batı'nın Rusya'dan “küçük bir ortak yaratma” ve Moskova'nın “egemenliğini ve ekonomik bağımsızlığını önleme arzusunun” bugünkü olaylara yol açtığının altını çizdi.

BEKLENEN ZİRVE

Çarşamba akşamı Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD'li mevkidaşı Donald Trump arasındaki telefon görüşmesine değinen Buravov, Moskova'nın olası barış görüşmelerinde Moskova'nın ÖAO'yı başlatan şartlarından geri adım atmayacağını kaydetti. Bu vazgeçilmez noktalardan şöyle bahsetti:

“Olası anlaşma, Rusya'nın güvenlik alanındaki çıkarlarını dikkate almalı. En önemlisi çatışmanın temel nedenlerini ortadan kaldırmalı: NATO'yu genişleterek Rusya'nın güvenliğine yönelik uzun vadeli tehditlerin yaratılması; NATO'nun Ukrayna'yı özümseme girişimleri, Kiev rejiminin kendi Rusça konuşan vatandaşlarının haklarını yok etmeye yönelik sistematik eylemleri.

“Bu nedenle, çatışmanın siyasi çözümü için gerekli diğer unsurlar da Ukrayna'nın askeri potansiyelinin sınırlandırılması, Nazilerden arındırılması, Kiev rejimi tarafından kontrol edilen bölgelerin bağlantısız, tarafsız ve nükleer içermeyen statüsünün sağlanması olmalıdır.”

'ÇATIŞMANIN ANA NEDENLERİ ORTADAN KALKMALI'

Trump'ın Rusya'nın NATO endişelerini anlamasını “memnuniyetle karşılıyoruz.” diyen Rus diplomat, ABD Başkanı'nın görüşmede, “askeri çatışmaların bir an önce durdurulması ve sorunun barış yollarla çözülmesini” savunduğunu kaydetti. Putin'in ise “çatışmanın temel nedenlerinin ortadan kaldırılması gerektiğini ve uzun vadeli çözüme barış görüşmeleri yoluyla ulaşılabileceği konusunda mevkidaşıyla hemfikir olduğunu” açıkladı.

Trump ile başlayan diyalog sürecinin bir başlangıç olması açısından büyük önem taşıdığını belirten Rus diplomat, tarafların “birlikte çalışma zamanının geldiğine dair” fikir birliğine vardığını söyledi. Her iki liderin de yüz yüze görüşmeler de dahil olmak üzere temasların sürdürülmesi konusunda anlaşmaya vardığını kaydetti. Ayrıca bir soru üzerine olası barış görüşmelerinde Donbass ve Kırım gibi bölgelerin geri verilmesinin söz konusu olmayacağını da vurguladı.

'NADİR ELEMENTLERİN ÖNEMLİ KISMI RUSYA'NIN ELİNDE'

Trump'ın deyimiyle Washington'ın Kiev'e sağladığı “300 ila 350 milyar dolarlık” yardımın Ukrayna'daki nadir toprak elementleriyle ödenmesi meselesine de değinen Burarov, ABD Hazine Bakanı'nın şu anda Kiev'de bu konu üzerine görüşmelerde bulunduğunu söyledi. Yer altı kaynakların hacminin değerlendirildiğini belirterek şunu hatırlattı:

“Bunların önemli bir kısmı zaten Rusya'nın elinde. Dolayısıyla bu yaklaşım ne kadar gerçekçi."

Şam ile en üst düzeyde temas

Buravov, Putin'in Suriye Devlet Başkanı Ahmed Şara ile yine çarşamba günü yaptığı görüşmeyi de gündeme getirerek sözlerini şöyle sürdürdü:

“Rusya tarafı Suriye'nin birliğini, egemenliğini ve toprak bütünlüğünü destekleyen tutumunu vurguladı. Bu bağlamda ülkede istikrarlı normalleşmenin sağlanması, önde gelen siyasi güçlerin ve etnik, dinsel nüfus gruplarının katılımıyla Suriyeliler arasında diyaloğun yoğunlaştırılması için bir dizi önlemin uygulanmasının öneminin altı çizdi.”

'YASAL OLMAYAN OLUŞUMLAR ORTADAN KALKMALI'

Bu noktada Aydınlık olarak Moskova'nın Suriye'nin kuzeydoğusundaki PKK/PYD'nin lağvedilmesi ve sözde özerkliğe izin verilmemesi konusundaki görüşünü sorduk. Başkonsolos şöyle yanıt verdi:

“Prensibimiz, Suriye'nin siyasi ve toprak bütünlüğünün, egemenliğinin korunmasıdır. Bunu defalarca bildirdik. Suriye yönetimi ve ülkedeki çeşitli gruplarla yaptığımız temaslarda da bu husus mutlaka göz önünde bulunduruluyor. Suriye'nin kuzeydoğusunda ortaya çıkan fiili durumla ilgili olarak da aynı şeyi söylüyoruz. Yani bu bölgenin kontrolünün de mutlak surette merkezi hükümetin elinde bulundurulmasını vurguluyor, yasal kararlara dayanmayan oluşumların varlığına son verilmesi gerektiğini belirtiyoruz.”