Atlantik'in elitleri korku içinde! Georgescu'ya seçim darbesi

Cumhurbaşkanı adayı Calin Georgescu'nun seçilme hakkı elinden alındı. Cumhurbaşkanlığı seçiminin 24 Kasım 2024'te yapılan ilk turunda Georgescu birinci olmuş fakat Romanya Anayasa Mahkemesi seçiminin ilk turunu iptal etmişti. Romanya Merkez Seçim Komitesi, Georgescu’nun 4 Mayıs’ta tekrarlanacak seçimlere katılma başvurusunu da reddetti.

Merkez Seçim Kurulu'nun bu kararı Anayasa Mahkemesi'nce de onaylandı. Medya Araştırmaları ve İnsan Hakları Enstitüsü Başkanı ve Titu Maiorescu Üniversitesi öğretim üyesi Doç Dr. Maria Cernat konuya ilişkin Aydınlık Avrupa'nın sorularını yanıtladı. Doç. Dr. Cernat, Atlantik ittifakına bağlı elitlerin ayrıcalıklarını kaybetmemek için Georgescu'yu hedef tahtasına koyduğunu belirtti. Cernat, Ukrayna'da barışı savunmanın Georgescu'yu Rumen halkının gözünde öne çıkardığını ifade etti.

ROMANYA DEMOKRASİSİNDE EŞİ GÖRÜLMEMİŞ BİR DURUM

Bize tabloyu özetleyebilir misiniz? Romanya'daki seçim süreci ve öncesindeki olaylar oldukça kritikti. Son yaşanan gelişmeleri nasıl değerlendirdiniz?

Şimdi endişe verici olan durum, entelektüel elitlerin Merkez Seçim Bürosu'nun kararını meşrulaştırmasından kaynaklanıyor. Esasen, bu adayı aşırılık yanlısı tutumları ve Romanya'da savaş suçlarından hüküm giymiş bir siyasi lider olan Ion Antonescu hakkındaki olumlu ifadeleri nedeniyle istenmeyen kişi olarak gördükleri için, bu kararın haklı olduğunu savunuyorlar. Elbette aralarında Anayasa Mahkemesi eski başkanının da bulunduğu çok sayıda hukukçu, Merkez Seçim Bürosu'nun kararını “abartılı” bulduklarını açıkladı.

Şu anda yapabileceğimiz tek şey, Romanya'daki bu yasal kurumların, otuz yıllık Romanya demokrasisini temsil etmeyen son derece garip bir alana girdiklerini düşünmektir. Daha önce seçim sürecine böyle bir müdahalede bulunulmamıştı. Esasen yaşananlar Romanya demokrasisinde eşi benzeri görülmemiş bir durumdur.

ATLANTİK'E BAĞLI ELİTLER AYRICALIKLARINI KAYBETMEKTEN KORKUYOR

Georgescu'nun gözaltına alınması ve siyasi yasaklı olması hakkında ne düşünüyorsunuz? Farklı siyasi görüşlere sahip vatandaşlar bu süreci desteklemeli mi yoksa Romanya demokrasisi için zararlı mı?

Şu an için spekülasyondan öteye gitmeyen görüşüme göre, yetkililerin bu kararı, otoriter olduğu kanıtlanabilecek bir liderden duyulan korku, Avrupa-Atlantik güç merkezleriyle bağlantılı mevcut elitlerden bazılarının ayrıcalıklarını kaybedebileceği korkusu, değişim korkusu ve halkın öfkesinden duyulan korkunun bir karışımıdır. Demokrasiyi kurtarmak için ne ölçüde sorunlu demokratik önlemler alabileceğimiz elbette çok sorunlu. Onu kimden kurtarıyoruz? Şu anda, Calin Georgescu'nun potansiyel seçmenlerinden gibi görünüyor. Bu yolu izlersek geriye ne kadar demokrasi kalır?

ROMANYALILAR GEORGESCU'YU DESTEKLİYOR

Calin Georgescu'nun tutuklanması, destekçileri arasındaki öfkeyi daha da körükledi. Adaletsizlik olarak algılanan küçük bir eylem olarak başlayan bu durum daha büyük bir soruna dönüştü. Romanyalıların Georgescu'yu desteği giderek daha açık hale geldi ve yetkililer tarafından yapılan her hareket destekçilerinin kararlılığını güçlendirdi.Aslında, bu eylemler sadece tabanının kararlarını sağlamlaştırmakla kalmadı, aynı zamanda birçok kararsız seçmeni de onun kampına katılmaya yöneltti.

Yetkililerin yapmaları gereken çok fazla ev ödevi ve cevaplamaları gereken birçok soru olduğuna inanıyorum: Milli Liberal Parti’nin (PNL) potansiyel rakip olarak gördükleri Rumenlerin Birlik İttifakı lideri George Simion'un altını oymak için Calin Georgescu'yu desteklemesindeki rolü tam olarak neydi? Eğer varsa, Rusya'nın cumhurbaşkanlığı seçimlerine müdahalesi ne olmuştur? Calin Georgescu'nun tutuklanmasına ilişkin kanıtlar nelerdir? Sanırım bu sorular en azından bazı Romanyalıların hala açıklığa kavuşmasını beklediği sorular.

ROMANYA, KAYNAYAN KURBAĞA DURUMUNDA

Georgescu 'Avrupa artık bir diktatörlük; Romanya ise tiranlık altında' dedi. Siz bu fikri paylaşıyor musunuz? Avrupa'da böyle bir anti-demokratikleşme riski var mı?

Georgescu kendi tarzında tartışmalı bir lider. Birçokları onu bir tür guru olarak adlandırıyor çünkü maneviyat unsurlarını siyasetle harmanlıyor ve bunları oldukça muhafazakar bir söylemle birleştiriyor. Bir diktatörlüğün uyguladığı doğrudan ve acımasız baskıdan çok uzakta olduğumuza inanıyorum. Romanya'daki durumu tarif etmek için, sıcaklığı giderek artan bir suya konulan kurbağa metaforunu kullanabilirim. Kurbağa sersemlemiş bir halde kalır ve sonunda ölür çünkü sıcaklıktaki artış karşısında afallamıştır.

Tam da önlemler adaylığı yasaklanan tek bir adayı hedef aldığı için, tam da her şey yasal göründüğü için ve tam da her şey Romanya entelektüel elitinin alkışlarıyla gerçekleştiği için, bu önlemlerin bizi yavaş ama emin adımlarla olumsuz bir yöne götürdüğünü fark edemiyoruz. Sempati duymadığımız bir lidere karşı tetiklenen suiistimaller - itiraf ediyorum, ona oy vereceğimi sanmıyorum - sempati duyduğumuz liderleri de hedef alabilir, çünkü bir emsal oluşturuldu.

HALKIN ÖFKESİ KIVILCIM BEKLİYOR

Kamuoyu yoklamaları yüzde 40-45'lik bir oy oranından bahsediyordu. Bu düzeyde kamuoyu desteği alması beklenen birinin seçimlere katılması nasıl engellenebilir? Sizce bu karar sürdürülebilir mi?

Evet, Calin Georgescu insanların ihtiyaçlarıyla nasıl bağlantı kuracağını çok iyi biliyordu. Bu nedenle, evet, oyların büyük bir kısmını toplayacağına inanıyorum. Zaferi kesin olarak varsaymak riskli olabilir, ancak bu seçim yarışına kesinlikle favori olarak başladı.

Yetkililer ve gizli servisler gizlice önemli bir kontrol uyguladıkları için ülkemizde her şey normal görünüyor. Ancak halkın tüm bu öfkesi sadece bir kıvılcım bekliyor. Büyük bir memnuniyetsizlik duygusu var ve yetkililerin öfkeli halkı uzun vadede nasıl sakinleştirebileceğini gerçekten bilmiyorum.

UKRAYNA’DA BARIŞI SAVUNMAK KAZANDIRDI

Georgescu'nun NATO ve genel olarak 'Batı ittifakı'na sıcak bakmadığı biliniyor. Bunun mahkemenin kararında bir rol oynadığını düşünüyor musunuz?

Georgescu'nun NATO konusundaki tutumuna gelince, Romanya'yı NATO'dan çıkarmak istemediğini, ancak barış ve diplomasiyi savunarak Ukrayna'daki savaşa dahil olmaktan kaçınmak istediğini belirtti. Bunun ona yardımcı olmuş olabileceğine inanıyorum - elimde veri yok, bu bir hipotez - ama bence bu duruş onu Romenler arasında favori yaptı. Aynı zamanda onu diğer adaylara kıyasla yelpazenin diğer ucunda konumlandırdı.

GEORGESCU, ORBAN MODELİNİ İZLİYOR

Romanya sadece istihbarat servisi için en yüksek bütçelerden birini ayıran bir Avrupa ülkesi değil, aynı zamanda Brüksel söz konusu olduğunda en itaatkar ülkelerden biri. Georgescu'nun ülkeyi mevcut ittifaklarından çıkarmak isteyeceğini sanmıyorum. Macaristan'dan Viktor Orban'ın onun modeli olduğuna inanıyorum.

Gösteriler hükümet değiştirecek güce sahip

Aydınlık Avrupa'ya değerlendirmelerde bulunan, Gazete Balkan Genel Yayın Yönetmeni Hamdi Yılmaz, Georgescu'yu savunan protestoların Romanya siyasetinde oldukça etkili olabileceğine dikkat çekti. Yılmaz yaşananlarla ilgili şu değerlendirmeleri yaptı:

“Merkez Seçim Kurulu’nun Calin Georgescu kararı Anayasa Mahkemesi’ne taşınmıştı. Anayasa Mahkemesi de kararın iptalini reddetti. Dolayısıyla 4 Mayıs’ta yapılacak seçimlerde Georgescu devre dışı kaldı. Bunun üzerine birçok yerde, küçük gruplar halinde sokak gösterileri devam ediyor. Romanya’da küçük grupların yaptığı gösteriler de oldukça önemlidir. Bunlar, hükümet bile değiştirebiliyor.

Polonya’da da mayısta seçim olacak, o da çok önemli. Avrupa Birliği, Avusturya’daki ve Hollanda’daki duruma benzer bir sonucu Romanya ve Polonya’da yaşamak istemiyor. Şu an için, buna meydan vermeden olası gelişmeleri engellediler gibi görünüyor. Diğer taraftan, Elon Musk’un ve İtalya Başbakan Yardımcısı’nın konuya ilişkin, Georgescu’yu destekleyen açıklamaları var.

ROMANYA DEVLETİ AB'Yİ SEÇTİ

“Bu olaylara baktığımız zaman, Romanya devletinin tercihini AB’den yana yaptığını söyleyebiliriz. İşin demokrasi kısmına değinmeden ne olup bittiğini anlatmaya çalışıyorum. Bu tercih, AB fonlarıyla önemli bir kaynak sağlamalarını da garanti altına alacak.

Georgescu’nun eski partisi Rumen Birliği İttifakı’nın (AUR) lideri George Simion'un seçimlerde birinci çıkacağı tahmin ediliyor, anketlerde de öyle görünüyor.”

GEORGESCU'YA KARŞI TOPLANABİLİRLER

“İlk turda muhtemelen eski Başbakan Victor Ponta'nın ve Bükreş Belediye Başkanı Nicușor Dan'ın yanında şu anki geçici Cumhurbaşkanı Ilie Bolojan'ın aday olacağını tahmin ediyorum. Seçimlerin ikinci turuna ise Victor Ponta'nın kalma ihtimali yüksek görünüyor. İkinci tura Ponta'nın kalma ihtimali yüksek. 3 Nisan'a geldiğimiz zaman cumhurbaşkanı adayları kesinleşmiş olacak.

O zaman Romanya'da da aynı Avusturya ve Hollanda'da olduğu gibi Rusya ile daha yakın, “aşırı sağ” olarak nitelenen bir hükümet kurulması ihtimali doğduğu için muhtemelen diğer partiler ikinci olan adaydan yoğunlaşacak.”