Bu kadarı da olmaz dedirtti! Sebze ithalatına da başladık
Sebze de ithal edilir mi? Türkiye’nin dört bir yanında üretilen sebzede fiyatlar düşmeyince çare ithalatta bulundu. Son bir haftadır büyükşehir hallerine İran’dan kışlık sebze gelmeye başladı. Üretici ise ‘üretim var, bolluk var, nedir bu ithalat?’ diye sordu...
Dört mevsimin yaşandığı, her türlü sebze ve meyvenin yetiştiği ülkemiz, 33 milyon ton sebze üretimiyle dünyada dördüncü sırada. Üretim bol ama fiyatlardaki artış, 2024 yılında yüzde 70’lere dayandı. Yaz aylarında bir çok üründe üretimin fazla olması, ürünün tarlada çürümesi bile fiyatları düşüremedi. Kışlık sebzelerde de durum aynı. Lahana ve karnabahar başta olmak üzere bir çok sebze, 100 liraları gördü. Hükümet ise üretimde girdi maliyetlerini düşürmek ve denetlemek yerine sebzede de ithalata başladı.
Önceki gün Aydınlık’a ulaşan bir üretici, İran’dan Türkiye’ye tırlarla sebze getirildiği bilgisini verdi. Büyükşehir hallerinden aldığımız bilgiler de bilgiyi doğruladı. Aysberg marul, karnabahar hatta ihraç ettiğimiz patlıcan ve biber bile dışarıdan gelmeye başladı.
Kumluca Ziraat Odası Başkanı Hidayet Kökçe, patlıcan ve biber geldiğine dair duyum aldıklarını belirtti, “Ciddi miktarda biber ve patlıcan geldi, diyorlar. Bizde fiyatlar yarı yarıya düştü. Fiyatlar düştüyse bir sebebi vardır.” dedi.
İRAN’DA MALİYET DÜŞÜK
Antalya Hal Komisyoncuları Başkanı Nevzat Akcan da bilgiyi doğrulayarak, İran’dan Erzurum üzerinden ülkeye çok ciddi miktarda sebze girişi yapıldığını belirtti. Kırmızı lahana, siyah lahana, aysberg gibi ürünlerin ithal edildiğini belirten Akcan, “İran’ın maliyetleri çok düşük. Daha fazla girecek. Sebze, Ortadoğu’ya büyük oranda İran’dan gidiyor. Bizim pazarlar İran’ın elinde. İran’da doğalgaz bedava, tarım ürünlerini ucuza mâl ediyorlar.” diye konuştu.
Konuştuğumuz ziraatçılar ve toptancılar, İran’dan İstanbul’a gümrük vergisinin yüksek olamasına rağmen pazarda fiyatların yüksek olması nedeniyle dışarıdan ürün geldiğini belirttiler, piyasayı regüle etmek için ithalata başvuruldu, değerlendirmesi yaptılar.
BOLLUK VAR, SIKINTI YOK
Bu yıl kışlık sebzede bazı olumsuzluklar yaşandı. Örneğin Adana’da geçen yıl marullar para etmedi bu sene de ekim azaldı, gece gündüz sıcaklık farkından dolayı da ürün geç yetişiyor. Lahana, karnabahar gibi sebzeler ise Bafra hallerinde kış aylarının başında 80 liraya kadar dayandı. Nedeni ise sonbaharda yağan şiddetli yağışlar, tarlalara zarar verdi, bu da üretimi azalttı. Ancak şu anda üretimde aksama yok.
Görüştüğümüz ziraat odası başkanları, olumsuzlukların aşıldığını, üretimin yeniden arttığını belirttiler. ‘Üretim ne durumda?’ diye sorduğumuz Bafra Ziraat Odası Başkanı Osman Tosuner, “Bafra’da şu anda bolluk var, sıkıntı yok. Günlük 20 tır gönderiyoruz büyükşehirlere. Karnabahar, brokoli, beyaz lahana, kırmızı lahana, ıspanak bollaştı. Bereket var burada.” ifadelerini kullandı.
FİYATLAR DÜŞMEYE BAŞLADI
İthalatın ardından fiyatlar da düşmeye başladı. Kırmızı lahana 70 lirayken 50 liraya düştü. Altılı aysberg paketi de 300-400 lirayken 170 liraya kadar geriledi.
İthal sebzeye karşı çıkan Kumluca Ziraat Odası Başkanı Hidayet Kökçe, “Türkiye’de çiftçiysen en zor yaşamı sürdürensin. Çok çalışıp az para kazanır çiftçi. Çiftçinin değeri yok. Z kuşağı toprağa girmiyor. 40-60 yaş gurubu çalışamaz olduğu zaman tamamen dışarıya bağlı kalacağız.” dedi.
VATAN PARTİSİ MYK ÜYESİ CENK ÖZDEMİR:
‘Asıl hedef üretim olmalı’
Vatan Partisi Merkez Yürütme Kurulu (MYK) Üyesi ve Vatan Partisi Çiftçi Bürosu Başkanı Cenk Özdemir, sebze ithalatıyla ilgili Aydınlık’a şu değerlendirmeyi yaptı:
“Türkiye'nin tarım ürünleri ithalatı yeni değil, uzun yıllardır ülkemizde üretimi yapılabilen ve yapılan et, hububat, bakliyat gibi ürünleri dışarıdan satın alıyoruz. 7 bölgesinde 4 iklim yaşayabilen, tarımın anayurdu sayılan Anadolumuzda verimli topraklarımız, dünyanın en çalışkan ve erdemli çiftçilerimiz varken, yağış olarak fakir ama akarsularca zengin bu coğrafyada nasıl olur da tarım ürünlerinde neredeyse dışa bağımlı hale geliriz? Bu akıl almaz bir durum. Bu durumu aklımız almıyor çünkü ülkemizde bu yaşanan olaylar ‘aklın’ ve ‘akılcılığın’ dışına çıkılması ile geçekleşiyor. Akıl bize ne diyor? ‘Üret, üreticinin önünü aç, üretimi asıl hedef olarak belirle, ürettir ve böylece zenginlik yarat.’
1 YILDA 10 KAT ARTTI
“İran'dan üç yıldır karnabahar geliyor ve 2024 senesinde gelen karnabahar miktarı 2023 senesine göre yaklaşık 10 kat artış göstermiş. Sadece karnabahar değil kırmızı lahana ve aysberg marul da İran'dan gelen ürünler arasında. Ülkemizde yaş sebze mi kalmadı, ne oldu da İran'dan ürün satın alıyoruz? Bizde olmadığı için mi Mısır'dan patates ve kuru soğan ithal ediyoruz. Yaş sebzenin üretimi, toplanması, işçiliği çok meşakkatlidir. Buna rağmen çiftçilerimiz üretirler, pazara sunarlar ama artık onlar da bu durumda bıkkınlık yaşıyorlar. Artan maliyetlerle birlikte bir de ucuz ithal sebze karşısında pes etmek üzereler. Üretimden uzaklaşan binlerce, onbinlerce çiftçimiz gibi yaş sebze üreticileri de bu ithalat baskısına dayanamazlar.
ÜRETİMİ BALTALAR
“Bakın Avrupalı çiftçinin o büyük eylemlerinin temel dayanak noktası ülkelerine giren ithal ürünlerdi. İthal etmek bir ülkenin üretimini baltalar. Çarşı pazar fiyatlarını ucuzlatıp geçici bir üretim artışı yaratmak ülkenin asla yararına değildir. Deneyimli çiftçilerinizi küstürüp üretimden uzaklaştırdığınızda dışarıdan ucuza alabileceğiniz bir sebze-meyve de bulamazsınız. Üretim kabiliyetini yitirdiğinizde o potansiyele ulaşmak çok zor olacaktır. Atatürk döneminin Türkiyesinin sahip olduğu potansiyelle bizlere kazandırdığı üretim azmi ve kabiliyeti ne yazık ki serbest piyasa koşullarında eriyip gitmektedir! İthalatı bitirecek, üreterek ve hakça paylaşarak zenginleştirecek tarım politikası Vatan Partisi'nde mevcuttur. Vatan Partisi'nin halkçı, kamucu ve üretime dayalı programında fırsatçıya, vurguncuya, faizciye değil çiftçiye, işçiye, üretene yer vardır. Üretim Devrimi için Vatan Partisi'nde birleşelim.”
