‘Eczacılık diplomasıyla iş bulmam şansa bakıyor’

Yükseköğretim Kurumları Sınavlarına (YKS) başvuru sayıları bu yıl 560 bin azaldı. 21-22 Haziran’da yapılacak sınava 2 milyon 560 bin 640 kişi başvurdu. Geçen yıl YKS’ye 3 milyon 120 bin 870 aday, 2023’te 3 milyon 527 bin 443 öğrenci başvuruda bulunmuştu. Bu yıl sınav başvurularında 560 bin 243 kişilik düşüş oldu. İki yıllık süre dikkate alındığında üniversite sınavlarına başvurulardaki düşüş 1 milyona yaklaşıyor.

Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) bu yılki düşüşü mezun sayılarındaki düşüşle, iki yıllık düşüşü depremzede öğrencilere tanınan ücretsiz başvuru hakkıyla açıklamaya çalıştı.

Ancak uzmanlar, üniversite mezunu dört kişiden birinin işsiz olmasının, ekonomik kriz nedeniyle dar gelirli ailelerin eğitim masraflarını karşılayamamasının, gençleri üniversite eğitiminden soğutan en önemli etkenler olduğunu vurguluyorlar.

25 Haziran’da mezun olup eczacılık diplomasını almaya hazırlanan Dilara Akgül’ün anlattıkları, uzmanları doğrular nitelikte.

ECZACILIK MEZUNU NEDEN UMUTSUZ?

Dilara Akgül, Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Eczacılık Fakültesi’nde. Diploma almasına sadece günler var. İş konusunda bir araştırma yapmış. İş bulabilmesinin şansa bağlı olduğunu, bölümünü severek okusa da mezuniyet yaklaşırken umutsuzluğa kapıldığını ifade ediyor.

Türkiye’de 10 bine yakın işsiz eczacı var. Fakülteler her yıl ortalama 4 bin 500 eczacı mezun etmeye devam ediyor. Yüzlerce eczacı genç ne akademide kadro bulabiliyor, ne kamuda atanabiliyor, ne de özel sektörde iş bulabiliyor.

Eczacılık mezunu bir gencin devlet hastanelerine atanması şansa bakıyor, atama kura çekilerek yapılıyor. Son atamada kamuya yalnızca 155 eczacı alınmış. Eczane açayım dese, milyonlarca lira gerekiyor. Parayı bulurum dese, yine de eczane açamıyor, 2013’te başlatılan uygulamaya göre bir yıllık yardımcı eczacılık sürecini tamamlamış olması gerekiyor…

Dilara Akgül, atanamama durumunu düşünerek yardımcı eczacılık için eczanelere başvumuş. Kendisinden dinleyelim:

‘MAAŞ HİÇ VERMEYELİM’ DİYENLER VAR!

“Aylık cirosu 1 milyon lira ve üstü olan eczanelerin yardımcı eczacı alma zorunluluğu var. Memleketim Konya’da bir eczane ile görüştüm. Yardımcı eczacıya ödenmesi gereken en düşük maaş, bir buçuk asgari ücrettir, güncel asgari ücrete göre rakam 33 bin lira. Bunu hiçbir eczacı vermek istemiyor. Arkadaşımdan şunu da duyuyorum, ‘Maaş hiç vermeyelim, sistem üzerinden veriyor gösterelim ve sen burada gününü doldurmuş ol’ diyenler var.

“Umutsuzluğa kapıldım. Beş yıl emek verdim. Mesleğim çok saygın bir meslek ama hak ettiği değeri görmüyor. Buna çok üzülüyorum. Bana bir eczanenin bir buçuk asgari ücret vermesi için deyim yerindeyse yalvarır pozisyondayım. Bunu hak ettiğimi düşünmüyorum. Bunu hiçbir meslektaşımın hak ettiğini düşünmüyorum. İnanılmaz derecede yıpratıcı. Eczacılar da meslektaşına meslektaşı gibi davranmıyor.”

Türkiye'de 60'tan fazla Eczacık Fakültesi var. Eczacı örgütleri yıllardır, eczacıların işsiz olduğunu, bazı ‘yetersiz’ fakültelerin kapatılması ve kalanlara da sınırlı sayıda öğrenci alınmasını savunuyor. Öğretmenlik gibi pek çok meslek için bu çözüm dile getiriliyor ancak tık yok!

‘SESİMİZİ DUYURAMIYORUZ’

Akgül, üniversite sınavına girerken, tıp fakültesi istiyormuş. Tercih yaparken eczacılığı araştırmış. “Tedavi aşamasında hastanın en büyük ihtiyacı olan ilacın üretimi, tasarımı, hastaya ulaşması, kısacası ilaçla ilgili her alanda eczacının rolünü gördüğümde ve sonra okulda bir laboratuvarda ilaç sentezi yaptığımda, ne kadar doğru bir yeri seçtiğimi gördüm.” diyor, şöyle sürdürüyor:

“Eğitimimden çok memnunum, hocalarımdan çok memnunum. Hocalarımın çoğu asker kökenliydi. Bu durumun bizim üzerimizde artı bir etkisi oldu, daha disiplinli bir eğitim ortamıydı.

“Geleceğin Eczacı Hareketi grubunun Gençlik Komisyonu’ndayım. Şikayetlerimizi dinleyip çözmeye çalışan bir topluluk. Ama sesimizi çok da duyuramıyoruz.”

Dilara Akgül sorularımızı yanıtladı:

‘KAMUDA ÇALIŞMAK ÖNCELİĞİM’

- Yarına ilişkin neler düşünüyorsunuz? Neler hayal ediyorsunuz?

“İlk olarak tüm devlet atamalarına başvuracağım. Yabancı Dil Sınavına (YDS) gireceğim. 70 ve üzeri puan aldığımızda Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK)'na da başvurabiliyoruz, oraya da başvuracağım. Devlet hastanesi veya TİTCK, bunlardan biri olursa, orada devam edeceğim.

“Eczane açmak çok güzel, insanlarla, yaşlılarla, gençlerle iletişim kurmayı çok seviyorum ama artık neredeyse imkânsız bir hale geldi. 3 bin 500 nüfus başına bir eczane açılabiliyor. Türkiye'de bazı yerlerde eczane açığı söz konusu, o da toplamda 10 eczaneliktir en fazla. Genç eczacılar, ruhsat devri, eczane devri biçiminde eczane açabiliyorlar. Sadece ruhsat devri, eczanenin konumuna göre 5 milyon lira ile 10 milyon lira arasında. Bunun bir de ilacı var. Rakamlar o kadar yüksek, o kadar hayali.”

- Kamuda eczacı eksiği olduğu söyleniyor?

“Öyle ama kamu, bir eczacı yerine iki kalfa yani eczane tekniklerini işe alarak bu eksiği kapatmaya çalışıyor. Yatak sayısı çok fazla olan hastanelerde bile bir iki eczacı çalışıyor.”

‘TÜM GENÇLERİN SÖYLEDİĞİ KEŞKE BÖYLE OLMASAYDI…’

- Bir pişmanlık duyuyor musunuz eczacılık okumaktan dolayı?

“Meslek olarak baktığımda çok seviyorum. Bugünkü sağlık sisteminde doktorlarımız hastalara çok fazla vakit ayıramıyorlar, yığılma çok, vakitleri yok… Hep derler, eczacı en yakın sağlık danışanınızdır, mesleğimin bu yönünü çok seviyorum. Ama istihdam konusuna geldiğimizde pişman olduğum oluyor. Daha geçen bir yardımcı eczacılık görüşmemde ‘asgari ücret dahi veremem’ dediler. Beş yıl okumasaydım, herhangi bir yere kasiyer olarak girseydim asgari ücretten yüksek alırdım. Acaba okumasaydım aileme daha mı çok yardımım olurdu, diye düşündüğüm ve umutsuzluğa kapıldığım oldu. Ama bu, mesleği sevmediğim için asla değil. Tüm gençlerin söylediği şey bence bu. Beş yıl okuduk. Çok önemli bir meslek okuduk. Ama keşke böyle olmasaydı.”