‘Gerçek sorumlular yargılanmalı’

Sakarya İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi Girişimi Büyük Coşkunlar Havai Fişek Fabrikasında yaşanan faciaya ilişkin basın açıklaması yaptı. Girişim adına açıklamayı yapan Makine Mühendisleri Odası Sakarya Temsilcisi Salim Aydın, fabrikadaki ihmaller zincirinin asıl sorumlularına dikkat çekti. “Asıl sorumlulardan hesap sorulmadıkça iş cinayetleri devam edecektir” dedi.

Salim aydın, şunları kaydetti: “Büyük Coşkunlar Havai Fişek Fabrikası’nda yaşanan patlama sonrası kalan patlayıcıların imhası için taşınırken yeniden bir patlama meydana geldi. Adeta seri bir cinayet gibi 6 gün içinde ardı ardına yaşanan patlamalar 10 insanımızın ölümüne onlarcasının yaralanmasına neden oldu. Sakarya İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi Girişimi olarak aşağıdaki soruların hükümet tarafından yanıtlaması gerektiğini düşünüyoruz:

• İçişleri Bakanı Süleyman Soylu yaptığı açıklamada değerlendirmelerin 1987 yılında yayınlanmış bir tüzüğe göre yapıldığını, bu tüzüğün eski olduğunu söylemiş, peki 2007 yılında açılan bu fabrika tüzük hükümlerine uymadığı halde nasıl açılmış, çalışmasına kim neden izin vermiştir? AKP 18 yıllık iktidarı boyunca bu alandaki mevzuatı neden yenilememiştir?
• Yılda en az 3 kez denetlenmesi gereken bu fabrika kaç kez denetlenmiştir, denetim sonuçlarında tespit edilmesi gereken eksikler raporlarda var mıdır? Ya da bu eksiklerin giderilmesi için ne tür yaptırımlar uygulanmıştır?
• İçişleri Bakanlığı tarafından oluşturulmuş herhangi bir komisyon bu işletmeyi denetlemiş midir?
• Daha önce yaşanan patlamalar sonrasında bu işletmenin faaliyetleri neden durdurulmamıştır?
• Burada üretilen ürünlerin uygunluk testleri ve üretim onayları nasıl verilmiştir?
• Kalan patlayıcı maddelerin neden 30 km uzaktaki bir alana taşınmıştır ve kullanılan araç Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun mudur?
• Neden 1.5 tonluk patlayıcı madde bir araca yüklenmiştir. Neden daha küçük parçalar halinde taşınmamıştır?
• Çalışma öncesinde ayrıntılı risk değerlendirmesi yapılmış mıdır?
• Taşınan patlayıcılar hakkında askerler ve kamyon şoförü bilgilendirilmiş midir?
• Taşınan maddelerin patlayıcı olmadığı fitil vb olduğu yönünde bir bilgi verildiği iddiası araştırıldı mı?
• Üniversiteler ve meslek örgütlerinden bu süre zarfında teknik açıdan neden destek alınmadı?
• Meclise sunulan meclis araştırma önergesi neden reddedilmiştir?

EMEKÇİLERİN ‘KADERİ’ DEĞİŞMELİ

“Her yıl yüzlerce insanımız iş cinayetlerinde hayatını kaybetmektedir. Meslek hastalıkları sebebi ile ölenlerin ise sayısı bile bilinmemektedir. Meclisimizin verilerine göre iş cinayetlerinin yüzde 98’i sendikasız işyerlerinde meydana gelmektedir. Bu işyerinde durum benzerdir. Yine düşük ücret kötü çalışma şartları ve bu şartların sonucu olan meslek hastalıkları emekçilerin kaderi olmamalıdır. Bu kara tabloyu kader ve fıtrat ile açıklamak, her iş cinayetinden sonra suçun iş güvenliği uzmanı, ustabaşı ve mühendislere yüklenmesi ise gerçek sorumluların korunması içindir. Kanunlar işyerinde her türlü önlemi alma, gerektiğinde üretimin durdurulması gibi sorumlulukları işverene vermiştir. Bununla birlikte önlem alma konusunda gerçek anlamda yetki ve güce sahip olan iki kesim vardır. Birincisi işveren diğeri ise kamu otoritesidir. Her iş cinayeti sonrasında bu iki kesimin korunduğu ve fiil yükümlülüğü ve yetkisi olmayanların cezalandırıldığı, kanuna ve adalete aykırı uygulamalar son bulmalıdır. Sorumluluğu olan üst düzey kamu görevlilerinin yargılanmasını engelleyen tutumdan vazgeçilmelidir. Soruşturmalar gizlilikle değil, şeffaflıkla yürütülmeli, sorumlular kamuoyunun gözünden kaçırılmamalıdır.”

FABRİKA BÖLGESİNDEKİ ÇALIŞMALAR TAMAMLANDI

Sakarya'nın Hendek ilçesindeki havai fişek fabrikasında meydana gelen patlamanın ardından bölgedeki patlayıcı maddelerin tahliye işlemi sona erdi.

Yukarıçalıca mevkisindeki havai fişek fabrikasında 3 Temmuz'da meydana gelen, yaklaşık 50 kilometre mesafeden duyulan patlama sonrası bölgede UMKE, jandarma, sağlık ve itfaiye ekipleri çalışmalarını bitirdi. Jandarma Genel Komutanlığı Patlayıcı Madde İmha Timi (PAMİT) personelince bölgedeki patlayıcı maddeleri tahliye ve imha işlemi tamamlandı. Zaman zaman kontrollü patlatmaların gerçekleştirildiği bölgede, fabrika çevresindeki köylerde cami hoparlörlerinden duyurular yapılarak vatandaşlar bilgilendirildi.

‘ADLİ VE İDARİ SORUŞTURMALAR DEVAM EDİYOR’

Sakarya Valisi Çetin Oktay Kaldırım, AA muhabirine, patlayıcıların taşınma ve imha işlemlerinin bittiğini söyledi. Kaldırım, patlamada hayatını kaybeden 6 işçinin cenazelerinin Sakarya'da, birinin ise Çorum'da defnedildiğini hatırlatarak ailelere taziye, yaralılara da "geçmiş olsun" ziyaretinde bulunduklarını kaydetti. Patlamadan etkilenenlere yönelik çalışmalarını devam ettiğini aktaran Kaldırım, "Gerek fabrikada çalışan ve işsiz kalanların başka yerlerde istihdamı gerekse de psikososyal destek ile diğer maddi ve manevi tüm destekler veriliyor" dedi.

RUHSAT İPTAL SÜRECİ BAŞLADI

Vali Kaldırım, adli ve idari soruşturmaların devam ettiğini dile getirerek, "Yazı bize ulaştı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, fabrika alanı olan 180 dönümlük alanın sanayi imarını resen iptal etti. Biz de gerekli işlemleri yapıyoruz. Ruhsat iptal süreci başlatıldı. Orada kesinlikle tekrar bir sanayi tesisi olmayacak" diye konuştu.

NE OLMUŞTU

15 dönüm üzerine kurulu havai fişek fabrikasında 3 Temmuz'da saat 11.15'te meydana gelen ve yaklaşık 50 kilometre mesafeden, kentin birçok noktasından duyulan patlamalarda 7 kişi hayatını kaybetmiş, hastaneye kaldırılan 127 kişiden 122'si taburcu edilmişti. Hayatını kaybedenlerden Havva Çelik, Sebahattin Tepeçınar, Halis Yılmaz, Muhammet Seyfi Çanakçı, Erhan Ateş ve Muhammet Aygün'ün cenazeleri Sakarya'da, Ramazan Kor'un cenazesi ise Çorum'da toprağa verilmişti. Patlamaya ilişkin gözaltına alınan aralarında fabrika sahibinin de bulunduğu 5 şüpheli tutuklandı. Kontrollü imha amacıyla Adapazarı ilçesi Taşkısığı mevkisine getirilen fabrikadaki patlayıcıların, 9 Temmuz'da 11.35 sıralarında kamyondan indirildiği sırada yaşanan patlamada 3 asker şehit olmuş, 8 jandarma personeli ile kamyon şoförü yaralanmıştı.