Gözler Türkiye’de! ‘Karadeniz anlaşması neredeyse hazır’

ABD Başkan Yardımcısı J.D. Vance 28 Mart'ta Grönland ziyaretinin ardından düzenlediği basın toplantısında, Karadeniz'deki ateşkes anlaşmalarının neredeyse hazır olduğunu söyledi. Vance, “Enerji altyapısı konusunda bir ateşkesimiz var. Karadeniz'deki ticari gemilerle ilgili bir ateşkesimiz var ve bunun neredeyse hazır olduğunu düşünüyorum.” ifadelerini kullandı. Vance ayrıca “Karadeniz İnisiyatifi”ne ulaşıldığında Washington'un ateşkesin bir sonraki aşaması üzerinde çalışmaya başlayacağını da sözlerine ekledi.

ABD Başkanı Donald Trump, 25 Mart'ta yaptığı açıklamada ABD'nin Karadeniz'de bir ateşkes anlaşması sağlamak amacıyla Rusya'ya yönelik ek yaptırımları kaldırmayı düşündüğünü söylemişti.

‘SÜREÇ OLUMLU’

Gazetecilere konuşan Vance, Washington'un Ukrayna ihtilafının çözümüne yönelik müzakere sürecini olumlu değerlendirdiğini, ancak “güven ama doğrula” ilkesine bağlı kaldığını söyledi.

Rusya ve ABD, 24 Mart'ta Riyad'da yapılan görüşmelerde Karadeniz'de güvenli seyrüseferin sağlanması, güç kullanılmaması ve ticari gemilerin askeri amaçlarla kullanılmasının önlenmesi konularında mutabakata varmıştı. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de varılan anlaşmaları övdü. Sivil gemilerin ve liman altyapısının korunması amacıyla Karadeniz'de seyrüsefer serbestisine ilişkin bir anlaşmanın, küresel gıda güvenliğine ve tedarik zincirine katkı sunacağı kaydedildiyor.

Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov da 26 Mart'ta yaptığı açıklamada, Karadeniz girişiminin bir dizi koşul altında yeniden canlandırılabileceğini belirtti.

‘TÜRKİYE HAZIR’

Bu arada Kremlin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında önceki gün yapılan telefon görüşmesine ilişkin bir açıklama yayınladı.

Açıklamaya göre iki lider, stratejik enerji projelerinin ilerletilmesi de dahil olmak üzere çeşitli sektörlerde karşılıklı yarar sağlayan Rus-Türk işbirliğinin daha da geliştirilmesine yönelik güncel konuları ele aldı. Liderler, ikili ilişkilerdeki olumlu ivmeyi ve karşılıklı ticaretin büyümesini memnuniyetle karşıladıklarını ifade etti.

Taraflar ayrıca güvenli seyrüsefer ve Rus gıda ve gübre ihracatının önündeki engellerin kaldırılması için “Karadeniz İnisiyatifi”nin yeniden başlatılması konusunda görüş alışverişinde bulundu. Türkiye ve Birleşmiş Milletler Sekretaryası tarafından Temmuz 2022'de başlatılan bu girişim henüz hayata geçirilmedi. Görüşmede Cumhurbaşkanı Erdoğan da Rus-Amerikan diyaloğuna desteğini ifade etti ve Türkiye'nin Karadeniz anlaşmasının ilerletilmesine yardımcı olmaya hazır olduğunu yineledi.

RUSYA-UKRAYNA SAVAŞI

Görüşmede Putin, Ukrayna ihtilafına barışçıl bir çözüm bulunması ve Rus-Amerikan ilişkilerinin normalleştirilmesi amacıyla ABD ile sürdürülen diyaloğa ilişkin değerlendirmelerini de Cumhurbaşkanı Erdoğan ile paylaştı. Son dönemde gerçekleştirilen üst düzey ve uzman düzeyindeki temasların yapıcı niteliğinin altını çizdi. Görüşmede özellikle ABD ile Rusya arasında Riyad'da yapılan son uzman istişarelerinin sonuçları ve 18 Mart'tan itibaren geçerli olmak üzere Rusya ve Ukrayna'daki enerji tesislerine yönelik saldırılar konusunda 30 günlük bir moratoryum üzerinde varılan anlaşma ele alındı. Putin, Kiev rejiminin Rus enerji altyapısını hedef alan provokatif girişimlerinin devam ettiğini vurguladı.