H. G. Wells’in Osmanlıca bilim kurgu çevirilerinden: Görünmez Adam

Wells’in gençliği ekonomik sıkıntılar içinde geçti, ama öğrenmeye olan ilgisi onu kısa sürede öne çıkardı. 1884’te kazandığı bursla London Normal School of Science’ta (bugünkü Imperial College London) biyoloji okudu ve burada ünlü biyolog T. H. Huxley’den ders aldı. Bilime duyduğu hayranlık ve evrim teorisine olan ilgisi, onun sonraki romanlarının temelini oluşturdu.

H. G. Wells’in eserleri genellikle bilimin sınırlarını, insan doğasının karanlık yönlerini ve toplumun geleceğini sorgular. Onun kalemi, hem bilimsel merakı hem de etik soruları birlikte işler.

Bilimkurgu Romanları: “The Time Machine” (Zaman Makinesi, 1895), “The War of the Worlds” (Dünyalar Savaşı, 1898), “The Invisible Man” (Görünmez Adam, 1897), “The Island of Doctor Moreau” (Dr. Moreau’nun Adası, 1896), “The First Men in the Moon” (1901)

Wells’in kimi eserleri de Osmanlı Türkçesine çevrilmiştir. Zaman Makinesi, bilhassa Osmanlı bilimkurgusuna etkileri yönüyle en önemlisi olup Görünmez Adam ve Ay’daki İlk İnsanlar bunlar arasındadır. Orijinal adı The Invisible Man olup 1897 yılında yayımlanmıştır.

GRIFFIN GÖRÜNMEZLİĞİN PEŞİNDE

Bilimkurgu, gotik, macera türünde olup bilimin etik sınırları, insan doğasının karanlık yanları, izolasyon ve güç sorununu ele almaktadır.

Romanın baş kahramanı Griffin, bir bilim insanıdır ve görünmez olmayı sağlayan bir formül üzerinde çalışmaktadır. Griffin, deneyleri sonucunda görünmez olmayı başarır. Ancak görünmezlik, başlangıçta bir zafer gibi görünse de kısa sürede onu toplumsal izolasyona ve ahlaki yozlaşmaya sürükler. Roman boyunca Griffin, görünmezlik gücünü kendi çıkarları ve şiddet için kullanır; hırsı ve öfkesi onu acımasız bir kişiye dönüştürür. Kasabaya geldiği sırada esrarengiz olaylar başlar: insanlar kaybolur, korku ve panik yayılır. Kasaba halkı, görünmez bir güç tarafından tehdit edildiğini fark eder ve Griffin’in peşine düşer. Sonunda, Griffin’in görünmezliği onu koruyamaz ve kasabalılar tarafından yakalanır; görünmezlik sırrı da böylece sona erer.

1933 yılında Universal Studios tarafından klasik bir film uyarlaması yapılmıştır ve görünmezlik efektleri sinema tarihinin ilk deneysel örneklerinden sayılır. Roman, modern bilimkurgu ve korku hikâyeleri için bir ilham kaynağı olmuştur; görünmezlik fikri pek çok film, dizi ve çizgi romanda tekrar edilmiştir. Temaları (etik bilim, güç, yalnızlık) hâlâ günümüz bilimkurgu ve distopya eserlerinde işlenmektedir.

Kurucusunun ve müdürünün Muallim Ahmed Hâlid’in olduğu ‘Talebe Defteri Neşriyâtı’nın serisinin dördüncü kitabı olan bu çeviri ‘Çocuk Edebiyâtı Külliyâtı’nın birinci eseri olarak basılmıştır. İstanbul’da Kader Matbaası’nda basılan kitabın basım tarihi ise 1918’dir. Mütercimi Hâzım Âtıf’tır.