Kapanan şirket sayısı arttı! ‘Faiz yüksek, krediye ulaşım zor, iç talep daraldı’

Aydınlık’a konuşan Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler Derneği (KOBİDER) Genel Başkanı Nurettin Özgenç, şirket kapanmalarının ana nedeninin yüksek faiz ve finansmana erişim zorluğu olduğunu vurguladı. Özgenç, “Bu faizle iş yapılamaz, girişimci risk alamıyor.” dedi. Ekonomist Hikmet Baydar da “İç talep canlanmazsa, maliyetler düşmezse firmalar daha fazla kapanır. Şirketlerin ciro yapabilmesi için iç piyasada talep artmalı.” değerlendirmesinde bulundu.

TOBB verilerine göre Nisan ayında kapanan şirket sayısı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 39,5 arttı. Bir önceki aya göre artış oranı ise yüzde 33,5. Kapanan gerçek kişi işletme sayısı yıllık yüzde 6,2 artarken, kapanan kooperatif sayısı değişmedi. Aynı dönemde kurulan şirket sayısı yıllık yüzde 18,5 artarken, bir önceki aya göre yüzde 9,4 azaldı. Kurulan gerçek kişi işletme sayısı yüzde 58,5 arttı, kurulan kooperatif sayısı ise yüzde 28,7 azaldı. 2025’in ilk 4 ayında kurulan şirket sayısı geçen yıla göre yüzde 0,4, kapanan şirket sayısı ise yüzde 14,4 arttı.

‘HÜKÜMETİN DENGEYİ SAĞLAMASI LAZIM’

“Yıllık oranda yüzde 40 oranda artması çok büyük bir rakam.” diyen Özgenç şunları söyledi:

“Artışın nedenlerinden biri krediye ulaşamamak. Ama ana neden faizlerin yüksek oluşudur. Finansmana ulaşamazken kimse bu şartlarda kredi alıp rekabet edecek durumda değil. Bu nedenle şirketler batıyor. Girişimci yüzde 60’a dayanan faiz ile işçiyle, şirketle, kirayla uğraşmak yerine parasını bankaya gidip faize yatırıyor. Sistem girişimcileri üretmek yerine faize itiyor. İşletmeci, girişimci artık risk almıyor. Bu kapanmalar faiz yüksek olduğu sürece artmaya devam edecek gibi görünüyor. Bu faizle iş yapılamaz duruma gelinmiştir.

“Bu istihdama da yansıyor. Enflasyonun düşmesi için faiz yüksek tutuluyor ama şirketler kapanıyor. Personeller, elemanlar işsiz kalıyor. Hükümetin artık bu dengeyi sağlaması lazım. Faizler tek haneye düşmeli. Cumhurbaşkanımız ‘tulumbaya su verin ki kuyuya su gelsin’ diyor. Ama bu şekilde tulumbaya su verilmedikten sonra o işletme nasıl kredi kullanacak? Türkiye’deki girişimcilik ortamı ve şirketlerin sürdürülebilirliği etkilenecek. Kendi öz sermayesi olan bir şekilde rekabet edebiliyor. Diğer türlü rekabet etme şansı çok zor. Tüm KOBİ’lerin, girişimcilerin, işletmelerin, beklentisi faizlerin bir an önce düşmesidir.”

‘İÇ TALEP CANLANIRSA KAPANMALAR AZALIR’

Baydar da şu ifadeleri kaydetti: “Kapanan şirket sayısının artması uygulanan sıkı para politikasına göre normal. Faizlerin yüksekliği ve iş talebini daraltıcı politikalar var. Yurt dışında gümrük tarifeleriyle birlikte piyasalarda belirsizlik olması nedeniyle çok iştahlı bir alıcı yok. Dolayısıyla talep daralması nedeniyle firmalar oldukça zor günler geçiriyor. Krediye müracaat ederek nakit dengesini azaltmak isteyen firmaların, kredi bulamama ihtimalleri de oluyor. Çünkü kredi tavan uygulaması var. Eskisi kadar krediye kolay ulaşım yok. KOBİ’lere yönelik bir paket düzenlendi ama son derece küçük rakamlar.

“Önümüzdeki süreç içerisinde krediye ulaşım kolaylaşırsa, maliyetler düşerse firmalar biraz daha ayakta kalabilir. Burada en önemli olan iç talebin canlanması. İç talep canlanırsa firmalar bir şekilde döngüyü sağlayabilir ve ciro yapabilirler. Böylece nakit dengelerini düzeltme imkanları olur. Kapanmalar azalır.

“Talep olmayınca üretim olmuyor. Üretim olmayınca kapasite düşük kaldığı için maliyet yükseliyor. Firmalar fiyat tutturamıyorlar. Kredi ile sürdürmeye çalışıyorlar ama geçici bir çözüm. Uzun süren talep daralması firmaların kapanmasına kadar süreci devam ettirebiliyor.”

YABANCI ORTAKLI ŞİRKETLERDE TÜRKİYE ORTAKLIĞI ÖNDE

Nisanda kurulan 455 yabancı ortak sermayeli şirketin yüzde 58,5’i Türkiye ortaklı olurken, İran (19) ve Çin (16) menşeli girişimler öne çıktı. Bu şirketlerin yüzde 87,5’i limited, yüzde 12,5’i anonim şirket olarak kuruldu. Yabancı ortaklı şirketlerin toplam sermayesinin yüzde 72’si yabancı ortaklara ait. Kapanan şirket ve kooperatiflerin çoğunluğu perakende ticaret, imalat ve inşaat sektörlerinden oluştu. Gerçek kişi işletmelerde de benzer dağılım görüldü.