Karanlıkta kalmaktan kamuyla korunuruz

Portekiz ve İspanya’da yaşanan genel elektrik kesintisi enerji güvenliğini bir kez daha gündeme getirdi. 2015 yılında Türkiye’de yaşanan ve çeşitli söylentilerin yayılmasına neden olan kesintiye benzetildi.

Aydınlık’ın görüştüğü enerji uzmanları yaptıkları açıklamada, “Elektrik sistemindeki arızai durumların önüne geçebilmek için sistem altyapısının ileri teknoloji ile donatılması ve yüksek uzmanlık gerektiren şebeke işletmeciliğinin kamu çıkarlarını gözetir şekilde mutlaka devlet kontrolünde ve idaresinde yürütülmesi.” gerektiğini belirttiler.

‘KAMU ÇIKARI GÖZETİLMELİ’

Enerji uzmanı Elektrik Mühendisi Oğuz Kaya, Türkiye’nin de enerji altyapısında Avrupa sistemine bağlı olduğunu ve yaşanacak olumsuz durumun Türkiye’yi de etkileyeceğini ancak İspanya’dakinin bizi etkilemesinin mümkün olmadığını belirtti. Kaya şunları söyledi:

“Büyük güçlü bir veya daha fazla generatörün anlık olarak devre dışı kalması sonucu elektrik şebekesi frekansında salınım ve dalgalanmalar ortaya çıkabilir. Bu salınımların kontrol edilememesi ve şebeke yöneticiliğindeki aksaklıklar sonucu sistemin tekrar toparlanamaması neticesinde koruma sistemleri kendilerini otomatik olarak sıralı şekilde açarak sistemi korumaya alır ve sistemin oturmasına neden olabilir. Bu durumlarla genellikle tüketimin en yüksek düzeyde gerçekleştiği hafta içi gündüz/öğlen saatlerinde karşılaşılır.

“Nitekim İspanya’daki kesinti başlangıç saatinin benzer vakitlere denk düşmesi kesinti nedeninin bu olasılık olabileceği ihtimalini kuvvetlendirmektedir. Geçmiş yıllarda ülkemizde gerçekleşen elektrik kesintisinde de benzer durumlar söz konusu olmuştur.

“Elektrik sistemindeki bu gibi arızai durumların önüne geçebilmek için sistem altyapısının ileri teknoloji ile donatılması ve yüksek uzmanlık gerektiren şebeke işletmeciliğinin kamu çıkarlarını gözetir şekilde mutlaka devlet kontrolünde ve idaresinde yürütülmesi önem arz etmektedir.”

Oğuz Kaya son olarak Türkiye’deki sistemi değerlendirdi: “Türkiye'de şebeke yönetim işi kamuda. İletim de kamuda. Üretim ve dağıtım özelde. Şebeke yönetimi ve iletim hatları konusunda Türkiye iyi noktada. Avrupa daha liberal noktada. Bu arızalar uyarıcı. Avrupa’nın düştüğü duruma düşmeyelim.”

PORTEKİZ VE İSPANYA’DAN AÇIKLAMA

Portekiz'de Başbakanlıktan sorumlu Bakan Antonio Leitao, dün yaptığı açıklamada, elektrik tedarikinin normale döndüğüne işaret ederek, kesintinin sürdüğü gece saatlerinde de herhangi bir güvenlik problemi yaşanmadığını söyledi.

İspanya'da da elektrik dağıtım şebekesi Red Electrica Espanola, dün sabah saat 07.00 itibarıyla ülkenin enerji ihtiyacının yüzde 99,95'inin karşılandığını, üretimin 25 bin 794 megavat olduğunu duyurdu.

İki ülkede yaşanan elektrik kesintisi tartışmaya neden oldu. Değişik görüşler ortaya atıldı. Kimisi aşırı sıcaklara kimisi de iletim hatlarındaki arızalara bağladı. Siber saldırıdan bahsedenler de oldu. Nedeni konusunda araştırma yapılması istendi.

Konu Fransa’da da tartışılmaya başlandı. Le Figaro gazetesinden Elsa Bembaron konuya değindiği yazısında şunları paylaştı: “Konu son derece hassas. ‘Şu anda Fransız milletvekilleri Fransa'nın enerji stratejisini tartışıyor. Saçma sapan konuşmaların sırası değil’, diyor milletvekillerinden biri.”

ENERJİ BAKANI AÇIKLAMASI

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Avrupa'da yaşanan elektrik kesintisiyle ilgili olarak Kabine'ye bilgi verdiğini belirterek, "Bizde sıkıntı olmuyor ama bizi etkileyebilecek boyutta bir şey. Allah'tan biz en uçtayız." dedi.

İspanya'da başlayan ve Portekiz ve Fransa'nın belirli bölgelerini etkileyen elektrik kesintilerini değerlendiren Bakan Bayraktar, Türkiye'nin de Avrupa'nın elektrik sistemine bağlantısı olduğunu anımsattı.

Kesintinin ana sorumlusunun İspanya olarak görüldüğüne dikkati çeken Bayraktar, "Talep fazla olmayınca rüzgâr ve güneşin aşırı üretimini yönetemediler de deniyor, Fransa'da enterkonneksiyon sistem de kendini emniyete almak için kesmiş. Böyle şeylerden bahsediliyor. Büyük sıkıntı, baya büyük çaplı bir şey." değerlendirmesinde bulundu.

TÜRKİYE’DE DE YAŞANMIŞTI

İspanya’da yaşanan genel elektrik kesintisine benzer bir kesinti 31 Mart 2015 tarihinde yaşanmıştı. Komplo teorilerine de konu olan kesinti sonucu gün içinde metro, metrobüs, Marmaray ve tramvay seferleri yapılamamış, okullarda eğitim aksamıştı. Ulaşım sistemlerine 13.00 sularında elektrik verilmiş ve normale dönülmüştü. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı arızanın Ege bölgesi kaynaklı olabileceğini ileri sürmüştü.