‘Kira fiyatlarını düşürmek için arz artmalı’

İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizamettin Aşa ve Ankara Tüm Emlakçılar Meslek Odası (ATEM) Başkanı Hakan Akçam, kira fiyatlarındaki artışa ilişkin Aydınlık’a değerlendirmelerde bulundu. Enflasyonun açıklanmasının ardından, şubat ayında kira artış oranı yüzde 56,35 olarak belirlendi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, kiranın toplam enflasyonu yukarı çektiğini, fakat yavaşlama eğiliminde olduğunu ifade etti.

‘ENFLASYONUN ÜSTÜNDE BİR RAKAM’

Nizamettin Aşa şunları söyledi: “Yıllık kira artışı TÜFE’ye göre yapılmaktadır. Şubat ayı yüzde 56,35 olarak açıklanmıştır. Bu oran enflasyonun üzerinde bir rakamdır. Enflasyon hesabında, kiraların da bir enflasyon kalemi olduğunu düşünürsek bu şekilde tespit doğrudur. Kiralar; arzın artırılması, talebin azalması sonucu düşer. Aslında özellikle yüksek kiralar ve bazı sebepler yüzünden 2024 yılında kiralık talebinin azaldığı ve kira fiyatlarının gerilediğini gördük. 2025 yılında da fazla bir şeyin değişmeyeceğini, piyasaların yatay seyredeceğini düşünüyorum. Konut arzının sağlanması için en büyük engel arsa kıtlığıdır. Benim yıllardır savunduğum çözüm banliyö bölgeleri oluşturulması ve özel sektörün desteklenmesi yönündedir.”

‘SADECE KİRAYA VERİLMESİ İÇİN KONUTLAR YAPILMALI‘

Hakan Akçam da şöyle konuştu: “Konut arzındaki düşüşe sebep olarak artan inşaat maliyetleri, enflasyon, kur vb. birçok faktör sayabiliriz. Ancak konut üretim süreci dikkate alındığında sürecin başlangıcında kentsel arsa üretimi yer almaktadır. Arzdaki eksik mutlak kira fiyatlarının artışına da etki etmektedir. Genç nüfusa sahip bir ülkeyiz. Evlenme, boşanma, öğrenci, memur tayinleri vs. ile kiralık ihtiyaçları her geçen gün artmaktadır. Peki kira fiyatları nasıl düşer? Öncelikle kentsel dönüşüm projelerine daha fazla hız verilmeli. TOKİ ve başka şirketler tarafından sadece kiraya vermek için konutlar imal edilmeli. Fiyat artışını engelleyecek önlemler alınmalı, e-Kontrat sistemi zorunlu hale getirilmeli, değerleme haritası yapılmalı ve kiraya verilecek gayrimenkulün kira fiyat tespitinin uzman eliyle yapılması gerekmektedir.”

‘YAVAŞLAMA EĞİLİMİNDE’

Hizmetlerde aylık bazdaki yükselişe karşın, yıllık bazda düşüş eğiliminin sürdüğünü belirten Karahan, şu ifadeleri kullandı: “Merkez Bankası, 2025 yıl sonu tahminini yüzde 21’den yüzde 24’e çıkarttı. Geçmişe endeksleme eğilimi güçlü, eğitim ve kira gibi kalemler ise hizmet enflasyonunu yukarı çekmekte. Buradan hareketle, kira enflasyonuna ayrı bir parantez açmanın önemli olduğunu değerlendiriyoruz. Zira kira enflasyonu, deprem, kentsel dönüşüm, demografik unsurlar, kira artış sınırlaması gibi nedenlerle de diğer hizmet kalemlerinden hem seviye hem de atalet açısından ayrışıyor. Kira enflasyonunun yüksek olmakla beraber yavaşlama eğiliminde olduğunu görüyoruz. Perakende Ödeme Sistemi mikro verileri de bu gözlemi teyit etti. Nitekim, yeni ve yenilenen kira sözleşmelerindeki artış oranı düştü. Ayrıca sözleşmelerdeki artış oranları, TÜFE'deki mevcut yıllık kira enflasyonunun altında kaldı.”

Karahan, ocak ayında aylık kira enflasyonundaki dönemsel artışın kira sözleşme yenileme oranındaki yükselişten kaynaklandığını söyledi. Buna karşın, bu tür sözleşmelerdeki kira artış oranının ocak ayında da gerilediğini belirtti.