Mavi Vatan'a 'bakanlık' yakışır
Türkiye'nin Deniz Mekansal Planlaması (DMP) arkasındaki isimlerden, Ankara Üniversitesi Deniz Hukuku Ulusal Araştırma Merkezi Müdürü Dr. Başkara Aydınlık'a konuştu. Başkara, ülkemizin üç tarafı denizlerle çevrili yapısıyla müstakil bir Denizcilik Bakanlığı ihtiyacı olduğunu söyledi.
Aykut Diş
Mavi Vatan yaklaşımını “doktrin” haline getirecek kamusal adım olan Türkiye Deniz Mekânsal Planlaması (DMP) Haritası’nın arkasındaki isimlerden, Ankara Üniversitesi Deniz Hukuku Ulusal Araştırma Merkezi Müdürü (DEHUKAM) Dr. Mustafa Başkara, Aydınlık’a konuştu. Başkara, çalışmanın uluslararası hukuka uygun, Türkiye’nin milli çıkarlarını üst seviyede gözeten ve Türk milletinin denizlerden en aktif ve etkin şekilde faydalanmasına hizmet edecek bir planlamanın ürünü olduğunu vurguladı.
Haritaya ilişkin bazı eleştirileri de değerlendiren Başkara, “DMP Haritası, artık Türkiye’nin Mavi Vatan ülküsünün içini dolduracağı bir aşamaya geçtiği anlamına geliyor.” dedi. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC)’nin de DMP çalışmalarına destek olacaklarını duyuran Başkara, sürecin Türkiye’de Denizcilik Bakanlığı’na evrilmesini temenni etti. Yunanistan’ın yayınladığı görselin hukuken “yok hükmünde” olduğunu ekledi.
DENİZCİLİK BİRİKİMİNİN YANSIMASI
DEHUKAM Müdürü Dr. Mustafa Başkara, DMP’yi “Denizlerimize daha fazla sahip çıkacağımız, denizlerimizdeki faaliyetlerimizi daha etkin bir şekilde yürüteceğimiz anlamına geliyor.” şeklinde tanımladı. Çalışmaları görev bilinciyle yürüttüklerinin altını çizen Başkara şöyle anlattı:
“Merkezimizin bu konuya odaklanması birkaç yıla dayanıyor. Ancak harita Türkiye’nin deniz alanlarındaki faaliyetlerinin en başından itibaren yansıması. Açık kaynaklar ile ilgili bakanlık ve kamu kuruluşlarının ellerindeki verilerle harita zenginleştirildi. Bakıldığında gerçekte var olan faaliyetler ile birlikte potansiyel sektörel faaliyetleri de görüyoruz.”
YETKİ ALANI TEŞKİL ETMİYOR
Başkara haritanın önemini “Bu haritada bizim için önemli olan şey sadece Türkiye’nin karasuları değil bunun ötesinde Karadeniz bölgesinde münhasır ekonomik bölgemizdir. Bu sınırlar kıyıdaş devletlerle yapılan anlaşmalarla ortaya konulmuş münhasır ekonomik bölge sınırlarımızdır.” sözleriyle aktardı. DMP Haritası’nın deniz yetki alanı teşkil etmediğini vurgulayan Başkara ayrıntılara dair şunları söyledi:
“Karadeniz’de münhasır ekonomik bölge dış sınırlarını, Akdeniz’de Türkiye’nin BM’ye bildirmiş olduğu dış sınırları baz aldık. Bunlar devlet tarafından bildirilmiş resmi koordinatlar olduğu için sorun görmüyoruz.”
KKTC VE LİBYA ANLAŞMALARI DA DMP’DE
“Akdeniz’e indiğimizde 2011’de bu bölgede KKTC ile yapmış olduğumuz kıta sahanlığı sınırlandırma anlaşması var. BM nezdinde de bildirimde bulunulmuştu. Akdeniz’de yine Libya ile yaptığımız kıta sahanlığı anlaşması da haritaya yansıtılmış durumda. Geri kalan kısımda ise Türkiye’nin kendiliğinden ve ilana tabi olmaksızın var olan kıta sahanlığı sınırlarının dış çizgisi gösterilmekte. Bunlar da yine BM’ye iletilmiş sınırlar. Ege Denizine bakıldığında ise yukarıdan aşağıya iki ana kara arasında ortay çizginin eşit uzaklık mesafeleri baz alınarak çizilen ortay hattın yer aldığını görüyoruz. Bu anlamda bir ortay hat çizgisinin yansıdığı ilk harita olduğunu söylemek de mümkün. Bununla birlikte söz konusu haritanın bir deniz yetki alanı teşkil etmediğini de belirtmemiz gerekiyor.”
ULUSLARARASI GEÇERLİLİĞİ TAM
KKTC’ye de destek sunacaklarını ilan eden Başkara, DMP’nin uluslararası geçerliliğini şöyle ifade etti:
“DMP’yi her ülke kendisi yapabilir. Muhatabı da BM’nin yetkilendirmesiyle UNESCO bünyesinde oluşturulan Hükümetlerarası Oşinografi Komitesi’dir. Bununla birlikte konuya ilişkin AB’nin kendi müktesebatı da bulunmaktadır. Türkiye AB’den bağımsız şekilde sürecini yönettiği için, Dışişleri Bakanlığımızın açıklamalarında da belirtildiği üzere UNESCO’ya bildirimde bulunulması ile birlikte Türkiye’nin resmi DMP’si uluslararası arenada geçerli olacaktır.
“KKTC’nin de DMP çalışmalarına destek olacağız. Adadaki kardeşlerimizin de bu vizyondan en iyi şekilde yararlanmasını isteyen bir ülkümüz var.”
YUNANİSTAN’IN ORTAY HAT İHLÂLİ
Dr. Başkara Türkiye DMP Haritası’nı “Deniz alanlarında sürdürülebilirlik ilkesi çerçevesinde sektörel faaliyetlerin uzun vadeli ve ekosistem temelli yaklaşım perspektifi ile ele alınmasını önceleyen, teknolojik gelişmeler ve sektörel ihtiyaçlar doğrultusunda dinamik, yaşayan ve gelişen bir harita” diye niteledi. Yunan haritasını şöyle yorumladı:
“Uluslararası hukukta bunun usulü çok açık. Yarı kapalı denizlerde uluslararası hukuk tarafların anlaşmasıyla sınırların belirlenmesini önceler. Sorun varsa ihtilafı tırmandırıcı hareketlerden uzak durulmasını tavsiye eder. Cumhurbaşkanımız bunun çağrısını defaten yaptı. Bu noktada da ortay hat üzerinden değerlendirmeler yapılır. Yunanistan’ın iddiası uluslararası hukuka göre yok hükmündedir.”
Yaycı’nın eleştirilerine yanıt
Dr. Başkara, Türk Denizcilik ve Global Stratejiler Merkezi Başkanı Cihat Yaycı’nın “Filistin, İsrail, Lübnan ve Suriye ile karşılıklı kıyılarımızın ihmal edildiği bu tür haritaların kullanımı bize uluslararası alanda büyük zemin kaybettirir.” eleştirisini şöyle değerlendirdi:
“Ortaya konulan harita deniz mekansal planlama haritası. Dış sınırları Türkiye Cumhuriyet Devletinin resmi bildirimleri esas alınarak belirlendi. Bu bir deniz yetki alanı haritası değil. Öyle de yorumlanamaz. Deniz yetki alanlarıyla dış sınırların farklı şekilde değerlendirilmesi, farklı ülkelerin deniz yetki alanları anlaşmaları potansiyelleri üzerinden bir değerlendirme yapılması çalışmanın amacına aykırı.”
‘Denizcilik Bakanlığı’na muhakkak ihtiyaç var’
Dr. Başkara, Aydınlık’ın “Türkiye’nin Denizcilik Bakanlığı ihtiyacı var mı?” sorusunu ise şöyle yanıtladı:
“Esasen DMP ve böylesi bir kurulun ihdas sürecinden bağımsız olarak Türkiye Cumhuriyeti, üç tarafı denizlerle çevrili yapısıyla bir denizcilik bakanlığını gerektiren konumda. Bu konuda Denizcilik Müsteşarlığının kapanmasının ardından Ulaştıra Bakanlığının adında denizciliğe de yer verilmesi suretiyle bir kısmi girişimde bulunulmuştur. Hali hazırda bir çok bakanlık denizlerdeki faaliyetlerle ilgili farklı yetkileri bünyesinde barındırıyor. Tüm bunların bir sistematik ve eşgüdüm içinde yürütülmesini sağlayacak bir Denizcilik Bakanlığı ihdasına Türkiye gibi denizci bir devletin, denizci bir milletin muhakkak ihtiyacı vardır. Ümit edelim ki son yaşanan gelişmelerle bu ihtiyaç daha fazla hissedilsin ve en kısa zamanda böylesi bir sürece evrilsin.”
Müsavat Dervişoğlu'ndan, Özgür Özel'e 'ittifak' yanıtıGündem
Canlı yayında 3T gerilimi: İsmail Dükel ve Hadi Özışık birbirine girdi!Gündem
Meteoroloji uyardı: Sıcaklıklar düşüyor, 21 ilde kırkikindi yağmurları başlıyor!Hava Durumu
