Mücevherat ithalatı 4’e katlandı Talep artışının nedeni lüks tüketim
Merkez Bankası, işlenmemiş altın ithalatına getirilen kotanın ardından mücevherat ithalatının 4 kat arttığını bildirdi. Banka, talep göstergelerindeki yükselişe mücevherat ile lüks tüketimin neden olduğuna işaret ederek faiz indirimine engel olmadığı mesajı verdi


Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), altın ithalatına getirilen kotanın tüketim talebine göstergelerine etkisini incelediği bir çalışma yayımladı. Banka, cari açığa olumsuz etkilerini azaltmak amacıyla 2023 yılında başlayan işlenmemiş altın ithalatına kota uygulamasının mücevherat ürünleri ithalatında bir artışa neden olduğunu kaydetti. Tüketim ithalatı ve talep göstergelerindeki artışın, mücevherat ithalatı kaynak olduğu belirtildi. Banka, söz konusu çalışma ile faiz indirimine engel olacak düzeyde talep artışı olmadığının mesajını verdi.
Analizde; pandemi ile jeopolitik riskler gibi nedenlerle altına olan küresel talebin ve altın ons fiyatında artışın yaşandığı bir ortamda, hane halkının geleneksel olarak altın tutma eğiliminin yüksek olduğu Türkiye’de işlenmemiş altın ithalatında önemli artışlar olduğu anımsatıldı.
İŞLENMEMİŞ ALTIN İTHALATINDA DÜŞÜŞ
Ağustos 2023’te yıllık 34 milyar dolar düzeyinde olan işlenmemiş altın ithalatının, kota getirilmesinin ardından 2024 yılı kasım ayı itibarıyla yarı yarıya azalarak 17 milyar doların altına kadar gerilediği aktarıldı. Diğer taraftan, tüketim malları içinde sınıflandırılan mücevherat ithalatı ise 2023 yılı ağustos ayında 1,6 milyar dolar civarındayken, kasım ayı itibarıyla yaklaşık 4 kat artarak 6,4 milyar doları aştı. Banka, işlenmemiş altın ve mücevherat ithalatının toplamının ise aynı dönemde 35,5 milyar dolardan 23 milyar dolar düştüğü vurgulanarak toplam ithalat miktarında avantaj sağlandığı dile getirildi.
GÖSTERGELER YANILTICI
Banka, kota uygulaması sonrasında yaşanan değişimin tüketim malı ithalatı gelişmelerini değerlendirirken temkinli olmayı gerektirdiğini belirterek, talep artışında mücevherat ithalatıyla birlikte lüks tüketimin payına işaret etti. Mücevherat ithalatının, tüketim malı ithalatını etkisine öğrenk olarak; 2024 yılının nisan ayında tüketim malları ithalatı yüzde 17 gibi yüksek bir oranda artarken mücevherat ürünleri dışlandığında yüzde 2 civarında bir gerileme olduğu bilgisi verildi. Yayımlanan analizde, “Yıllık tüketim malı ithalatı 2024 yılında artış kaydederken mücevherat hariç tüketim malı ithalatı yataya yakın bir patika izledi. Bu gözlemler, özellikle veriler aylık bazda yorumlanırken mücevherat etkisinin dikkate alınmasının önemini gösteriyor.” denildi.
Dış verilerindeki bu farklılaşmanın, iç talep göstergelerinden olan perakende satış hacim endekslerinde de yaşandığı bildirildi. Cirosunun büyük çoğunluğu altın ve altın ürünleri satışlarından oluşan “saat ve mücevher perakende ticareti” alt sektöründeki gelişmelerin perakende satış hacim endeksinin seyrini etkilediği ifade edildi. Saat ve mücevher perakende ticaretinin hariç tutularak oluşturulan perakende sektörü satış hacim endeksinin ise 2024 yılı temmuz ayından itibaren de yatay bir seyir izlediği kaydedildi.