Trump’ın Şara'ya sözünün ardından: Suriye’de yaptırımların kalkması için zorlu yol haritası
ABD yönetimi, Suriye’ye yönelik yaptırımların kaldırılması için üç aşamalı, siyasi ve güvenlik koşullarına bağlı bir plan üzerinde tartışıyor. Ancak süreçteki karmaşık şartlar ve yasal engeller, uygulamayı zorlaştırıyor.


ABD yönetiminde dolaşıma giren ön taslak belge, Suriye’ye uygulanan yaptırımların hafifletilmesi için üç aşamalı bir yol haritası öneriyor. Amerikan haber ajansı Associated Press (AP)'in verdiği bilgiye göre zorlu koşullar içeren belgedeki başlıca şartlar şunlardan oluşuyor:
- Suriye’deki Filistinli silahlı grupların dağıtılması
- PKK/PYD olarak da bilinen Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile varılan anlaşmanın uygulanması
- Suriye'nin ABD Başkanı Donald Trump'ın ilk döneminde İsrail ile Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn ve Fas arasında imzalanan İbraham Anlaşmaları'na katılımı
- DEAŞ tutuklularının tutulduğu merkezlerin yönetilmesi
TRUMP'IN TAAHHÜDÜYLE BAŞLAYAN TARTIŞMA
AP'ye göre Trump’ın Suriye’ye yönelik yarım asırlık yaptırımları sonlandırma isteğini açıklamasından bu yana, yönetim içinde bu taahhüdün nasıl ve ne şartlarda uygulanacağına dair tartışmalar başladı.
Trump yaptırımların hafifletileceğini doğrulasa da yetkililer arasında süreci hızlandırmak isteyenler ile aşamalı ve şartlara bağlı bir yol haritası talep edenler arasında görüş ayrılıkları bulunuyor.

HAFİFLEME ÖNERİLERİ VE AŞAMALAR
İsminin açıklanmasını istemeyen üst düzey bir ABD’li yetkili AP’ye verdiği demeçte, Dışişleri Bakanlığının yaptırımların hafifletilmesi için üzerine çalışılan üç aşamalı plan üzerine bilgi verdi. Buna göre ilk safha geçici muafiyetlerle başlayacak ve sonraki aşamalar daha karmaşık siyasi ve güvenlik koşullarına bağlanacak. Örneğin, bazı yaptırımlar için kısa süreli muafiyetler verilecek.
Haber kuruluşuna göre ikinci aşama Suriye’deki Filistinli silahlı grupların dağıtılması, yeni hükümetin DEAŞ militanlarının tutulduğu cezaevlerini yönetmesi ve SDG ile yapılan anlaşmanın uygulanmasını kapsıyor. Bu anlaşma içinde SDG’nin Suriye ordusuna entegrasyonu da bulunuyor.
Üçüncü aşama ise İbrahim Anlaşmaları'na katılım sayesinde ve İsrail ile ilişkilerin normalleştirilmesini, ayrıca var olduğu iddia edilen kimyasal silahların tamamen imha edildiğinin kanıtlanmasını içeriyor.
SÜRECİ ZORLAŞTIRAN ETKENLER
Buna karşılık, bu yaklaşımı eleştirenler karmaşık şartların geçici hükümetin Suriye’nin yeniden inşası için gerekli yatırımları çekmesini zorlaştırabileceği uyarısında bulunuyor.
Eleştirmenler, Suriye’deki Filistinli silahlı grupların dağıtılması gibi bazı şartların neredeyse imkânsız olduğunu savunuyor.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Max Blumenthal, AP’ye yaptığı açıklamada, “Suriye’ye yönelik yaptırımlar, karmaşık bir yasa, yürütme kararları ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararları ağıdır ve bunlarla çok dikkatli bir şekilde ilgilenilmesi gerekir.” dedi.
'SEZAR YASASI'
Bazı yaptırımlar yürütme kararlarıyla hafifletilse bile 2019’da kabul edilen ‘Sezar Yasası’ gibi daha karmaşık yaptırımlar Kongre’nin müdahalesini gerektiriyor. Bu yasa, yeniden inşaya yönelik yatırımları engelleyen en büyük engellerden biri olarak görülüyor ve yaptırımların askıya alınması en fazla 180 günle sınırlı.