Uzmanlar Trump planı’nı değerlendirdi: İsrail şartları bozabilir

Ateşkese rağmen dün İsrail Ordusu, İHA saldırılarıyla Gazze’de evinde dönmeye çalışan 5 Filistinliyi öldürdü. İsrail Ordusu, öldürülen Filistinlilerin "Sarı Hat" olarak adlandırılan çekilme hattını geçerek İsrail askerlerine yaklaştığını iddia etti.

Anlaşmanın ilk aşaması esir takası ve ateşkes iken, ikinci aşamaya yani Gazze’nin gelecekteki yönetimine dair tartışmalar sürüyor. İstanbul Kültür Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Köni ve Başkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Ünal, konuyu Aydınlık’a değerlendirdi. Köni, HAMAS’ın gelecekte yönetimde etkisizleştirmesi istense de halk tabanında etkisinin olacağını belirtti. Ünal da İsrail’in ateşkesi bozma girişimlerinin olabileceğini fakat farklı nedenlerden dolayı bunu yapamayabileceğini kaydetti.

‘HAMAS’IN TAMAMIYLA ÇIKARTILMASI GERÇEKÇİ DEĞİL’

Köni, Gazze yönetimin geleceğiyle ilgili değerlendirmelerde bulundu. Köni, HAMAS’ın silah bırakması, tamamen sistemden çıkartılması, Gazze yönetiminde sadece Batı Şeria otoritesine yer verilmesinin pek gerçekçi olmayacağını belirtti. Köni, “Amerikan analizlerinde gördüğüm kadarıyla, ‘Filistin topraklarını tanıyoruz. Filistin'i tanıyoruz.’ deyince iki toprağı bir arada tanımışlar. Filistin otoritesinin bulunduğu Batı Şeria ile birlikte tanımışlar. Böyle bir devlet yapılanmasına izin verebilmesi de pek mümkün değil.” değerlendirmesinde bulundu.

Daha önce Cezayir örneğini dile getiren Köni, “Eski savaşan grupların yeni sistem yönetiminde, yüksek yerlere gelmeleri, petrol işletmecileri, bakan olmaları gibi bir durum da ortaya çıkabilir.” ifadelerini kullandı.

‘TRUMP SÜREKLİ POZİSYONUNU DEĞİŞTİRİYOR’

Fakat her durumda HAMAS’ın içerisinde bulunduğu bir yapıya İsrail’in izin vermeyeceğini belirten Köni, anlaşmadaki bazı muallak ya da hiç bahsedilmeyen konulara da dikkat çekti. Köni, “Kudüs Müslüman şehri mi olacak yoksa Trump’ın da daha önce kabul ettiği gibi İsrail'in başkenti olarak kalacak mı? O da belirgin değil. Bunu biz de kabul edecek miyiz? Şimdi Çin'le uğraşıyor ABD, biraz sonra bu bölgeye ilgisini kaybedebilirler. Yani, ‘Artık uğraşmıyorum, siz aranızda uğraşın. İşte biz İsrail'de her zaman yardım ederiz.’ pozisyonuna dönebilir. Çünkü ikide bir pozisyonu değiştiren bir adam.” yorumunu yaptı.

‘İBRAHİM ANLAŞMALARINDA KURNAZLIK YAPIYORLAR’

Köni, İbrahim Anlaşmaları hakkında da konuştu. İbrahim Antlaşmaları'nın savaş sürecinde bozulduğunu ifade eden Köni, şimdi ABD ve İsrail’in barış anlaşmasından faydalanarak İbrahim Anlaşmalarının tekrardan yürürlüğe girmesini istediklerini belirtti. Daha önce Körfez ülkeleriyle yapılan anlaşmalara dikkat çeken Köni, “İsrail ve ABD ‘Filistin olayını üçüncü, dördüncü boyutlarda çözeriz ama şimdi biz bu anlaşmaları sisteme sokalım.’ diyerek burada bir kurnazlık yapıyorlar.” ifadelerini kullandı.

‘İSRAİL BOZAR AMA…’

Hasan Ünal da İsrail’in şartları bozacağını fakat bozmaması için ancak bir sebebin olabileceğini söyledi. Ünal, şunları kaydetti: “İsrail ve Amerika eğer İran'a saldırmak istiyorlarsa, Gazze'de yeni bir tantana istemezler. Çünkü Arapların kendilerine itiraz etmeyeceği bir ortam lazım.”

İran’ın savunma hazırlıklarına bakıldığında İsrail’in saldıracağı ihtimalinin olduğunu belirten Ünal, “Eğer İran Rusya'dan, Çin'den hava savunma sistemleri, uçaklar vesaire alıyorsa ki aldığı belirtiliyor. Yani bütün bunlar varsa, İran bu silahları kullanabilir duruma gelmeden savaşı başlatmaları lazım.” ifadelerini kullandı.

‘ÇİN’E ENGEL YARATMAYA ÇALIŞIYORLAR’

Ünal, İran’a saldırma amacının farklı amaçlarının olduğunu da belirtti. “Çin'in bu coğrafya çıkışını kesmeye çalışıyorlar.” diyen Ünal, “Afganistan'da Bagram Hava Üssü var. Orada Pakistan'la ABD birlikte hareket ediyor. Çok ilginç. Afganistan'la da Hindistan birlikte hareket ediyor. Eğer Afganistan ayağını keserlerse ve Çin'in bu tarafa açılmasında sorunlar çıkarsa neler olacak göreceğiz. Burada ikili bir durum var. Pakistan Çin'e karşı hareket etmemeli. Çünkü Çin'in müttefiki. Bu tarafta İran'ın bertaraf edilmesi lazım Amerika açısından. Ya da Amerika açısından İran'ın Çin'in bu tarafa gelişine yardımcı olamayacak bir hale getirilmesi lazım. Oldukça karışık bir durum var.” değerlendirmesinde bulundu.