Yazarlarımız dünyanın en prestijli kitap fuarında! Frankfurt’ta Xue Mo Forumu İpek Yolu’nun iki ucundan kültür köprüsü
Frankfurt Kitap Fuarı’nda, kadim İpek Yolları tarihi ve kültürünü edebiyata taşıyan Xue Mo adına düzenlenen foruma Türkiye’den iki akademisyen, açılış konuşmacısı olarak katkı sundu.
GAZETE HABERLERİ
Editor
Dünyanın en büyük ve en saygın kitap fuarı olarak her yıl binlerce yazar, yayıncı, akademisyen ve sanatçıyı bir araya getiren Frankfurt Kitap Fuarı, 15 Ekim’de kapılarını açtı.
Dünya edebiyatının güçlü seslerinden Çinli yazar Xue Mo, bu yıl da Frankfurt Kitap Fuarı’nın katılımcıları arasında yer aldı. Fuar kapsamında düzenlenen Xue Mo Forumu, İpek Yolu’nun iki ucundan gelen edebiyat, tarih ve sanatın birleştirici düşüncesini sahneye taşıdı. Xue Mo’nun çağdaş Çin edebiyatındaki özgün konumu, bölge insanlarının yaşamı, kültürel ve coğrafi zorluklar üzerine kaleme aldığı öyküler, bu forumda yalnızca edebi eserler olarak değil; tarihsel, felsefi ve sanatsal bir bakışla yeniden yorumlandı.
Xue Mo Dünya Edebiyatı Forumu adı verilen etkinlik, Xue Mo’nun yeni çıkan iki kitabının tanıtımıyla başladı. Yazarın Almanca ve İngilizce olarak yayımlanan eserleri izleyicilerle paylaşıldı. Akademisyenler, çevirmenler ve yayıncıların katılımıyla güncel tartışmaların da ele alındığı buluşmada, Xue Mo yapay zekadan yararlanabileceğimizi ancak insan üretiminin yerini tutamayacağını söyledi. Xue Mo, etkinlikte tanıtılan yeni çıkan ‘Way Forward: The rise of her wisdom in the AI era’ (Yapa zekâ çağında kadın erdeminin yükselişi) başlıklı kitabında bu konulara değiniyor.
‘İNSAN DUYGULARININ EVRENSELLİĞİ’
Foruma açılış konuşmacısı olarak Türkiye’den iki akademisyen de davetliydi. İpek Yolu tarihi ve Çin-Batı Asya kültürel ilişkileri uzmanı Dr. Kiraz Perinçek Karavit ve Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Öğretim Üyesi, Asya sanatı uzmanı Prof. Caner Karavit katkı sundu. Karavit çiftinin yaptığı sunum başta Xue Mo olmak üzere izleyicilerden tebrik ve beğeni aldı. Edebiyat, tarih ve sanat ile İpek Yolu’nun iki ucunu birleştiren sunumda Caner Karavit’in eserleri de sergilendi.
“Xue Mo’nun Kısa Öykülerinde Evrensel İnsan Deneyimi: Tarihsel ve Coğrafi Perspektifler” başlıklı konuşma, Xue Mo’nun öykülerinde tarihin ve coğrafyanın ötesine geçen katmanlar oluşturdu. Konuşmalarında Karavit çifti, Xue Mo’nun Türkçeye “Xinjiang’lı Yaşlı Adam”, “Güzellik” ve “Kadınlar, Develer ve Kızıl Köpekler” başlıklarıyla Giray Fidan tarafından kazandırılan üç öyküsüne tarihsel ve sanatsal bakış açıları getirdi.
Sunumda, Xue Mo’nun bu kısa öykülerinde işlediği aşk, bağlılık, yalnızlık, ölüm, doğada yaşam savaşı gibi evrensel insan duygu ve deneyimleri, geçmiş ile bugün arasında ve İpek Yolu’nun doğusu ile batısı arasında kurulan bağlarla ele alındı. Tarihçi Kiraz Perinçek Karavit, Dunhuang’da 4. yüzyılda yaşayan bir kadının üç yıldır haber alamadığı kocasına “Keşke seninle evleneceğime bir köpekle ya da domuzla evlenseydim.” yazdığı sitemkâr mektup, 14. yüzyıl ortasında tüm dünyayı kasıp kavuran kara vebanın son arkeolojik buluntularla ortaya çıkan kökeni ve 7. yüzyılda Hindistan’a kutsal metinleri almaya giden Çinli rahip Xuanzang’ın onlarca yıl süren, çölleri geçtiği zorlu yolculuktan örnekler vererek, Xue Mo’nun öykülerindeki ortak noktalara değindi. Geçmişte yaşamış bu insanlar ile günümüzde Xue Mo’nun öykülerindeki karakterler arasındaki benzerlikler, insan deneyiminin ve benzer koşullar karşısında insan duygularının evrenselliğini gösterdi.
‘ÖYKÜLER İLE ESERLERİM ARASINDA ÖRTÜŞMELER VAR’
Foruma çevrimiçi katılan Prof. Caner Karavit, Xue Mo’nun öykülerindeki duygu ve imgelerle kendi yaptığı sanat eserleri arasında doğrudan örtüşmeler bulduğunu belirtti. Zaman içinde yaptığı resimlerde, yazarın betimlediği coğrafya ve ruh hâlleriyle paralel motifler ortaya çıkmıştı. Bu görsel-eleştirel okuma ile edebiyat ve görsel sanat arasında köprüler kuruldu. Yazar Xue Mo, Karavit çiftini Gansu’da bulunan Xue Mo Akademisi’nde davet etti. Yazar, karşılıklı alışveriş halinde ortak projeler yapmak için uzun süreli burada çalışabileceklerini belirtti.
‘Xue Mo’nun yaşadığı coğrafya bana da ustalık yaptı’
Forumda, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Öğretim Üyesi, Asya sanatı uzmanı Prof. Caner Karavit’in “Dunhuang” adlı resmi, Xue Mo’ya hediye edildi. Bu resim, forumun sanatsal ruhunu tamamlayan sembolik bir sunumdu. Katılımcılar arasında bu resim büyük ilgi gördü. Resmin, 19 İpek Yolu hikayesi içeren kitabın İngilizce baskısında kullanılması düşünüyor. Prof. Caner Karavit, bu eseri yaparken neyden ilham aldığını ve Xue Mo’nun esirleriyle olan ortaklıkları Aydınlık’a anlattı:
“Frankfurt Kitap Fuarı’ndaki Çinli yazar Xue Mo’nun eserleriyle ilgili yapılan forumda, Kiraz Perinçek Karavit’le birlikte Türkçeye ‘Batı Hikayeleri’ olarak çevrilen kısa hikayeler hakkında söyleşi gerçekleştirdik. Konuşma sonrasında Xue Mo’ya ‘Ustam İpek Yolu’ isimli resim serisinden bir eserimi hediye ettik. Bu resmi, Xue Mo’nun kitabındaki ‘Kadınlar, Deve ve Kızıl Köpekler’ başlıklı kısa hikayesiyle özdeşleştirdiğim için hediye etmek istedim. Bu seriyi, kadim İpek Yolu üzerindeki kültürel mirasları ve sanat yapıtlarını araştırırken bana ustalık yapan bu coğrafyanın kadim sanatçı ve zanaatçılarından etkilenerek ürettim. Örneğin; Pencikent’te duvar ressamları, Dunhuang’da Budist sanatçılar, İsfahan’da minyatürcüler, Yungang’da taş yontu ustaları, Fergana’da ahşap oymacılar benim İpek Yolu boyunca ustalığımı yaptılar.”
