Yunanistan Türkiye’nin itirazlarını yok saymada ısrarcı

Yunan Dışişleri Bakanı George Gerapetritis, Kathimerini gazetesine verdiği röportajda, Türkiye'nin itirazlarına rağmen Yunanistan-Kıbrıs elektrik kablosu projesinin devam edeceğini belirtti. Projenin Avrupa girişimi olduğunu ve uluslararası hukuk tarafından korunduğunu savunan Gerapetritis, Türkiye ile kıta sahanlığı ve Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) sınırlandırılması konusunda uzlaşı sağlanamadığını ancak görüşmelerin sürdüğünü ifade etti. Ayrıca, Yunanistan’ın savunma kapasitesinin arttığını, F-35 programına dahil olduklarını ve Türkiye’ye kıyasla avantaj sağladıklarını söyledi. Türkiye’nin Libya ile yaptığı deniz mutabakatını hukuken geçersiz saydıklarını belirten Gerapetritis, Yunanistan’ın jeopolitik olarak güçlü bir konumda olduğunu ve çıkarlarını uluslararası hukuka sadık kalarak koruyacağını ekledi.

TEK BİR ANLAŞMAZLIK VARMIŞ!

Türk-Yunan ilişkilerini değerlendiren Gerapetritis, “Tek bir anlaşmazlığımız var, o da sınırlandırma. Türkiye birbiriyle bağlantılı konular olduğuna inanıyor.” ifadeleri ile anlaşmazlıkları görmezden geldi. Yunan Bakan, şunları söyledi:

“Gerçek şu ki, nispeten kısa bir sürede oldukça önemli sonuçlar elde ettik. Bu başarılardan biri huzurdur. Bunun ne kadar süreceğini bana sormayın. Gerçek şu ki, bugün hava sahası ihlalleri neredeyse sıfıra indi, oysa önceki yıllarda her yıl binlercesi oluyordu. Göç konusunda çok iyi bir işbirliğimiz var ve girişlerde önemli bir azalma var. Yunan adalarında sürekli varlık gösteren ve yerel ekonomiyi güçlendiren Türklerden gelen turizmimiz var ve en önemlisi, büyük bir kriz yaşamadık. Henüz bir adım daha ileri gitmemizi sağlayacak, uluslararası tahkime götürülebilecek tek anlaşmazlık olan kıta sahanlığı ve MEB’in sınırlandırılması konusunu konuşmamızı sağlayacak anlayış düzeyine ulaşmış değiliz. Yunanistan temel resmi çizgisinde ısrar ediyor. Hem Başbakan’dan hem de Yunan Parlamentosu'ndan aldığım yetki budur. Tek bir anlaşmazlığımız var, o da sınırlandırma. Türkiye birbiriyle bağlantılı konular olduğuna inanıyor. Bu noktada bir yakınlaşma sağlamak zordur. Zor bir tartışma olduğu açık olan sınırlandırma konusundaki tartışmaya devam edeceğiz. 20 yıl içinde 64 kez istikşafi görüşmeler yaptık. Her hükümet bu görevleri üstlendi. Hiçbir şey elde edemedik.”

Gerapetritis, MEB anlaşmazlığı dışında bir anlaşmazlık tanımadıklarını sözlerinin devamında şöyle vurguladı:

“Şu anda bu konularda bir yakınlaşma yok gibi görünüyor. Bunlar uzun süredir devam eden pozisyonlardır. Ancak tek temel anlaşmazlığımız olan kıta sahanlığı ve MEB konusunda karşılıklı bir anlayışa varmanın her iki ülkenin de yararına olduğunu belirtmek isterim. Yunanistan, sözde ‘gri bölgeler’ veya ‘askersizleştirme’ gibi ikincil konuları kabul etmeyecektir. Elimizdeki mesele, şimdi ve her zaman, deniz sınırlandırması meselesidir. Eğer bu konuda anlaşabilirsek, o zaman konuyu Uluslararası Adalet Divanı’na havale edebiliriz. (Diğer konular çözülmeden mi?) Evet, diğer konular çözülmeden. MEB sınırlandırılmasının ötesinde herhangi bir anlaşmazlık tanımıyoruz.”

TÜRKİYE-LİBYA MEMORANDUMU: VAR OLMAYAN BİR METİN

Gerapetritis, sahadaki son gelişmelerin Ankara’nın lehine olduğu iddialarını reddederek, Türkiye’nin Libya ile yaptığı anlaşmanın hukuki geçerliliği olmadığını savundu. Yunan Bakan şunları ifade etti:

“Yunanistan F-35 programında yer alırken Türkiye yer almıyor. F-16'lara gelince, bunların modernizasyonu için büyük tedarik programımız halihazırda devam ederken, Türkiye hala entegrasyon aşamasında. Yunanistan tam da bu jeostratejik silahlanma profili açısından çok güçlü hale geldi. Şimdi Atina Deklarasyonu'na gelince, çünkü bu tür konularda genellikle yanlış anlaşılmalar oluyor: Belli ki Türkiye'nin iddiaları, hidrokarbon araştırmalarının söz konusu olduğu tacizler ve Yunanistan-Kıbrıs elektrik bağlantı programı çerçevesinde elektrik kablolarının incelenmesi ve döşenmesi ile görevlendirilen bir araştırma gemisinin Türk savaş gemileri tarafından taciz edildiği Kasos konusuna atıfta bulunuyorsunuz. Açık olmak istiyorum: Gemi rotasını takip etti ve Yunanistan-Mısır anlaşması kapsamındaki uluslararası sulara girdi. Aynı bölge Türkiye-Libya memorandumunun da bir parçasını oluşturuyor.

“Sayın Filis, Türkiye-Libya memorandumu var olmayan bir uluslararası metindir, çünkü Deniz Hukukuna ve özellikle de 1982 Sözleşmesine hiç uymamaktadır. Ancak Türkiye'ye göre hukuki sonuçlar doğurmaktadır ve Ankara argümanlarını buna dayandırmaktadır. Biz hiçbir zaman 2023 Türk-Yunan anlaşmasının imzalanmasıyla Türkiye'nin otomatik olarak ve törenle Türkiye-Libya mutabakatından çekileceği yanılsamasına kapılmadık. Böyle bir şeye inanmak için çok saf olmamız gerekirdi - ve safız, ama sizi temin ederim ki değiliz. Deniz alanlarının sınırlandırılması yapılmadığı sürece bu gerilimler var olacaktır. Atina Deklarasyonu'nun kusurlu bir metin olmadığını söylememe izin verin. Yunanistan ve Türkiye arasındaki son anlaşmadan neredeyse bir asır sonra varılmış bir anlaşmadır. Bu deklarasyon iyi bir işbirliği konusuna vurgu yapmaktadır ve Türk-Yunan diyalog süreci açısından bu deklarasyonun çok önemli olduğunu belirtmek isterim.”

ANKARA’YA RAĞMEN…

Yunan Bakan, Yunanistan-Kıbrıs elektrik kablosu projesinin bir Avrupa projesi olduğunu ve Kıbrıs açısından büyük önem taşıdığını savunarak, “Proje, araştırma ve geliştirmeden sorumlu şirketin takvimine göre ilerleyecektir. Türkiye’nin itiraz etmeyeceği ve gerekli anlayışın sağlanacağı umut ediliyor. Gerilimler olursa yatıştırmaya çalışacağız. Ayrıca hem araştırma hem de deniz dibine kablo döşenmesi uluslararası hukuk kapsamında tamamen koruma altındadır. Bu nedenle projenin ruhsatlandırılmasını talep etmek için uluslararası hukuk kapsamında herhangi bir yasal dayanak bulunmamaktadır.” dedi. Gerapetritis, Türkiye ile karasularının genişletilmesine ilişkin müzakere yapıldığı hakkındaki iddiaları ise şöyle reddetti:
“Bunun bir müzakere konusu olmadığını belirtmek isterim. Yunanistan'ın karasularını genişletmeye karar verip vermemesi tamamen ulusal egemenlik meselesidir.”