Hasankeyf gün sayıyor

Ilısu Barajının kapaklarının su tutmak üzere kapatılmasına sayılı günler kala Batman’ın ilçesi tarihi Hasankeyf’te son durum nedir? Sulara gömülmeden önce Hasankeyf’i son kez görelim istedik.
Tarihi geçmişi 10 bin yıla dayanan Hasankeyf’de bulunan tarihi yapılardan Artuklu Hamamı, Sultan Süleyman Koç Camisi, İmam Abdullah Zaviyesi, El Rızık Camisi, Zeynel Abidin Türbesi, Eyyubi (Kızlar) Camisi ve kale giriş orta kapısı sökülmüş ve yeni yuvaları olacak olan Kültürel Park'a taşınmış.

Hasankeyf, Dicle nehrindeki köprü ayakları, mağaraları ve kaya kalesiyle baş başa kalmış, doğal güzelliğini sergilemeye devam ediyor. Şehrin çarşısındaysa esnaf halen çalışıyor. Tek tük turistin dışında bir hareket yok.
Çarşı esnafından Abdulkadir Ayhan yeni yapılan şehirde evlerin teslim edildiğini, borçlandırmaların yapıldığını söyledi. Bir süre sonra herkesin yeni yerlerine gideceğini, yakın bir zamanda çarşının boşaltılacağını anlattı. Ayhan şöyle devam etti: “Esnafın geliri turizm, kapattıktan sonra esnaf ne yiyecek, nasıl geçinecek, yeni yerde bu işler yapılabilir ama belli bir zaman alacak. Bizim en az üç sene bekleme dönemimiz olacak. Taşıyamadıkları eserler var, eski köprü gibi. Evlerimiz var zaten evlerimizin hepsinin altı tarihtir.”

Hasankeyf Kültür Turizm Derneği Başkanı Zeydan Ayhan, baraj gölünün oluşmasından sonraki şartlara hazırlandıklarını anlatırken, El Cezire Bilim Müzesinin yapıldığını belirtti. Ayhan limanlar yapıldıktan sonra da tekne turlarının en önemli turistik faaliyet olacağını söyledi.

Çarşıda dokumacılık yapan Mehmet Nuri Aldın da yeni sürece hazırlananlardan. Yeni yerleşim alanında kendilerine ev hakkı ve dükkan hakkı tanındığını söyleyen Aldın güzel şeyler olacağını umduklarını anlattı.

LİMAN YAPILACAK

Her fırsatta arkadaşlarıyla Silvan’dan Hasanfeyf’e geldiklerini söyleyen Settar da Hasankeyf’in sular altında kalacak olmasının kendilerini üzdüğünü ifade etti. Geçmişi yok edilen insanın yaşayamayacağını, ayakta duramayacağını söyleyen Settar doğal güzelliğin yerine beton yapılmasının yanlış olduğunu söyledi.
Taşınan eserlerin yerlerinde betonlar dikkat çekiyor. Kale ise su seviyesinin üzerinde kalarak yüksek kayalıklardaki mağaralarla birlikte vereceği görüntüyle turistleri çekmeye devam edecek.
Hasankeyf’in en yüksek yerinden yeni yerleşim alanı ve taşınan tarihi eserler çıplak gözle görülüyor. Barajın su tutmasından sonra antik liman yapımı planlanıyor ve kalkacak teknelerle tarihi kaleye ve mağaralara turistik tekne gezintileri yapılacak.

Yeni yapılan konutların kuralarla sahipleri belirlenmiş kimi yerlerde inşaatlar da devam ediyor ve henüz yeni evlere taşınan olmamış. 4 mahalleden oluşan yeni ilçe, baraj gölü manzaralı olacak.
Hasankeyf’de Bizans, Sasani, Emeviler, Abbasiler, Hamdaniler, Mervaniler, Artuklular, Eyyubiler ve Osmanlılar hüküm sürmüş. Arkeolojik buluntulara göre bölgede ilk insan yerleşimi MÖ 4000 civarında başlamış. İlk yerleşenler Dicle Nehri boylarındaki mağara ve vadilerde yaşamış.

ZEYNEL BEY TÜRBESİ KARŞILAYACAK

Ilısu Baraj kapaklarının 10 Haziaran tarihinde kapatılarak su tutmaya başlanacağı ilan edilmişti. Mevsim yağışlarının normalin üzerine çıkması nedeniyle bu tarih ertelendi. Yetkililer yeni tarihin ne zaman olacağı konusunda bir bilgi veremiyor.

Ilısu Baraj kapakları Mardin’in Dargeçit ilçesinde bulunuyor ve Hasankeyf’le arası yaklaşık 100 kilometreyi buluyor. Kapaklar kapatıldığında Hasankeyf 5 ay içinde sular altında kalmış olacak.
Yeni Hasankeyf’in inşasının da Raman Dağlarının eteklerinde devam ettiği görülüyor. Müze çalışması ve tarihi eserlerin yerleşmesi ve çevre çalışmaları da devam ediyor. Yeni Hasankeyf’de ziyaretçileri ilk Zeynel Bey Türbesi karşılayacak.