28 Mart 2024 Perşembe
İstanbul 19°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

HDP ve baraj: Anahtar, kentli Kürt Alevilerde

Rafet Ballı

Rafet Ballı

Gazete Yazarı

Alevi konferansına devam edelim. 

PKK/HDK'nın önceki hafta İstanbul'da yaptığı toplantı. 

Amaç açıktı: Alevi oylarını HDP'ye çekmek. 

Özellikle de kentlerdeki Kürt Alevilerini. 

Çünkü: Barajın anahtarı Alevilerin elinde görülüyor. 

* * * 

Nasıl sorusuna "seçim karneleri"yle cevap verelim. 

Biliniyor: PKK cenahı milletvekili seçimlerine parti olarak girmiyordu. 

Yüzde 10 barajı yüzünden bağımsız adayları tercih ediyorlardı. 

Dolayısıyla yerel seçim karnelerine bakacağız. 

* * * 

Son üç yerel seçimdeki PKK/HDP geleneğinin karnesi şöyle. 

2004 (SHP adıyla girdiler. Murat Karayalçın'ın partisi): 1 milyon 662 bin 280 oy (% 5,15) 

2009 (DTP): 2 milyon 277 bin 777 oy (%5,70). 

2014 (BDP+HDP): 2 milyon 927 bin 727 oy (% 6.53) 

Tabloya 2014 Cumhurbaşkanı seçimini de ekleyelim. 

Çünkü bütün Türkiye'de seçime girdiler. 

Selahattin Demirtaş: 3 milyon 958 bin 48 (oran: % 9.76). 

* * * 

Cumhurbaşkanı seçimine göre: HDP'nin baraj sorunu yok dememiz lazım. 

Çünkü zaten sınırdalar. Artı 125 bin oy barajı geçmeye yetiyor. 

Fakat: PKK/HDP çevrelerindeki algı böyle değil. Seferberlik halindeler. 

Demek ki: Demirtaş'a verilen oyların hepsini sahiplenemiyorlar.  

Yani: Bir kısmını onlar da emanet görüyor. 

* * * 

Hangi oylar "emanet" sayılıyor?  

Konuyu, Kılıçdaroğlu'nun yardımcılarından biriyle konuşup yazmıştım. 

Cumhurbaşkanı seçiminden sonraydı. 

Dedim ki: "Yanlış aday gösterdiniz. Birkaç puan CHP oyu Demirtaş'a gitti." 

Cevabı: "Demirtaş'ın oyu 1 milyon 200 bin arttı. Sadece 200 bini bölgeden." 

Hangi oylar gitti: "CHP'den Kürt Aleviler Demirtaş'a oy verdi." 

Giden oylar ne olacak: "Geçicidir. Geri alırız." 

(Bak: Kılıçdaroğlu'nun yardımcısıyla sohbet, 7 Eylül 2014.) 

Genel kabul de böyleydi. 

* * * 

Zaten: HDP de kampanyasını Aleviler üzerine yoğunlaştırdı. 

Daha çok da kentli Kürt Alevileri. 

Sormak lazım. 

Bir: Niçin bütün Aleviler değil de Kürt Aleviler? 

İki: Neden kırsal değil de kentli Aleviler? 

* * * 

Cevapları, Cumhurbaşkanı seçim sonuçlarında. 

Önce Orta Anadolu'nun Kürt olmayan Alevilerine bakalım. 

Demirtaş bunlardan ne kadar oy aldı? İşte birkaç sonuç. 

Sivas: % 1.21 

Tokat: % 1.20 

Amasya: % 1.16 

Çorum: % 1.52. 

Bunlara bir de özel ilçeyi ekleyelim. 

Hacıbektaş: % 2.39. 

Sonuç: Türkmen Alevilerin PKK partileri hakkında kafası karışık değil. 

Ekmelettin İhsanoğlu bile Demirtaş'a oy çıkarmayı başaramadı. 

* * * 

Gelelim 3 büyük kentteki Kürt Alevilerine. İki rakamı kıyaslayalım. 

İlki HDP'nin 2014 yerel seçim sonuçları. 

İkincisi, Demirtaş'ın aldığı oylar. 

İstanbul: % 4.8 // % 9.08 

Ankara: % 1.1 // % 3.46 

İzmir: % 3.8 // % 7.97 

Sonuç: Gerçek anlamda bir sıçrama sözkonusu. 

* * * 

Bu oylar HDP'de kalır mı? 

Cevabı, niçin Demirtaş'a gittiler sorusuna bağlı. 

Soralım: Kılıçdaroğlu, laik Alevi seçmenin önüne İslamcı bir aday koymasaydı ne olurdu? 
Aleviler yine Demirtaş der miydi? 

Cevap: Şüpheli. Hatta zor. 

Çünkü bugüne kadar PKK'dan uzak durdular. 

* * * 

Alevi konferansında bunun yansımalarını gördüm. 

Bir: Katılım düşüktü. 

İki: Temsiliyet düzeyi dardı 

Üç: Geleneksel Alevi ocakları yoktu. 

Konferans divanı açıkladı: "40 kadar ocağı davet ettik. Gelmeleri engellendi." 

Kim engelledi? Muhtemelen geleneksel Alevi önderler. 

Ocak olarak, bir tek Hubyar Sultan dergahını gördüm. 

Onlar da dergahın bütününü temsil etmiyordu. 

Dört: Konferanstaki hakim çizgi "Alevilik İslam dışıdır" diyenlerdi. 

Biliniyor: Geleneksel taban bunu benimsemiyor. 

* * * 

(Ek not: PKK'nın zaten bir "Alevi sorunu" var.  

Kürt Alevileri, Şafii Kürtler kadar katamıyor. 

AKP ile açılım ortaklığı: Kürt Alevilerdeki sıkıntıları artırdı.) 

* * * 

HDP İstanbul ikinci bölge birinci sıra adayı: Turgut Öker. 

Avrupa Alevi Birlikleri Konfederasyonu Başkanı. 

HDP, Öker'den belli ki çok şey umuyor. 

Bir bilgi notu: Öker, 2011 seçiminde bağımsız milletvekili adayıydı. 

İstanbul 1. bölgeden. Aldığı oy: 1.644. 

Bugün ne yapar siz karar verin. 

* * * 

Peki, HDP Avrupa'daki Alevileri ne kadar çekebilir? 

Alevi Bektaşi Federasyonu'nun bir eski başkanına sordum. 

Cevabı: "Dernek yöneticilerinin taban üzerinde siyasi etkisi yoktur." 

"Bizim dönemimizde de böyleydi."