iPhone'nunu kıran bilge stagflasyona ne ede!

Geçen ay birkaç gazeteci dostumla Saros'tayız. Erikli plajında Ege'nin soğuk sularına kulaç atıyoruz. Birimiz kendini eylülün müşfik güneşine kaptırmışken üçümüz ise şezlonglarımıza kurulmuş "Papaz kimde?" oynuyoruz. Hava 29 derece. Dolar 6.40 TL. Papaz bir kez bende kaldıktan sonra durumu çaktım. Papazın kenarında hafif deformasyon var. Sonra kağıtları çekerken pür dikkat bakıyorum. Papazı sallıyorum...

Geçen hafta Antalya'dayım. Lara'da Akdeniz'in sıcak sularına kendimi bırakmışım. Rüzgar yüzünden dalgalar artınca kendimi kıyıya zor atıyorum. Muzip arkadaşım soruyor: "Sence Papaz'ı bırakırlar mı?" Derken uzun süre ilgilenmediğim telefonuma bakıyorum. Kuzenlerden biri yazmış: "Yeğen dolar ne olacak? Papaz'ı salacaklar mı?"

PAPAZ GİDERKEN EKMEK KAVGASI ÇIKTI!

Saldılar gitti. Enflasyon 15 yılın zirvesine vursa ne gam. Papaz elden çıkacak ya dolar da 6.40'tan 5.90'ın altına çekildi. Papaz gitti ya ekonomi de şaha kalktı.

Ekimde ralli başkadır! Borsa'daki kağıtlarda yabancı iştahı artar. 100 binleri yine aşarız! DİBS'lere para yağar faizleri yüzde 10'a çekeriz. Yüzde 10'luk indirim kampanyasının etkisiyle enflasyonu da tek haneye indiririz! Herkes "pardon" der yaptığı zamları tek tek geri çeker, gariban evine ekmek götürür. Böylece 2019'a girerken asgari ücretliyi, memuru, emekliyi enflasyona ezdirmeyeceğiz diye ücretlere yüzde 30 zam yapmak zorunda kalmayız! Papaz gitti ya işte Iphone'nunu kıran bilge(!) vekilimiz de şimdi gider yenisini sokar cebine! Yıllar sonra cari fazla verdik ya nasıl olsa. Satacak yeni bir ekonomik mucize bulduk gariban yurttaşlara. Oysa geçen hafta perşembe günü meclis toplantısında ekmek kavgası çıktı 400 bin üyeli İstanbul Ticaret Odası'nda!

DURGUNLUK AĞIR AĞIR ÇÖKÜYOR

Papaz gitmiş dolar düşmüş! İndirim kampanyası başlamış ucuzluk gelmiş! Yeni Ekonomi Programı açıklanmış dengelenme süreci başlamış! Falan filan... Bunlar biraz hoş, alayı boş teraneler. Tüketici enflasyonu ekimde yüzde 24.5 oldu. Üretici enflasyonu da yüzde 46.1'e fırladı. Fırladı diyorum çünkü eylüle göre artış 14 yüzde puan oldu. Ekonomik aktivite ise daralıyor. İSO PMI aylardır imalatta faaliyetlerin daraldığını ve maliyetlerin arttığını ortaya koyuyor. Her ay Aydınlık ekonomi sayfasında raporu dikkatinize sunuyoruz. MÜSİAD'ın SAMEKS endeksi de 40 puanlar seviyesine çekildi. Ekonomik güven endeksi eylülde 71 puana kadar indi. Bankalar kredi musluklarını kapadılar. Sanayici, tüccar kiminle konuşsak "bankalar kredi vermiyor" diye yakınıyorlar. Üç hafta önce bizzat deneyimlemek için birçok banka şubesinin kapısını çaldım. Kredi mredi veren yok! Bankalara kızanlar da bilsin "Deniz bitti" kardeşim. 22 Temmuz'da Aydınlık ekonomi sayfasında kaleme aldık. "Kriz en sağlam yerden vuracak" diye. O zaman öngörümüzü iddialı bulanlar olmuştu. Bankacılık sektörüne yönelik analizlerimizi bir iki haberle daha sürdürdük. Bankalarda da para yok ki. Varı yoğu zaten mega projeydi, KGF'ydi, NEFES'ti, yapılandırmaydı derken verdikçe verdiler. Bundan sonrası artık, az veren candan hesabına yazılacak!

ZARURETTEN FAZLA KASADAN KAÇTI

Cari işlemler degesinde fazla vermemiz sizi yanıtmasın. Ağustostaki 2.6 milyar dolarlık fazla keyfiyetten değil zaruretten. İthal fiyatları o kadar arttı ki artık alım gücü kalmadı. İthalata bağımlı sektörlerde önce pazar daralıyor şimdi de üretim kısılıyor. 2.6 milyar dolarlık fazla versek de ağustosta 14.3 milyar dolar sıcak para çıkışı, sermaye kaçışı, borç ödemesi vs. gibi yollarla yurtdışına aktı. Kaynağı belirsiz 3.6 milyar dolar da fazla verdiğimiz 2.6 milyar dolar da yetmedi. Merkez Bankası'nın kasasından 8 milyar dolar daha eksildi. Böylece sekiz ayda 13.4 milyar dolar uçtu gitti. Geçen sene sekiz ayda 30 milyar dolara yakın finansman girişi olurken bu yıl finansman bıçak gibi kesildi ve yaklaşık 2 milyar dolarda kaldı.

Türkiye ekonomisinin temel yapısıdır. Dış finansman bulunduğu sürece ekonomi büyür. Dış finansman kesildi mi yandı gülüm keten helva. Papaz iyimserliği ile açılan sendikasyon kanalı ve az da olsa komşuda pişip bize düşecek olan Batı kaynaklı fon akımları, kasımda daha bir belirginleşecek olan ekonomideki durgunluğa ilaveten yüksek enflasyon -ekonomi diliyle- stagflasyona çare olacak diye bekleyenler yanılıyorlar. Papazı elden çıkarmış olsak da batakta ihale çoktan bize kaldı!