29 Mart 2024 Cuma
İstanbul 12°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

İran'a göre Hakan Fidan olayı

Rafet Ballı

Rafet Ballı

Gazete Yazarı

Doğrudan konuya girelim. Tahran, Hakan Fidan olayında ne düşünüyor?

Herkes konuştu. ABD.. İsrail.. Türkiye..

Bir tek Tahran'dan ses yok.

Tahran'ın bakışı önemli.

***

Konuyu bilebilecek İranlı birini buldunuz.. Böyle sorar mısınız?

"Hakan Bey size 10 Mossad ajanının isimlerini bildirdi mi?"

Gerçek ne olursa olsun.. Cevap standarttır: "Hayır, öyle şey olur mu!"

Hiçbir "resmiyet", yük altına girmez.

"Off the record"ları.. İmaları saymıyorum. O da işlerine geliyorsa tabii.

***

Ben de dolaylı giriyorum.

Muhatabıma.. İran'ın Fidan hakkındaki görüşünü değil de..

Fidan'ın İran'a nasıl baktığını soruyorum.

Muhatabımın cevabından önce bir parantez açayım.

Bizi yönetenler de öyle mi bilmem..

Fakat, İran'ın ilgili kesimleri..

Türkiye'yi yönetenlerin biyografisinde hayli derindir..

Türkiye'deki gelişmeleri de aşırı yakından izlerler..

Tahran'ın üç avantajı var.

Bir: Bizde devlette Farsça bilen 1000 kişi var mıdır? Sanmam. Ya İran'da? Devletin üçte biri evinde Türkçe konuşur.

İki: Milyona yakın İranlı.. Türkiye'yi ziyaret eder.

Üç: Türk televizyonları.. İran'ın üçte birinin evinde sürekli açıktır.

***

Şimdi cevaplara gelelim. Hakan Fidan'la ilgili..

Bir: "İran'ın nükleer teknoloji hakkını savundu."

Biliniyor. Fidan, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nda Türkiye'yi temsil ederken.. Bu yönde tavır koymuştu.

Fakat kişisel değil, devlet politikası bu. Hâlâ da öyle.

İki: "Fidan'ın İran'a bakışı hep olumludur."

Bu torbanın içine çok şey konulabilir. Ama deşmiyorum.

Üç: "İran'ın anti-emperyalizmine değer verir."

Muhatabım.. Anti-emperyalizmdeki hassasiyetimi bilir. Fidan için adeta halkla ilişkiler yapıyor..

***

Batı medyasındaki kampanyanın amacı ne?

"Elbette asıl hedef Erdoğan.."

"Fakat.. Hakan Bey'e de bir uyarıdır.. Kulağı çekildi."

Erdoğan'ı sildiler mi?.. Ya da silecekler mi?

Uzun cümlelerinin özeti: "Görünür bir gelecek için hayır."

Not: Muhatabımın Erdoğan'a.. AKP'ye kredisi hep yüksek olmuştur.

***

Dün yazdım.

Dört başkent.. Ankara, Telaviv, Riyad ve Doha..

ABD-İran yumuşamasından telaşlandılar..

Washington'a mektuplar.. Heyetler gönderdiler.. Lobileri harekete geçirdiler..

Peki Obama yönetiminin tavrı.

İranlı muhatabım..Ayrıntı veriyor.

"Obama adeta İran uzmanı oldu.. İran hakkında kitaplar okuyor.. Filmler seyrediyor.. Uzmanlarla konuşuyor.. Dosyaya hakim.."

***

Dört başkentin uyarılarına Obama'nın tavrı?

"Gelenleri dinliyormuş.. Hepsi masamın üstünde.. Değerlendiriyoruz.. Merak etmeyin diyormuş.."

Başka ayrıntılar veriyor.

"Acı olan ne biliyor musunuz? Türkiye ve Suudiler tamamen din üzerinden konuşmuşlar.."

"Siz Müslüman değilsiniz. Bilemezsiniz. Bunlar Şii.. Takiye yapıyor."

Takiye konusu şundan önemli.

Bu sıralar Batı'da.. Nükleer silah hakkındaki fetva konuşuluyor.

İran dini lideri Hamaney tarafından verilen.. 5-6 yıl önce ilan edilmişti. "Nükleer silah şer'an haramdır" diye.

Şimdi gündemin üst sıralarında.

Çünkü yeni Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani..

ABD'yle diyalog politikasını Hamaney fetvasına dayandırıyor.

Bizimkiler de"takiye" diye itiraz ediyorlar.

***

İran tarafının çizdiği tablo pembe.

Gerçek ne? İskonto şart. Ama ne kadar?

İki açık olgu:

Amerika'nın Sesi'nden bir haber: "Kerry ve Netanyahu İran konusunda anlaşamıyor. Amerika Dışişleri Bakanı, İran'ın nükleer programının sivil amaçlı olduğunu kanıtlamasının önemli olduğunu bildirdi."

"Esad'sız Suriye" ısrarlarına Kerry'nin cevabı: "Bu konu, müzakere edecek taraflara kalmış. Bunu önceden kararlaştırmak bize düşmez."

Soru: Erdoğan cenahında "dönüş" işaretleri var. Irak'ta.. Mısır'da.. İran'da.. Suriye de gündemde mi?