İsrail Barzani’yi kurtaramaz!

Aydınlık / Ankara

Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi Başkanı Mesut Barzani, sözde ‘bağımsızlık referandumu’nda ısrar ederken, bölge ülkelerinin birlikte hareket etmesi hem Bölgesel Yönetim içinde hem de Barzani’ye destek veren ülkeler arasında çözülmelere yol açtı. Barzani yönetiminin referandum kararı sonrasında bölge ülkelerinin birleşmesi ABD’yi endişelendirirken, ABD referanduma değil, zamanlamaya itiraz eder hale geldi. İsrail’in Barzani’ye tam destek vermesi ise bölge ülkelerinin işbirliğini hızlandırdı.

MOSKOVA MUTABAKATI

Bölge ülkelerinin inisiyatifi ele geçirmesi süreci, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif ve Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un Moskova’da buluşması ve arkasından yayınlanan “Moskova Mutabakatı” ile başladı. Bu toplantıda sorunların bölge ülkelerinin toprak bütünlüğü temelinde çözülmesi konusunda görüş birliğine varıldı ve tüm dünyaya ilan edildi.

ASTANA SÜRECİ VE SONRASI

Arkasından “Astana Süreci” devreye girdi. Suriye konusunda Batı devre dışı bırakılarak bölge ülkeleri soruna el koydu. “Moskova Mutabakatı” ve “Astana Süreci” bölge ülkelerinin bölge sorunları karşısında birlikte hareket etmelerinin önünü açtı. Bu birliktelik Barzani’nin bağımsızlık referandumunda da kendini gösterirken Irak Merkezi Hükümeti de birlikteliğe dahil oldu.

RUSYA, İRAN, IRAK MEKİK DİPLOMASİSİ

ABD ve İsrail’in bölgedeki hamleleri sonrası Türkiye, Rusya, İran ve Irak arasında ilişkiler hızlandı. Son bir ay içinde İran Genelkurmay Başkanı Türkiye’ye geldi. Türkiye Dışişleri Bakanı Bağdat’ı ziyaret etti. Irak Genelkurmay Başkanı Hulisi Akar’ın davetlisi olarak Türkiye’yi ziyaret etti. Bu hafta Cumhurbaşkanı Erdoğan iki kez Rusya Devlet Başkanı Putin’le görüşecek. Türkiye Genelkurmay Başkanı İran’a gidecek. Arkasından Cumhurbaşkanı Erdoğan İran’da olacak.

Tüm bu görüşmelerin ana gündemi Suriye ve Irak. Barzani bölgesinin bağımsızlık girişimi... Bölge ülkeleri bölgenin geleceği konusunda inisiyatifi ele almış durumda. Bu işbirliği şimdiden dengeleri değiştirdi.

SÜLEYMANİYE MERKEZLİ KRİZ

Bölgesel Yönetim içinde Süleymaniye merkezli bir kriz yaşanırken, birçok örgüt Barzani’nin bağımsızlık hamlesine karşı soğuk davranıyor. Ana muhalefet Goran Hareketi bağımsızlık referandumuna destek vermezken, bölge ülkelerinin ortak hareket etmesi üzerine bölgedeki birçok küçük grup da Barzani ile birlikte hareket etmeme kararı aldı. Süleymaniye merkezli yaşanan krizde İran’ın etkisi gündeme gelirken, bölgede seçim sandıklarının nasıl kurulacağı ve güvenliğin nasıl sağlanacağı tartışılıyor.

KERKÜK’TE SEÇİM ZOR

Barzani’nin Kerkük’ü kendi bölgesine katma girişimi Arapların ve Türkmenlerin tepkisini çekti. PKK kendi durumunu kuvvetlendirmeye çalışırken Irak Merkezi Hükümeti sertleşti. Kerkük Valisi Necmeddin Kerim’i görevden alırken referandum öncesi Haşdi Şabi kuvvetlerinin küçük gruplar halinde Kerkük’e sızdıkları öğrenildi. Irak Merkezi Hükümeti Kerkük’te sandık kurulmasını engellemek için güç kullanmaya hazırlandığı bildiriliyor.

İRAN VE TÜRKİYE

Türkiye Barzani’nin can damarı Habur’da tatbikata başlayarak Barzani’ye mesaj verirken, İran da Barzani bölgesini vurmaya başladı. Bu arada İranlı ünlü General Kasım Süleymani’nin bölgeye geldiği ve Kerkük’te olduğu öğrenildi.

EM. ORG. BAŞER: EN BÜYÜK DESTEKÇİ İSRAİL

Eski 2. Ordu Komutanı emekli Orgeneral Edip Başer de yaşanan gelişmeleri Aydınlık’a değerlendirdi. TBMM’de kabul edilen tezkereye dikkat çeken Başer, “Herhalde devlet bu karara uygun planlarını geliştirmiştir. Siyasi ekonomik ve diplomatik adımlar düşünülmüştür” dedi.

İran’ın Türkiye ile birlikte hareket etmesinin önemine de dikkat çeken Başer, “ABD ve İsrail güdümünde bir Kürt Devleti İran için de tehdittir. Kürt bölgesinin bağımsızlığının amacı İsrail’in güvenliği, bölgedeki petrol ve doğalgaz kaynaklarının sadakatinden emin olunan bir oluşuma verilmesi, İran’ın kontrol edilmesidir” ifadelerini kullandı.

Bu projenin çok önceden planlandığını, Barzani’nin arkasındaki Kürdistan haritasında Türkiye topraklarının büyük bir bölümünün yer aldığını, Mersin ve İskenderun limanları da Kürdistan sınırları içinde gösterildiğini vurgulayan Başer şunları söyledi: “Türkiye, Irak, İran işbirliği bu planları bozabilir. Bölgede bu planları bozacak, barışı temin edecek her türlü birliktelik doğrudur. Atatürk Kurtuluş Savaşı sonrasında Sadabat Paktı’nın , Balkan Antantı’nın kurulmasına öncülük etmiştir. Bugün de yapılması gereken budur. Şu anda Barzani’nin arkasında en büyük destekçi İsrail. Ama İsrail Barzani’yi tek başına kurtaramaz. İsrail gizli örgütleri ve gizli faaliyetleriyle bölgede. Ama tek başına Barzani’yi kurtaramaz.”

E. ORG. ÖZGEN: TÜRKİYE RİSK ALMALI

Eski Harp Akademileri ve Asayiş Bölge Komutanı emekli Orgeneral Necati Özgen de Aydınlık’a yaptığı açıklamada, Barzani’nin bağımsızlık referandumu ile ilgili olarak gelinen noktayı değerlendirdi. Yaşananlarda İsrail’in rolüne dikkat çeken Özgen şu görüşleri savundu:

“Barzani’nin en çok güvendiği ülke İsrail. Bölgede kurulması planlanan ülke Büyük Kürdistan değil, Büyük İsrail olacaktır. İsrail onun peşindedir. Bu aşamada Barzani’ye verilecek her taviz Barzani ve İsrail’in hanesine yazılır. Barzani’nin bağımsızlık referandumu kararı Türkiye için hayatidir. Bu nedenle Türkiye risk almalı ve her türlü seçeneği göz önünde bulundurmalıdır. Çünkü bu bölgede yaşanacak her gelişme Türkiye, İran ve Suriye’yi de tetikleyecektir. Bölgedeki esas mesele İsrail’dir.”