Korsan servisler ölüm saçıyor

İzmir Çiğli’de kreş servisinde unutulduğu için havasızlıktan yaşamını yitiren 3 yaşındaki Alperen Sakin’in ölümünün ardından servis şoförü T.İ. tutuklanırken kamuoyunda servis taşımacılığı tartışmaları başladı. Alperen’in ölümüne yol açan korsan servis aracının, Ulaştırma Bakanlığı’nın Okul Servis Araçları Hizmet Yönetmeliği’ne uymadığı belirlendi. Aydınlık’a konuşan Ankara Servis Aracı İşletmecileri Esnaf Odası Başkanı Tuncay Elmadağlı, servislerin denetimsiz ve korsan olarak öğrenci taşımalarından yetkililerin sorumlu olduğunu söyledi. Anayasa Mahkemesi’nin 2015’te verdiği kararın böyle facialara yol açtığını belirten Elmadağlı, bu kararı eleştirdi.

Elmadağlı, “Servisçilik işi tamamen rant üzerine kurulu ve olmaması gereken usülsüzlüklerle dolu. Okul servisi taşımacılığına, yasalara göre sadece ‘C plakalı okul araçlarıyla yapılabilir’ diye kural getirildi. Ancak servis sahipleri hemen dava açtılar ve o davada yürütmeyi durdurma kararı alındı. Mahkemenin aldığı bu karardan sonra her önüne gelen aracını alıp okul servisi taşımacılığı yapabiliyor” dedi.

SORUNUN TEMELİ YARGITAY’IN KARARI

Servis taşımacılığındaki asıl sorunun Yargıtay’ın verdiği karar olduğunu söyleyen Tuncay Elmadağlı, bu kararı şöyle açıkladı: “Plaka serbestliği yetmezmiş gibi Yargıtay korsan servis araçlarının cezasıyla ilgili bir karar verdi. Bu kararla korsan araçlar trafikte yakalandığında 60 gün trafikten men ve 2 bin 600 lira para cezası kesiliyor. Ancak burada ince bir ayrıntı var ki sorunun temelini oluşturuyor. Yargıtay, korsan aracın trafikten men edilmesini şarta bağlıyor. Bu şart ise şöyle: Korsan araç trafikte yakalandığı zaman içerisinde mal sahibi varsa parka çekebilir ve trafikten men edilebilirsin. Aracın içinde mal sahibi değil de şoför varsa sadece para cezasını kesip gönderebilirsin. Yani illiyet bağının ispatlanmaması halinde men cezası uygulanmıyor. Korsan servis işletenler, başkalarının üzerine araçlarını kayıt ettiriyor. İşte tüm Türkiye’de geçerli olan asıl sıkıntı bu kararın yarattığı boşluk.”

YÜZDE 30’U KORSAN

İstanbul’da 25 bin okul servisi var. Ancak bu servislerin yüzde 30’unun yani 8 bininin korsan.

Tüketici ve İklimi Koruma Derneği Başkanı Ali Çetin de şu uyarılarda bulundu: “Korsan olarak çalışan servisçilerin faaliyet belgeleri ve güzergâh raporları yok. Bize gelen şikayetler arasında en önemlisi korsanların okul aile birliğine ve okul yönetimine rüşvet vererek taşımacılık yapması. Okullar göz yumuyor, yetkililer göz yumuyor. Üç kuruş kâr etmek için kurallar çiğneniyor. Gelen şikâyetlere göre konuşacak olursak İstanbul’daki servislerin en az yüzde 25-30’u korsan. Korsanın önüne geçmek için veliler sağduyulu olmalı. Okul yönetimleri Milli Eğitim Bakanlığı az ödenek veriyor diye korsana önayak olmamalı.”

‘ÖĞRENCİ TAŞIMACILIĞINI DEVLET ÜSTLENSİN’

(AYDINLIK / ANKARA)

Tüketici Hakları Derneği Başkanı Turhan Çakar, okul servisleriyle ilgili yaşanan sorunların tekrarlanmaması için Okul Servis Araçları Hizmet Yönetmeliğinin toplumcu ve sosyal devlet anlayışına uygun olarak değiştirilmesini ve öğrenci taşımacılığının devlet ve belediyeler tarafından ücretsiz yapılmasını istedi.

Çakar, “Okul servis araçları konusunda çok sayıda görevli ve sorumlu olan kamu kuruluşu, meslek kuruluşu ile yasa ve yönetmelik olmasına karşın, ne yazık ki, servis araçları ile yapılan öğrenci taşımacılığında birçok sorun yaşanmıştır. Okul Servis Araçları Hizmet Yönetmeliği toplumsal ve kamu yararı, sosyal devlet ve tüketici hakları anlayışından uzaktır. Var olan ve yaşanan sorunların giderilmesi için yönetmelik yeniden düzenlenerek var olan yasal eksiklikler ve belirsizlikler giderilmelidir” dedi.

YÖNETMELİĞE PEDAGOJİK EĞİTİM ŞARTI EKLENSİN

Okul Servis Araçları Hizmet Yönetmeliğindeki eksikliklere dikkat çeken Çakar, “ ‘Taşıtlarda Aranacak Şartlar’ maddesine, ‘okul servis araçlarında öğrencilerin havasız kalmamaları ve yeterli temiz hava-oksijen alabilmeleri için araçlarda uygun bir teknik düzenlenmenin yapılması ve öğrencilerin havasız bırakılmaması’, ‘Taşıma İşlerinde Çalışanlar’ şoförün ve rehber personelin “psikoteknik ve pedagojik” eğitim ya da kurs aldıklarına ilişkin bir belgeye sahip olmaları gerektiği” gibi yükümlülüklerin eklenmesi gerektiğini belirtti.

Çakar, “Sorumlu ve görevli kuruluşlar ve tarafların koordinasyonu ve işbirliği ile ortak bir ihale sözleşmesi hazırlanıp, bu sözleşmeye göre okul aile birliği başkanlığında oluşturulacak komisyon ile servis hizmetini veren gerçek ve tüzel kişiler arasında sözleşme yapılmalı. Sorumlu ve görevli kurum ve kuruluşlar arasında nasıl bir koordinasyon, işbirliği ve uyum sağlanacağının Yönetmeliğe eklenmesi gerekir” ifadelerini kullandı.

Okul servis araçlarının yüksek fiyatlarına dikkat çeken Çakar şöyle devam etti: “Öğrencilerin ulaşım hakkı bir rant aracı durumuna getirilmiştir. Nüfusun yüzde 20’den fazlasının açlık sınırının altında yaşadığı Türkiye’de çocukların ulaşım hakkı özel firmaların insafına terk edilemez. Önerimiz şudur: öğrencilerin taşınmasında evrensel tüketici hakları ve sosyal devlet anlayışı ile toplumcu ve kamu yararı anlayışı yasal hale getirilsin ve uygulamaya konulsun. Özellikle, yoksulluk ve açlık sınırının altında yaşayan ailelerin çocukları olan öğrenciler belediyelerin ya da kamunun toplu taşıma araçları ile ücretsiz taşınsın.”