Borsa (2016) şampiyonu: Spor İndeksi!

2016’nın getiri şampiyonu olan yatırım aracının yüzde 31.49 ile 24 ayar külçe altın olduğunu anımsayıp geçelim. Borsa İstanbul’un (BIST) 2016’daki performansına ait ilginç manzaraya bir bakalım.

Endeksler itibarıyla bakıldığında yılbaşına göre değişim yüzdeleri ölçütüyle, BIST 30 Endeksi yüzde 9.23 artmış. Borsada kurumsal yönetim mevzuatına uygun davranarak, BIST kurumsal yönetim çizelgesine giren şirketlere ait BIST Kurumsal Endeksi ise yüzde 11.33 artmış. Borsada hem ekonomik, hem de çevresel ve sosyal boyutlarda sürdürülebilirlik ile ilgili mevzuata uyum sağlayarak sürdürülebilirlik çizelgesine girmiş şirketlere ait BIST Sürdürülebilirlik Endeksi’ndeki artış ise yüzde 10.12 olmuş. Buradan şu sonucu çıkarmak olanaklı: Kurumsal yönetime ve sürdürülebilirliğe önem veren şirketler daha fazla getiri sağlamış. Bu konuda elbette uzun dönemli bir çalışma yapılmalıdır. En azından geçen yıl öyle olmuş !

ENDEKSLERİN DURUMU

BIST Endeksleri’nin sektörel olan türlerine bakıldığında en yüksek değişim oranlarıyla getiri sağlayan ilk üç şunlar: BIST Spor (yüzde 57 artış), BIST Metal Ana (yüzde 52.7 artış) ve BIST Finansal Kiralama ve Faktoring (yüzde 48.60 artış). Eğlence ve alacak tahsilat (faktoring) işleri parlak gözüküyor! İlginç bir manzara. Sporun ayrıntısına bakarsak, hisse fiyatlarındaki yıllık değişim yüzdeleri sırayla şöyle: Trabzonspor (yüzde 123.62 artış), Beşiktaş (yüzde 85.19 artış), Galatasaray (yüzde 82.80 artış), Fenerbahçe (yüzde 4.84 artış). Ne dersiniz bir Fenerbahçeli asla Galatasaray hissesi almaz mı sizce?

İnşaata dayalı sermaye birikim modelimiz olduğunu anımsarsak, BIST İnşaat’a da bakalım, o ise sadece yüzde 23.96 artmış gözüküyor. BIST Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Endeksi daha da düşük yüzde 11.91. Yoksa inşaat-gayrimenkul zor durumda mı? Kimi ciddi sorunlar var, bir balon tehlikesi de var mı, incelemek gerek.

Ya teknoloji ve bilişim? BIST Teknoloji Endeksi fena değil yüzde 28.4; ama BIST Bilişim ise sadece yüzde 9.16.

Türkiye’yi bir TİT (Tekstil - İnşaat - Turizm) uygarlığı olarak görürsek, tekstile bakalım. Geçen hafta Gaziantep’te açılan 6. Pentex 2017 fuarında konuşan Başbakan Yrd. Mehmet Şimşek şöyle demiş: ‘Türkiye’nin lokomotifi tekstil ve giyim sanayiidir’. BIST Tekstil, Deri Endeksi ise yüzde 23.5 artış göstermiş, yaklaşık inşaat sektörü gibi. BIST Turizm Endeksindeki artış da iç açıcı değil, sadece yüzde 3.22.

Türkiye’nin lojistik üssü olması gibi tezler var. Bakalım BIST Ulaştırma Endeksi’ne, değişim oranı yüzde 29.52 düşme! Bu endeksin düşmesinde yüzde 9.68 özvarlık zararlılığı olan THY’nın hissesinin etkisi büyük olmuş.

İller temelindeki BIST endekslerinde ilk sırada Kayseri var yüzde 35.70 artış ile. Sonra sırayla Adana (yüzde 28.76) ve Antalya (yüzde 25.22) geliyor. Üç büyük ilin endekslerine de bakalım: BIST İzmir (yüzde 10.76), BIST Ankara daha kötü (yüzde 7.43), BIST İstanbul hepten kayık (yüzde 6.11)!

POP VE TOP DÜNYASI

‘Boğaz’ sektörüne, BIST Gıda, İçecek Endeksine de bakalım: yüzde 7.16 düşüş! Bu da ilginç!

2016’da borsada en fazla fiyat artışı sağlayan şirketlerin ilk üçü şöyle: Tacirler Yatırım Holding (Yüzde 246.67); Lider Faktoring (Yüzde 241.99); Sekuro Plastik Ambalaj Sanayi (Yüzde 215.41). Ne ekonomi ama; finansal yatırım, tahsilat, plastik ambalaj!

2016 enflasyon oranını anımsarsak, TÜFE (Tüketici Fiyatları Endeksi) yüzde 8.53 artmış; ÜFE (Üretici Fiyatları Endeksi) ise yüzde 9.94 artmış. Şimdi bu endeks getirilerini enflasyon ile düzeltirsek, örneğin BIST 30’un yüzde 9.23’lük getirisini ÜFE oranı olan yüzde 9.94 ile düzeltirsek, bütün artış tümseği gidiyor, dümdüz arazide bile kalamıyor, hatta hafiften çukurluğa da gömülüyoruz.

Acaba sermaye piyasamız ne kadar etkin piyasa ve dolayısıyla da ekonomiyi ne denli temsil ettiği tartışmalı olsa da rakamlar en azından bir fikir veriyor.

Sonsöz: Dünya pop ve top dünyası. Sermaye piyasası da bunu göstermiş geçen yıl. Millî hükümet gelince BIST’e (kimileri hala İMKB sanıyor) çeki düzen verilirken futbol kulüpleri borsada kalmalı mı sizce, yoksa bu durum ofsayt mı?