28 Mart 2024 Perşembe
İstanbul 21°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

Türkiye, Bağdat’a Başika güvencesi verdi

Rafet Ballı

Rafet Ballı

Gazete Yazarı

10 gün kadar önceydi.

Irak’tan Tükmenler aradı.

Bazı temsilciler acil Ankara’ya çağırılmıştı.

Cumhurbaşkanlığında toplantı olacakmış.

Verdikleri dipnot: “Galiba önemli kararlar alınacak.”

Bir grup Türkmen Ankara’ya koştu.

Aralarında milletvekilleri de var.

***

Tarih: 7 Aralık 2016.

Seçilmiş 15 kadar Türkmen temsilci.

Ankara/Beştepe’de toplandı.

Tayyip Erdoğan’ın da katılımıyla.

Hakan Fidan dahil istihbaratçılar.

Dışişlerinden ilgili isimler.

Bir de Mehdi Eker.

***

Türkmenlerde ağırlık Sünnilerde (9). Şiiler az (6).

Irak Türkmen Cephesi Başkanı Erşed Salihi.

Sünni milletvekili İzzettin Devlet.

Şii milletvekili Niyazi Mimaroğlu.

***

Gözler milletvekili Taki Mevla’yı arıyor.

El Hekim grubundan. Yani Şii kökenli.

Tecrübeli bir isim. Saddam döneminde 20 yıl kadar İran’da yaşadı.

Davetli olduğu halde gelmedi.

Anlamı: Şii cenahı hâlâ tereddütlü.

Erdoğan’ın önceki açıklamaları ciddi hasar yaratmış.

Türkiye konusunda henüz ikna olmadılar.

Çare: Tahran’la oturmak. Geniş mutabakat sağlamak.

***

Türkiye tarafında da noksanlar vardı.

Toplantıda hükümetten kimse yoktu. TSK’dan da.

Bir “yeni dönem” tablosu.

Anlaşılan: Birileri için “Başkanlık” bu.

Erdoğan, “yönetim üslubum bu” diyor.

Devlet de o, hükümet de.

***

Toplantının gündemi belli: Musul ve Telafer.

Sorun iki aşamalı.

Bir: Hangi kuvvetler tarafından kurtarılacak?

İki: IŞİD sonrası nasıl bir düzen kurulacak?

Türkiye, Şii milisler Haşdi Şaabi konusunda kaygılı.

Özellikle Telafer’e girmelerini istemiyor.

***

Telafer niye önemli oldu?

Bir: Telalafer Türkmenler açısından “en”lerin kenti.

Türkiye sınırına en yakın Türkmen kenti (85 km).

Türkmenlerin en ağırlıklı olduğu kent. Nüfusun yüzde 90’ı Türkmen.

Mezhep yapısı parçalı. Yarısı Sünni, yarısı Şii.

***

İki: Haziran 2014. IŞİD Telafer’i işgal etti.

Şii Türkmenler kaçtı önce.

AKP hükümeti seyretti.

150 bin kadarı Necef ve Kerbala’ya adeta saçıldılar.

***

Üç: Sonra Sünni Türkmenler düştü yollara.

IŞİD baskısına onlar da dayanamadılar.

Bugün kentte 20 bin Türkmen kaldı.

***

Dört: Şimdi yeni bir sorun var.

Askeri harekat başlatıldı. Musul ve Telafer’i kurtarmak için.

Ön planda gözüken Şii milisler. Haşdi Şaabi diye bilinir.

Sünni Türkmenlerin korkusu tanıdık.

Ya Şii milisler intikam almaya kalkarsa?

Bu durumda: Sünni Türkmenler kente dönemez.

Mevcutlar da göç etmek zorunda kalır.

***

Türkiye hassasiyetlerini ilan etti.

Biri: Musul ve Telafer’de demografik yapının korunması.

Diğeri: PKK’nın bölgeye yerleşmesine izin verilmemesi. Sincar dahil.

***

Tayyip Erdoğan’ın toplantıdaki vurguları önemli.

“Irak’ın bir karış toprağında gözümüz yok.”

“Tartışmak dahi gereksiz. Musul Irak toprağıdır.”

“Biz sadece, ‘Musul Musulluların, Telafer Telaferlilerindir’ diyoruz.”

***

Irak’a diyalog çağrısı yapıyor:

“Irak’la aramazda işleyen bir diyalog süreci bulunuyor.”

“Meseleri konuşarak çözeceğiz.”

***

Gelen bilgiler de olumlu.

Ankara-Bağdat diyaloğu sonuç vermiş.

Mutabakat şöyle: Telafer’e Sünni-Şii ortak bir kuvvet girecek.

Türkmenlerle konuştum: Bugüne kadar da aykırı adım atılmamış.

***

Dahası var.

Toplantıdan sonra Türkiye bir adım daha atıyor.

Türkiye Başbakanı, Irak Başbakanı’nı arıyor.

Sonuç: Binali Yıldırım, Haydar İbadi’ye Başika güvencesi veriyor.

Diyor ki:

Musul ve Telafer kurtarılsın.

Başta Başika’dakiler TSK birlikleri Irak’tan çekilecek.

***

Türkiye’nin jesti karşılıksız kalmıyor elbette.

Bağdat da PKK meselesinde Ankara’yı rahatlatıyor.

Haydar İbadi, Türkiye’nin PKK politikasına destek veriyor.

Başbakanlık bu mutabakatı açıkladı (10.12.2016).

Bir: PKK terör örgütü ortak tehdit.

İki: Bu tehditle ortak mücadelede görüş birliğine varıldı.

***

Son söz.

Türkiye bir mecburiyetin gereğini daha yaptı.

Komşumuz Irak’la “tamirat yoluna” girdi.

Sorunlar bitti mi: Hayır.

Fakat: Tutulan yol doğru. Tansiyonun düştüğü açık.

Sırada: İran ve özellikle Suriye var.

Kaçınılmaz: Gereği yapılacak.

Gecikme: Sadece maliyet artırıyor.