29 Mart 2024 Cuma
İstanbul 21°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

Bağımsız İran Azerbaycan'ı bağımsız Kürdistan'la olur!

Rafet Ballı

Rafet Ballı

Gazete Yazarı

Dedim ya... Bu ara "dış" Türklerle konuşuyorum.
Yine bir sohbetteyiz.
Birlikte tahliller yapmaya çalışıyoruz.
Coğrafi kapsam geniş. Deyim yerindeyse: Adriyattik'ten Çin seddine uzanıyor.
Benim tavrım belli: ABD hesaplarına dikkat.
* * *
Gençten biri kendini tutamadı.
Safiyane, itirazını dillendirdi: "Siz de her şeyi getirip ABD'ye bağlıyorsunuz."
Nefes bile almadan devam etti.
Önce bayrağını kaldırdı: "Güney Azerbaycan'ın bağımsız olmasını istiyoruz..."
Ardından beni eleştirdi: "Sizler hemen itiraz ediyorsunuz. 'Amerika'ya yarar' diye."
Sonunda noktayı koydu: "Kime yararsa yarasın, umurumuzda değil. Yeter ki, bağımsız olalım."
(Not 1: "Güney" dediği İran Azerbaycan'ı.)
* * *
Sözler tanıdıktı.
Sordum: "Mahmut Çöhregani'nin hareketinden misin?"
Öyleymiş.
(Not 2: Çöhregani, İran Azerbaycan'ından bir politikacı. "Bağımsızlık" istiyor.
Sanıyorum 2003'teydi. Ulusal Kanal'daki bir programa ABD'den telefonla katılmıştı.
Bağımsızlık için ABD'den yardım istediklerini söyledi.
Sormuştum: Irak'ta Barzani ve Talabani'nin istediği gibi mi?
Kastettiğim: ABD'nin İran'ı işgal etmesiydi. Irak'ta yaptığı gibi.
Çöhregani, kendi toprağına yabancılaşmıştı. "Evet" dedi.
Stüdyoda Azeri Türklerinden iki isim vardı.
Ülkü Ocaklarının eski başkanlarından Nihat Çetinkaya.
Bakülü Türkolog Arif Acaloğlu.
"Evet" cevabı onları da sarsmıştı. Elbette karşı çıktılar.)
* * *
Burada biraz duralım. Bölge coğrafyasına topluca bakalım.
Herkes görüyor: ABD, Ortadoğu'da bir ufalama stratejisi izliyor.
Irak'ı böldü.
Araçları: Kürt milliyetçiliği ve Sünni mezhepçiliği.
* * *
Suriye'de mesafe aldı.
Araçları: Kürt milliyetçiliği ve Sünni radikalizmi.
* * *
Türkiye'yi bölmeye çalışıyor.
Araç: Kürt milliyetçiliği.
* * *
İran'la ilgili hesabı dağıtmak.
Araçları: Türk, Kürt, Arap ve Beluci milliyetçilikleri.
* * *
ABD'nin bölge politikalarının özeti şu.
Bir: Washington bölgede "iri" devlet istemiyor.
Çünkü: Nisbeten büyük devletler "dış" müdahaleye direniyor.
* * *
İki: Bölünmede kaldıraç olarak kullanılan araçlar değişmiyor.
Etnik ve mezhebi farklılıklar.
* * *
Üç: "İç" dinamikler tek başına bölemiyor.
Irak örneği de gösterdi. Mutlaka "dış" müdahale gerekiyor.
* * *
Dört: ABD güç kaybediyor.
Kendisi doğrudan müdahale etmekte zorlanıyor.
Çünkü maliyetini kaldıramıyor.
* * *
Beş: "Kürt milliyetçiliği", bölme politikasında temel araç.
Dört ülkede birden etkili: Irak, Suriye, Türkiye ve İran'da.
Dörtlü yapınca bölücülük başarılı olamıyor.
Anlayalım: Irak ve Suriye'de bölücülük mesafe aldı.
Çünkü: Türkiye, Suriye ve Irak'la hasım hale getirildi.
* * *
Amerika da böyle okudu tabloyu.
Önceliği: Bölgesel 4'lü ittifakı dağıtmaya verdi.
Washington, uzun süre AKP üzerinden çalıştı.
Birbirine bağlı, dört politika uyguladı.
İlki: Türkiye'yi "barışçı" yoldan bölünmeye razı etmeye çalıştı.
"Kürt açılımı"nın amacı buydu.
* * *
İkincisi: Barzani yönetimi Türkiye'ye kabul ettirildi.
Erbil, Bağdat'ın önüne geçirildi.
* * *
Üçüncüsü: Suriye ile düşman haline getirildik.
PKK kantonlarının önü açıldı.
Türkiye'yi zorladılar. Kantonları tanıması için.
ABD yönetimi hâlâ vazgeçmedi bundan.
PYD'ye açık desteğini bu yüzden sürdürüyor.
* * *
Dördüncüsü: İran'la Türkiye'yi karşı karşıya getirmek.
Daha önce de yazdım.
15 Temmuz darbecilerinin ilk "dış" icraatı İran'la ilgiliydi.
İkili sınırda bir çatışma başlatacaklardı. Anlamı:
Darbeciler için: Batı'ya sadakat beyanı.
Batı için ise: Türk-İran tırmanışının başlangıcı olacaktı.
* * *
Evet: ABD, Azeri ayrılıkçılığını destekliyor.
Çöhregani hareketiyle kurdukları ilişki biliniyor.
Başka gruplar da var.
Mesela: Batı Azerbaycan Kurtuluş Teşkilatı (BAKT).
(Birileri BAKT'ı kurdu. Sonra gördük ki, hepsi ABD'ye gitmiş).
* * *
Amerika da biliyor. Ayrılıkçı Azeri örgütlerinin halk desteği zayıf.
Çare: Bölgesel destek yaratmak. Özellikle de Türkiye'nin desteği.
ABD'nin hesabı: Türkiye'yi adım adım ikna etmek. Azeri ayrılıkçılığına destek vermesi için.
Washington'un denklemi belli.
Türkiye Azeri ayrılıkçılığına desteklerse...
İran da Kürtler üzerinden cevap verir.
İki büyük ülke tırmanışa girer. Ayrılıkçılığı desteklemekte.
* * *
Bildiğim kadarıyla...
AKP hükümeti "Azeri ayrılıkçılığı"na mesafeli.
Türkiye'nin devlet aygıtı da öyle.
Sonuçta onlar da farkında.
Bağımsız İran Azerbaycanı için şartlar ortada.
Önce: Türkiye ve İran savaşmak zorunda.
Bu iki taraf için de yıkım olur.
Sonra: Türkiye, İran'dan Azerbaycan'ı kurtarır!
İran da Türkiye'den Kürdistan'ı koparır!
BOP haritasında iki devlet daha yerini alır.
* * *
Sonuçta kim kazanır?
Elbette Amerika.
Tek kurşun atmadan...
Tek asker feda etmeden...
Tek kuruş harcamadan...
Türkiye ve İran'ı ufalamış olur.
* * *
İşte: Bu yüzden bölünmeye karşı çıkıyoruz.
Sadece ABD'ye yarayacağı için değil.
Öncelikle bölge halklarına zarar vereceği için.
Çare: Mevcut sınırlar için çözüm aramak.