28 Mart 2024 Perşembe
İstanbul 15°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

'Çin Seddi'nde duvara çarpmak

Tunca Arslan

Tunca Arslan

Gazete Yazarı

Franz Kafka, “Çin Seddi Yapılırken” adlı fazla bilinmeyen öyküsünde, eğitimli bir duvar ustasının gözünden anlatır Çin Seddi’ni. İnşasına iki bin yıldan fazla süre önce başlanmış ve aralıklarla devam etmiş, insan emeğine dayanan en şaşırtıcı ve hayranlık uyandırıcı yapı niteliğindeki bu büyük duvarın anlamını ve yapım mantığını son derece sade ama etkileyici bir dille aktarır öykünün meçhul Çinli kahramanı. Küçük yaştan itibaren nasıl yalnızca duvar inşası için yetiştirildiklerinden, ülkesinden, imparatordan, saldırgan kuzeyli kavimlerden, köylülerden söz eder, Babil Kulesi’nin başarısızlığı karşısında Çin Seddi’nin başarısını vurgular. Dağlar arasında bir ejderha gibi uzanıp giden sedde dair bir sürü efsanenin varlığını belirtmeyi de ihmal etmez.
Yalnızca Çin sinemasının büyük yeteneği olmakla yetinmeyip 1980’lerin ortalarından bu yana yaptığı filmlerle tüm dünyada yankı yaratan, 2008 Pekin Olimpiyatları’nın açılış ve kapanış törenlerine attığı imzayla da tarihe geçen Zhang Yimou, Kafka’nın işaret ettiği bu efsanelerden birine el atmış son filmi “Çin Seddi”nde.

BÜYÜK FİYASKO
Ama heyhat... Zhang, kendisi başlı başına bir efsane olan Çin Seddi’ne keşke hiç dokunmayıp rahat bıraksaymış... Hollywood destekli “Çin Seddi”, maalesef Zhang Yimou filmografisinde temizlenmesi çok zor koyu bir leke gibi çünkü.
Çinliler, “Çin Seddi’ne çıkmadan kahraman olunmaz” derler ya, gerçek bir sinema kahramanı olan Zhang Yimou bir türlü çıkamamış büyük duvarın üstüne, tökezledikçe tökezlemiş, sendeledikçe sendelemiş ve sonunda resmen “duvara çarpmış”. Doğrusu çok şaşırtıcı bir sonuç bu; çünkü dünyanın en iyi yönetmenlerinden biri olan Zhang Yimou’nun Hollywood’la iş yapacağım derken kendisini bu denli inkâr etmesi gerçekten üzücü.
Yalnızca adını ve gücünü duydukları barutu bulup kendi uygarlıklarına götürmek isteyen iki Avrupalı maceracı askerin, Çin Seddi'nde konuşlanmış bir orduya önce esir düşmeleri, sonra da Çinlilerle birlikte canavarlara karşı savaşmasını anlatıyor film. Başrollerdeki Matt Damon, Pedro Pascal, Willem Dafoe ve Çinli kadın komutanı canlandıran Tian Jing’in kâğıt üstünde vaat ettikleri her şeye rağmen “Çin Seddi” bir süre sonra bilgisayar oyunlarının yüzeyselliğine mahkûm oluyor ve büyük bir hayal kırıklığı, çok daha açık söyleyecek olursam bir fiyasko şeklinde ilerlemeye başlıyor.
'ALIEN' MACERASI GİBİ

Çin Takvimi’nin ortalama insan ömrüne denk gelen döngüsüne uygun olarak her 60 yılda bir ortaya çıkıp Çin Seddi’ne saldıran Taotie adlı canavarlarla mücadele, filmin ana kozu niteliğinde. Savaşçılıklarıyla takdir kazanan iki beyaz adam, 25 yıl önce aynı amaçla Çin’e gelmiş ve dönememiş olan bir başka Avrupalı’nın yardımıyla hem barutu ele geçirmeye çalışıyorlar, hem canavarlarla mücadele ediyorlar, hem de kaçma planları yapıyorlar. Tabii ki içlerinden biri Çinli kadın komutana âşık oluyor vs vs...
Zhang Yimou, Çin Seddi’ni gelişmiş teknolojiyle donanmış bir uzay gemisi gibi resmetmiş. Çinli askerler de kostümleri ve silahlarıyla, adeta uzay gemisi mürettebatı... Yaratıklar ise uzay canavarı... Yani bir tür “Alien” macerası var karşımızda!
Tamamen Hollywood işi fantastik aksiyon örneği olarak başlayıp biten, “simgeler”le falan uğraşmaya değmeyecek, Çinlilerin binlerce yıl önce Batı uygarlığından çok çok önde olduklarını anlatmaya çalışmak dışında bir amacı olmayan, sıkıcı bir film “Çin Seddi”.
Çinli komutan Lin Mei’nin, “Dünya hakkında çok az şey biliyorum ama dış dünyadaki tehlikeler Taotie’ler kadar büyük” demesini ise, artık nasıl yorumlarsanız...