NBA yeniden Çin’de

ABD’nin en önemli spor ihracatlarından biri olan Ulusal Basketbol Birliği (NBA), Çin’in Makao Özel İdari Bölgesi’ndeki Venetian Hotel’de Phoenix Suns ile Brooklyn Nets arasında sezon öncesi iki maç düzenledi. Bu maçlar, 2019’dan bu yana Çin’de oynanan ilk maçlar oldu.

ABD medyası, bu maçları NBA’nın Çin pazarına resmi dönüşünün habercisi olarak değerlendirirken, Çinli gözlemciler, ABD spor liginin 2019 Morey olayından ders çıkarması ve 2019 fiyaskosunun tekrarlanmasını önlemesi gerektiği konusunda uyardı. Makao maçları ise yeniden bağlantı için yalnızca bir test niteliği taşıyor. NBA, her iki maçın da biletlerinin birkaç saat içinde tükendiğini bildirdi.

NBA resmî web sitesine göre, iki maç da resmi olarak NBA Çin Oyunları olarak adlandırıldı. 2004 ile 2019 yılları arasında toplam 17 NBA takımı Çin’de 28 maç oynadı. NBA ve Sands China, NBA’in Ekim 2024’te yaptığı resmî açıklamaya göre, NBA Çin Oyunları’nı 2025’te Makao’ya getirmek için çok yıllık bir iş birliği duyurdu ve bu duyuru hemen büyük ilgi gördü.

“DÖNÜŞ KAÇINILMAZDI”

Çin spor endüstrisi üzerine bir kitabın yazarı olan Mark Dreyer, NBA’in Çin’in “kilit bir pazar” olması nedeniyle geri dönüşünün hiçbir zaman şüphe götürmediğini söylerken, “Makao’ya gitmek akıllıca bir hamle çünkü yumuşak bir iniş olacak” ifadesini kullandı. Dreyer, NBA’in 2019 fiyaskosunun tekrarlanmasını önleyeceğini de sözlerine ekledi. “Herkes ligin Çin’de ne kadar kötü bir şekilde yandığının farkındaydı. Kimse bilerek ortalığı karıştırmaya çalışmayacak” dedi.

NBA Komiser Yardımcısı Mark Tatum, basına yaptığı açıklamada, “Canlı maç deneyimini dünya çapında mümkün olduğunca çok NBA taraftarına sunabilmemizin bizim için çok önemli olduğunu düşünüyorum” ifadesini kullandı. Tatum, “Çin’in dünyanın en büyük taraftar kitlelerinden birine sahip olduğuna şüphe yok; Çin’de yüz milyonlarca taraftar var, 300 milyon insan Çin’de basketbol oynuyor ve misyonumuz, basketbol oyunu aracılığıyla dünyanın her yerindeki insanlara ilham vermek ve onları birbirine bağlamak” diye konuştu.

Çinli basketbol yorumcuları da Makao’da düzenlenen NBA Çin Oyunları’nın, NBA’in Çin’e dönüşü için bir test niteliğinde olduğunu görüşünde. Çinli yorumcular, Makao’nun benzersiz statüsünün, tamamen ticari bir etkinlik olması nedeniyle NBA maçlarına ev sahipliği yapmada daha fazla esneklik sağladığını söylüyor.

MOREY OLAYI

NBA, Çin’de oldukça popüler olmasına rağmen, dönemin Houston Rockets genel menajeri Daryl Morey’nin tek bir tweeti geniş çaplı bir tepkiye yol açmıştı. Morey, Ekim 2019’da Twitter’da o dönemde Hong Kong’da ayaklanma çıkarmaya çalışanlar tarafından kullanılan bir slogan paylaşarak Çin halkının ve NBA taraftarlarının öfkesini üzerine çekti. Mesajı Çin halkına hakaret olarak algılandı ve sponsorluk kayıplarına, yayınların askıya alınmasına ve yüz milyonlarca dolarlık kayıplara yol açtı.

Morey olayı, NBA için önemli bir tartışma yarattı. Çinli spor yazarları NBA’in ders çıkarması ve Çin ile ABD arasındaki kültürel alışverişe daha fazla katkıda bulunması gerektiği görüşünü savunuyor.

NBA, uzun zaman Çin ve ABD halkları arasında kültürel alışveriş için önemli bir köprü oldu. İkili ilişkilerin kritik bir dönemeçte olduğu bir dönemde, NBA’in Çin ile etkileşimi en dikkat çekici kültürel alışveriş kanallarından biri olmaya devam ediyor. Çinli yorumcular, her iki tarafın da iki ülke arasında daha güçlü alışverişleri teşvik etmek için basketbolun bir iletişim aracı olarak rolünü tam olarak kullanması gerektiğini belirtiyor.

EKONOMİK KAYGILAR

Amerikan yayın kuruluşu CNN, özellikle ligin yerel taraftar kitlesinin ötesinde fırsatlar aradığı bir dönemde, Çin pazarının büyük bir potansiyel sunduğunu bildirdi. NBA’in ABD’deki TV reytingleri son yıllarda biraz düştü. Haberde, Çin pazarının “vazgeçilemeyecek kadar büyük” olduğu vurgulanırken, ABD spor liginin Çin ile yeniden bir araya gelmesinin “yumurta kabukları üzerinde yürümek” gibi olduğu belirtildi.

Dartmouth Tuck İşletme Okulu’nda kurumsal iletişim profesörü olan Paul Argenti, NBA’in geri dönüşünün, artan jeopolitik gerilimler arasında Çin pazarında nasıl yol alınacağına dair bir ustalık dersi niteliğinde olduğunu söyledi. NBA Komiseri Adam Silver daha önce, ligin uzun süredir bağlarını sürdürdüğü Çin ile yaşanan anlaşmazlık nedeniyle gelirinde “yüz milyonlarca dolar” kaybettiğini söylemişti.

ESPN tarafından 2022’de yaptırılan bir analize göre, ligin Çin bölgesindeki operasyonlarını yöneten kolu olan NBA China’nın değeri yaklaşık 5 milyar dolar olarak tahmin ediliyor. Argenti, “Çin, yüz milyonlarca taraftarı ve büyük medya hakları sponsorluğu potansiyeliyle NBA’in ABD dışındaki en önemli pazarı. Vazgeçmek asla uzun vadeli bir seçenek olmayacak” demişti.

Ligin en büyük isimlerinden bazıları, Çinli hayranlarıyla yüz yüze yeniden bağlantı kurmak için harekete geçti. LeBron James, Stephen Curry ve Nikola Joki bu yaz Çin’i ziyaret etti. NBA oyuncuları ayrıca, X benzeri Weibo’dan Douyin’e kadar çeşitli Çin sosyal medya platformlarında maçın kısa bölümlerini paylaşmak için yer alıyor.

Afrika’da da organizasyonları bulunan NBA basketbolda ilgiyi, rekabeti ve tabii ki geliri artırma yollarını aramaya devam ediyor. NBA’in Avrupa’da kurmak istediği lige davet etmeyi düşündüğü dört Avrupa Ligi takımı arasında Fenerbahçe Beko’yla birlikte Real Madrid, Barcelona ve ASVEL yer alıyor. Paris Saint Germain ve Manchester City’nin de kuracakları takımlarla yeni lige dahil olabilecekleri de haberlere yansıdı.