29 Mart 2024 Cuma
İstanbul 15°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

Ödemelerde TL zorunluluğu vadeli satışlara prim ekletecek

Recep Erçin

Recep Erçin

Site Yazarı

Hazine ve Maliye Bakanlığı 32 Sayılı kararda değişikliğe gitti. Dün yayınlanan haberimizde Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliği'nde yapılan değişikliğin detaylarını ve hangi kapsamda yapıldığını sizlere aktardık. Tebliğ'in 8'inci maddesinin dokuzuncu fıkrasının sonuna eklenen, “Ancak sözleşme konusu ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesi zorunludur.” hükmü ile yeni bir döneme girildi.

Ödemelerde TL zorunluluğu vadeli satışlara prim ekletecek - Resim : 1

ACITSA DA ÖLDÜRMEZ

Yeni düzenlemenin iş dünyasındaki yankılarını öğrenmek için birkaç görüşme yaptım. Genel kanı ticareti olumsuz etkileyecek bir boyutunun olmadığı yönünde. Uzman bir ismin aktardığına göre, fiiliyatta zaten dövize endeksli ya da döviz cinsi olan sözleşmeler belli bir kur seviyesinden TL olarak ödeniyor. Çok hassas ticaretlerde ise dövizin çalışacağı kaydediliyor. Ancak uzmanlar, bunu zorlama biçimde yasaklamanın sözleşme serbestisini bozduğunu ifade ediyorlar. Çünkü uzun süredir kambiyo serbestisine güvenerek iş yapanlara bir anda "artık yok" denildi. Geçiş süresi de konmamış oldu. Neticede bu işleri bozacak bir düzenleme değil ancak sözleşmelere prim eklenmesine yol açacak. Bir başka uzman isim ise, özellikle döviz ihtiyacı olan tedarikçinin ödemesini TL ile aldığında döviz talep edeceğini not etti. Bir bankacı uzman da, yurt dışı satışlar dövizle olduğu sürece çok sıkıntı çıkmayacağını kaydetti.

DÖVİZ FİYATI NE OLACAK?

Elbette bu düzenleme iş dünyası açısından rahatsız edici bir etki yaratmadı değil. Özellikle yurt içinde ürün tedarik edip yurt dışına satan iş çevresinde bir belirsizlik hakim. Tebliğ'in 8. maddesinin 9'uncu fıkrası şöyle: ... “sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırmaları mümkündür.” Yani sözleşmeler döviz cinsinden veya döviz endeksli olarak kararlaştırılabilecek. Ancak yukarıda aktardığımız ek hükme göre edimler TL cinsinden yerine getirilmek zorunda. Bir örnek üzerinden açıklamak gerekirse; diyelim ki içerideki tedarikçinizden 100 dolarlık ürün temin ettiniz. Yurt dışına 120 dolara sattınız. Satışlar genelde vadeli yapılır. Yurt dışından ödemenizi üç ay sonra alacaksınız diyelim; içerideki tedarikçinize 3 aylık çek verdiniz. Alım satımı yaptığınız tarihte dolar kuru 14 lira. Üç ay sonraki kur; 18 mi olacak yoksa 12 mi olacak? Kur yükselirse aldığınız dövizi bozdurup güncel kurdan ödediğinizde tedarikçiniz itiraz etmez ancak kur düşerse ilave ödeme talep edebilir. İşte konuştuğum bazı iş insanlarının tedirginliği bu yüzden. Bu noktada sözleşmeler tesis edilirken belli bir kur marjı konması gerekecek. Yani düşüş veya artış yönünde tarafların bir nevi “forward” işlemi yapmaları gerekecek. Ya da ortada bir fiyatta anlaşıp el sıkışacaklar.