Trump'ın gümrük vergileri! Bazı gerçekler ve sonuçları (çeşitli kaynaklardan)

1.Trump'ın gümrük vergisi artışlarının genel etkisi, ABD malları ithalatındaki ortalama gümrük vergisi oranını 130 yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 26'ya yükseltmektir.

2. ABD'ye ihracat yapan her ülke için tarifenin belirlenmesinde kullanılan formül, ülkelerin ABD ihracatına uyguladığı haksız vergiler, sübvansiyonlar veya tarife dışı engellerle ilgili değildir. Bunun yerine basit bir formül izlenir: yani, ABD'nin her bir ülkeyle olan ticaret açığının büyüklüğü, ABD'nin o ülkeden yaptığı ithalatın büyüklüğüne bölünür, sonra da ikiye bölünür. Bir örnek verelim: Amerika 137 milyar dolar ithalat yaptığı Vietnam ile 123 milyar dolar açık vermektedir. Dolayısıyla yüzde 90'lık bir ithalat tarifesine denk gelen ticaret engellerine sahip olduğu kabul edilir. ABD formülü, ikili açığı yarı yarıya azaltmak için bunun yarısı kadar (yüzde 45) karşılıklı bir tarife uygular. Sorun: Vietnam'ın ABD ihracatına uyguladığı yüzde 90'lık bir gümrük vergisi yoktur, dolayısıyla ABD ihracatına uyguladığı “gümrük vergisini” azaltmayı kabul ederek ABD'ye yaptığı satışları azaltmaktan kaçınamaz.

3. Bu hamlelerin Küresel Güney ülkeleri genelinde önemli bir etkisi olacaktır. En yüksek tarife oranlarından bazıları Kamboçya ve Sri Lanka gibi Güney ve Güneydoğu Asya'daki düşük gelirli gelişmekte olan ülkeler arasındadır.

HİZMETLER DAHİL EDİLMEDİ

4. Trump'ın gümrük vergileri sadece mal ithalatına yöneliktir, hizmetlere değil. ABD, Avrupa Birliği ülkeleriyle mal ticaretinde açık vermektedir, bu nedenle Trump bu ithalatlara yüzde 20 gümrük vergisi getirmiştir. Ancak hizmetlere (tüm dünya ticaretinin yaklaşık yüzde 20'si) karşı herhangi bir önlem bulunmamaktadır. AB, ABD ile mal ticaretinde fazla verirken, hizmet ticaretinde (bankacılık, sigorta, profesyonel hizmetler, yazılım, dijital iletişim vs) önemli bir açık vermektedir. Eğer hizmetler de dahil edilmiş olsaydı, ABD'nin AB ile arasındaki açık neredeyse ortadan kalkardı.

5. ABD ile ticareti yapılan mallarda açık veren ülkeler de dahil olmak üzere tüm ülkeler yüzde 10 gümrük vergisine tabidir. Bu, ABD ile ticareti olmayan ülkeler ya da herhangi bir halk için de geçerlidir (Diego Garcia, Antarktika...). Örneğin Birleşik Krallık'a uygulanan tarife yüzde 10'dur. Dolayısıyla, Birleşik Krallık'ın mal ticareti ABD ile neredeyse dengede olsa da (58 milyar dolara 56 milyar dolar), en büyük ticaret ortağı olan ABD'ye mal ihracatındaki kayıptan yine de bir darbe alacaktır. Trump'ın mallara yönelik tarife formülü İngiltere'ye uygulandığında, İngiltere'den yapılan ithalatta herhangi bir tarife olmaması gerekir. Buna karşılık, hizmet ticareti de dahil edilirse, İngiltere'den yapılan ithalata uygulanacak gümrük vergisi yüzde 20 olacaktır! Morgan Stanley, yeni tarife rejiminin Birleşik Krallık'ın büyümesini 0,6 puana kadar düşürebileceğini hesaplıyor (ki bu zaten neredeyse sıfır).

FİYATLAR ARTACAK

6. Tarifeler fiyatları önemli ölçüde artıracaktır-ABD'li tüketiciler, fiziksel olarak yurt içinde üretilemeyen çok çeşitli temel gıda ve temel malların yükünü çekecek ve en yoksul haneler bundan en çok etkilenen kesim olacaktır. Amerikan sanayisi temel ara mallar, makine ve teçhizat için daha yüksek maliyetlerle mücadele edecek ve yabancı rekabetin azalmasından kaynaklanan marjinal faydaları gölgede bırakacaktır.

7. Bir başka örnek: Çin'e yönelik yüzde 54'lük gümrük vergisi ithalatta 507 milyar dolarlık bir düşüşe neden olabilir - Çin ise ilk etapta sadece 510 milyar dolarlık ihracat yapmaktadır. Trump'ın Çin tarifeleri Amerikan ithalatını kabaca yüzde 20 azaltacaktır. Bu da pandemi dönemine benzer bir “arz şokuna” neden olarak ABD'de resesyona ve/veya enflasyona yol açacaktır.

ABD İHRACATI AZALACAK

8. Diğer ülkelerin misillemesi ABD ihracatında düşüşe yol açacaktır. 1930'larda, Smoot-Hawley tarifeleri uygulandıktan sonra, misilleme ABD ihracatında yüzde 33'lük bir düşüşe ve "Kindleberger Sarmalı" olarak adlandırılan uluslararası ticarette sarmal bir düşüşe yol açtı: tarifelerin ticareti azalttığı, sonra misillemenin daha da azalttığı, sonra daha fazla misilleme, sonra çıktı üzerinde birinci dereceden etkiler, sonra ikinci dereceden etkiler, sonra daha fazla tarife ve misilleme, küresel ticaret Ocak 1929'da 3 milyar dolardan Mart 1933'te 1 milyar dolara düşene kadar bir döngü.

9. Bir gümrük vergisi ticaret savaşı ABD ekonomisini Smoot-Hawley'den daha fazla etkileyecektir, zira ticaretin GSYH içindeki payı 1929'a kıyasla üç kat daha fazladır ve 1929'da GSYH'nin yaklaşık yüzde 6'sına karşılık 2024'te yüzde 15'idir.

10. ABD'nin reel GSYH'si bu yıl yüzde 1,5-2 puan düşebilir ve bu tarifeler yakında tersine çevrilmezse enflasyon yüzde 5'e yaklaşabilir (UBS tahmini).

11. Tarifeler nedeniyle düşen ticaret büyümesi, uluslararası sermaye akışlarının düşmesine, yatırımların ve ekonomik büyümenin küresel olarak zayıflamasına yol açacaktır.