Bir gün herkes prenses

Fatma Batukan Belge
[email protected]

Mutlu Başkaya’nın sergisi tam da ülkeyi tek adamın eline teslim etmek amacıyla kurgulanmış anayasa değişikliği görüşmelerinin toz dumanı ortasında açıldı. Ankara’da TBMM çatısı altında diktatörlüğe giden yolu açmak isteyenlerle buna karşı çıkanların mücadelesi sürerken başkentin bir başka salonunda bir başka iktidar sorgulanıyordu. Seramik sanatçısı Mutlu Başkaya’nın Kore Kültür Merkezi Sanat Galerisi’nde açtığı “Herkes Prens Herkes Prenses” sergisinde birkaç dakikalığına da olsa tahta oturanlar iktidarı ele geçirmenin ne menem bir duygu olduğunu deneyimliyordu.

KÜLTÜREL KÖPRÜ

Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Seramik Bölümü öğretim görevlilerinden Mutlu Başkaya, adını uluslararası platformlarda duyurmuş, son derece üretken, dur durak bilmeden çalışan bir akademisyen. Uluslararası Seramik Akademisi’nin (ICA) en genç Türk üyesi... Türk Seramik Derneği Yönetim Kurulu’nda beraber çalıştığımız ve yıllardır çabalarına yakından tanık olduğum bir sanatçı... Güney Kore ile Türkiye arasında seramik sanatı üzerinden kurulan kültürel köprüde önemli bir payı var. Hacettepe Üniversitesi’nde yapılan Macsabal Odun Pişirimi sempozyumlarının gerçekleşmesini sağlayan da o. Seul’deki Tong-In Galeri’de bir kişisel sergi açan sanatçının Uzakdoğu’yla ilişkisi Kore ile sınırlı değil. Birkaç yıl önce de Tayland, Bangkok’taki Chulalongkorn Üniversitesi’nde misafir profesör olarak ders verdi. Çin’deki Uluslararası Seramik Sanatçıları Derneği’nin kurucularından... Geçtiğimiz yıl yine Çin’in Xian kentinde 50’den fazla ülkenin müzesinin bulunduğu Fuping FLICAM Müzesi’nin Türk ve Ukrayna müzelerinin küratörlüğünü üstlendi.

KOLTUK DUYGUSU

Yapıtlarında biçim ve öze aynı derecede önem veren Mutlu Başkaya, son sergisi “Herkes Prens Herkes Prenses”te yine belirli kavramların peşinde. Bu kez sergiyi gezenlere sadece izleme rolü vermemiş. İzleyici interaktif bir biçimde konuya dahil ediliyor. Yapıtlar ancak seramik şapka ve taçları taşıyan özel koltuklara oturduğunda tamamlanıyor. Aslında sanatçı sadece iktidar kavramını sorgulamıyor; yıllardır çevresinde dönüp durduğu “umut” ve “umutsuzluk”tan uzaklaşmamış. Başkaya, “Ülke olarak bir süredir yaşadığımız olumsuzluklar, insanları mutsuzluk ve umutsuzluğa sürüklüyor. Sergi boyunca herkesin kendini bir prens ya da prenses olarak hayal edebileceği özel, sembolik bir alan yaratıp burayı sadece kişinin kendisinin mutlu kılabileceğini vurgulamak istedim” diyor.

Seramik taçlar dışında yine özgün tarzını yansıtan kaplar da yer alıyor sergide... Bazı çalışmaları raku pişirimi sonucu ortaya çıkan rastlantısal renkler ve parlaklıklarla zenginleşirken; terracotta (pişmiş toprak) ya da bembeyaz sırlı seramikleri yalın biçim ve renkleriyle anlamı vurguluyor. Öğrenciliğinden beri kullanageldiği merdiven metaforu pek çok parçada yine karşımıza çıkıyor. Umuda taşıyan mı, yoksa umutsuz derinliklere inen mi olduğu izleyicinin yorumuna bırakılmış olan o merdivenler... Seramiğin artizanal beceri ve teknolojiye hâkimiyet gerektiren yapımında da yetkinliğini ortaya koyan Başkaya’nın bu çalışmaları onun ustalık döneminin yapıtları.

Seramik sergileri diğer disiplinlere göre çok sık karşımıza çıkmıyor. Ankaralıların 31 Ocak’a kadar Kore Kültür Merkezi’nde izlenebilecek olan bu sergiyi kaçırmayacağını umuyorum. Hem kim bilir, birkaç dakikalığına da olsa “o koltuk”ta oturmanın nasıl bir duygu olduğunu, oturanın neden bırakamadığını ve daha fazlasını istediğini anlamış oluruz.