Umut sokaktadır

Veysel Boğatepe

Kent kültürünün yaşamsal dokusunu oluşturan sokaklara yani kendimizi özgür hissedebileceğimiz doğal ortamlara politik şiddetin hâkim olmasıyla birlikte sokağın kendine özgü hiyerarşi düzeni bozularak politize edildi. Sokak yaşamında sıradan olaylar olarak kabul görülen karmaşa, 2013’te başlayan “Gezi Olayları”nda uygulanan politik şiddet sonrasında yerini korku ve şiddete terk ederek kamusal alanın dışına çıkartıldı. İnişli, çıkışlı, birbirini bölen veya kesen sokaklar kargaşadır, canlıdır, oyun alanıdır ama aynı zamanda öğreticidir.

SANATÇI SORUMLULUĞU

Resim sanatına girişi sokaktan yapmış olmam, akla “Grafiti” sanatını getirebilir. Çoğunlukla kamusal bir alanda yer alan bir duvar veya yüzeye çizilmiş, kazınmış, püskürtülmüş yazı ve çizimlere kadar pek çok uygulamayı kapsamasına rağmen Olcay Kuş’un çalışmalarını grafiti olarak değerlendirmek yerinde olmaz. En başta genç olmasına rağmen evrensel, ilkeli bir politik duruş sergileyen Olcay Kuş, çalışmalarının ilham kaynağını kamusal alanlardan, özellikle de sokaklardan almakla kalmıyor, pek çoğunda görmediğimiz toplumcu-gerçekçi sanatçı sorumluluğunu ve duyarlılığını da üstlenmiş oluyor.

RESİM İLE GAZETENİN KAVRAMSAL İLİŞKİSİ

Olcay Kuş’un çalışmaları ilk bakışta küresel bir sanat anlayışına dönüşen grafiti’yi çağrıştırıyor ancak resimlerindeki toplumsal mesajı anlamak için tıpkı sokakta olduğu gibi sürekli hareket etmek zorundasınız. Onun sanatının sorgulanması biraz da resimle aranızdaki mesafeyle doğrudan ilintilidir çünkü zeminle figürler arasında hareketli bir kontrast oluşturuyor. Zeminde kullandığı gazete parçalarını okumak için oldukça yakın durmak gerekirken büyük figürleri ve aralarındaki ilişkiyi kavrayabilmek için de o derece uzaklaşmak gerekiyor. Böylece resimle izleyici arasında hareketli bir hiyerarşik ilişki kurarak esin kaynağı olan sokak yaşamını canlı tutar.

SOKAKTAKİ HERKES MAKUL ŞÜPHELİ

Malzeme olarak tuval üzerine akrilik ve sprey kullandığı çalışmalarının zeminini oluşturan gazete parçaları ise çok fonksiyonlu bir katmandır. Resim ile gazete arasında kavramsal bir ilişki kurarak sokak sanatı olarak da nitelendirilen grafiti’nin geçicilik hissini böylece ortadan kaldırmış olur.

Sanatçının yine kamusal alanlara yöneldiği diğer bir çalışması da kökleri kavramsal sanata kadar uzanan enstalasyon yani yerleştirme sanatıdır. Bu çalışmasında da politikacı, protestocu, polis, gazeteci figürleri ile gazete kâğıdı hamurundan oluşturduğu toma, polis aracı gibi objeler üzerinden tarafsız bir politik söylem belirleyip herkesi makul şüpheli gören ve kamusal alana hâkim olan siyasal şiddeti eleştirir.

Farklı teknik ve objeler üzerinden kendi sanat anlayışını oluşturan Olcay Kuş,”Yokuş Yukarı” adlı sergisindeki bazı çalışmalarında ise figürleri kalabalık bir zeminden kurtarıp farklı biz zemine, duvara resmediyor. Sert çizgilerle tasvir edilen beden ve el hareketlerinin doğurduğu jestler, olayların tasvir edilişi her ne kadar ilk başlarda karmaşık bir algı oluştursa da esas anlamda direniş hareketlerine anlamlı bir göndermedir. Art On İstanbul’da (Meşrutiyet Cad. Bilsar Binası, Şişhane) adresinde 18 Şubat 2017’ye kadar sürecek olan sergiyi mutlaka görmenizi tavsiye ederim.