29 Mart 2024 Cuma
İstanbul 17°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

Merkez Bankası’nın ‘kefen parası’

İsmet Özçelik

İsmet Özçelik

Gazete Yazarı

Ekonomide atılması gereken adımlar atılmıyor. Reel sektörün sıkıntıları bankacılık sektörünü de tehdit ediyor.
"Kötü krediler" ayrı bir yerde toplanacaktı.
"Bad Bank" veya benzeri bir kuruluşa aktarılacaktı.
Hâlâ yapılmadı.
KURTARILACAKLAR
Bu yapılmayınca;
Bankalar sağlıklı firmalarımıza bile kredi veremez hale geldi.
Hangi şirketler ayakta tutulacak,
Hangisi ülke için yararlı belirlenemiyor.
Karmaşa olunca "yandaşlar" öne çıkıyor.
Ülkeyi kurtarmak, ikinci planda kalıyor.
Hele bu iş seçim öncesinde yapılınca daha da vahim hale geliyor.
Tıpkı 24 Haziran ve 31 Mart öncesinde olduğu gibi.
İHTİYAT AKÇESİ
Merkez Bankası’nın "ihtiyat akçesi" gündemde.
Hazine’ye aktarılması düşünülmüş.
Parasal genişleme.
Şu anda 2018 kârı dahil 45,8 milyar TL.
Eski bir Merkez Bankası yöneticisi uyardı:
"Bu para ‘kefen parası’ gibi bir şey.
O nedenle çok dikkatli olunmalı.
İstanbul seçimi için harcanırsa yazık olur.
İş kefen parasına kaldıysa...
Vay halimize..."

İLK KEZ
Hazinecilere sordum, "ilk kez oluyor" dediler.
Duayen Hazineciler, "1955’te bir kez olduğunu" anımsattılar.
Daha önce Merkez Bankası avansı kullanılıyordu.
Para basmanın yöntemi.
Anlaşılan işin boyutu iyice büyümüş.
ZAMANLAMA
24 Haziran ve 31 Mart öncesi Kredi Garanti Fonu kapsamında yüz milyarlarca lira boşa harcandı.
Eve, arsaya, arabaya, ... gitti.
Kimileri banka borçlarını ödedi.
Üretime gitmesi gereken paralar başka işlere aktarıldı.
Alıp yurtdışına çıkaranlar bile var.
Son 20 yılın en büyük ekonomik hatası.
Yine seçim öncesi bir hamle.
Umarız "ihtiyat akçeleri" de boşa gitmez.
UYARILAR
Ekonomi uzmanları kaygılı.
Ekonomi yönetimine güven zayıf.
Bu nedenle uyarıyorlar.
Önerileri özetle şöyle:
ÖNCE LİYAKAT
"Başta ekonomi olmak üzere her yerde liyakat esas alınmalı.
Farklı görüşlerin de içinde bulunduğu ‘Danışma Kurulu’ oluşmalı.
‘Politika Kurulları’ baştan sona değişmeli.
TBMM denetim görevini tam olarak yapmalı.
Kurullarla bakanlıklar arasında sıkı bağ kurulmalı.
Zamanla eski sisteme dönülmeli.
Devlet Planlama Teşkilatı aktif hale getirilmeli.
ÜRETİM, ÜRETİM, ÜRETİM
Kaynaklar üretime kullanılmalı.
Halka bilgi verilmeli, ikna edilmeli.
Herkes ‘iyi oldu’ demeli.
KURULUŞLAR BELİRLENMELİ
1997 Asya krizinde birçok ülke yaptı.
Güney Kore böyle ayakta kaldı.
Türkiye için gerekli kuruluşlar belirlenmeli
Gerekiyorsa onlar kurtarılmalı.
Devlet ortak olmalı.
Zamanı gelince hissesini paraya çevireceği söylenmeli.
Kaynaklar kesinlikle eşe dosta aktarılmamalı.
TARIMA ÖZEL DESTEK
Tarım sektörüne yasal destek yerine getirilmeli.
Bunun dışında özel bir politika uygulanmalı.
Kooperatifçilik merkezli model teşvik edilmeli.
Üretim maliyetleri düşürülmeli.
Tarladan kopan çiftçi tarlaya döndürülmeli.
Tarım ürünlerinde ithalatına son verilmeli.
..."

Aksi halde olacaklar belli.
"Kefen parası"ndan sonrasının ne olacağını söylemeye gerek yok.
Zaman daralıyor.
Gerekenlerin yapılabilmesi için "Türkiye İttifakı" zorunlu!