18 Nisan 2024 Perşembe
İstanbul 16°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

Od Kökü-4 Odin’in: Asya bağlantısının efsane bilimindeki kanıtları

Doğu Perinçek

Doğu Perinçek

Gazete Yazarı

A+ A-

Odin, Vikinglerin, bütün Cermenlerin, hattâ bütün Avrupalıların tanrısı.

Od, Türklerde ve Moğollarda da Yer ve Ateş Tanrısıdır.

Odin, Kuzey Avrupa’ya belki de tanrı/hakan olarak veya tanrıçanın oğlu olarak geldi. Bilindiği gibi Asya’da ve başka coğrafyalarda, ilk krallar aynı zamanda tanrıydı. Örneğin Bilge Kağan’ın oğlunun adı Tengri Kağan idi.1 Odin’in daha o zamandan ateş veya yer tanrısının adını taşımış olması ciddî bir olasılıktır. Türk mitolojisinde ateşin (od) kendisi bir tanrıçadır.2

Yer tanrıçası: Ötüken/Etügen

Türkçede Od/Ot sözcüğünün hem ateş, hem de yer anlamına gelen çok sayıda kavramın kökü olduğunu biliyoruz. Ateş ve yer anlamları arasında sürekli bir geçiş var.

Türklerin ve Moğolların Yer Tanrıçasının adı da Od/Ot kökünden: Ötüken/Etügen.3

Od/Ot sözcüğünün eski Türkçede Öt olarak bulunduğu da saptanıyor.4 Önemli dilbilimcilerinden Lessing, Ot/Öt, yani ateş kökünden gelen Ötügeni’nin Şamanistlerde “Yer Tanrıçası” olduğunu belirtiyor. Bu tanrıça, Moğolcada Etügen diye anılıyor ve “toprak ana” olarak kabul ediliyor.5

Moğolların Gizli Tarihi’nde Otgon, Ateşin Kağanı”dır ve ocağın sahibidir.6 Moğollarda Otçigin ve Türklerde Ottigin hakan ocağının ateşini taşıyan prenstir.

Yakutlarda ateş tanrısı: Utu

Yakutların tanrılar listesinde de Ot adını taşıyan bir ateş tanrısı bulunuyor. “Göğün yolunu bekleyen tanrılar” arasında “Al Ot İççite” (Ateşlerin Yedi Kardeşi) var.7

Orta Asya’da Tanrı olan Od, yüzyıllar boyunca isimlerde yaşamaya devam etmiş. Nizamettin Sami, Zafername’de bir ziyaret yeri olan Timur Öden Ata’nın mezarından söz ediyor.8 Yine Daşoğuz yakınlarında Utin Kala diye anılan yıkıntının adının da Od/Ot kökünden geldiği belirtiliyor.9

Sumerlerin Güneş Tanrısı Utu

Od/Ot kökünün ta Sumerlere kadar uzandığını düşündüren bilgiler de var.

Türkçedeki Od/Ot ile hemen hemen aynı ses olan Ud/Ut, Sumer dilinde, güneş, ateş ve zaman anlamlarına geliyor.

Utu ise, Güneş Tanrısı.

Udun, fırın anlamında, yani ısıyla bağlantılı.

Yaşayan diller arasında en eski Türk dilinin özelliklerini en çok taşıdığı düşünülen Çuvaşça ile Sumer dili arasındaki karşılaştırmalarda çarpıcı örnekler görüyoruz.10

Odin’in kurtları İskitler, Aslar ve Ossetlerde de var

Sumerlerden sonra Odin’in izini Sakalarda buluyoruz. Sakalar, bilindiği gibi İskit kabileler topluluğunun Doğudaki kolu. Yakutlar, bugün kendilerine hâlâ Saha diyorlar. Vikingler dizisinde görmüşsünüzdür, Odin’in kurdu var.

İşte o kurdun kökünü Sakalarda buluyoruz. Adı: Warka. Bu konuda Kris Kershaw’ın “Odin-Hint-Cermen Yoldaş Birliklerinin Tek Gözlü Tanrısı” başlıklı kitabı İngilizce ve Almanca bilen Odin merâklılarına salık veririm, Odin üzerinden Alperenler olayını incelemiş.11

Eski Yunanlılar, İskit ve Kimmer savaşçılarını “Kahraman Köpekleri/Kurtları” ile birlikte anlatmış ve resimlemişler.

O “Kahraman Köpeklere ve Kurtlara” Heredot Tarihi’nde de rastlıyoruz.12

Aynı “Kahraman Kurtlar”, Odin’in anayurdundaki As halkının ismini bugünlere taşıyan Ossetlerin Nart efsanelerinde de görülüyor.13

Atlı Çobanların Tek Gözlü Tanrısı

Odin’i “Tek Gözlü Tanrı” diye araştıran Kris Kershaw, Eski Yunan, Latin, Cermen, İskandinav, Kara Avrupası, İngiliz ve Hıristiyan kaynaklarında “Tek Gözlü Tanrı” bulunmadığına dikkat çekiyor.14 Oysa “Tek Gözlü Tanrı”, Türk destanlarında, örneğin Dede Korkut Hikâyeleri’nde Tepegöz olarak karşımıza çıkıyor.

Odin’in kendisi gibi atı da destansıdır. “Sekiz Ayaklı” olduğu İskandinav sagalarında yazılı. Şeytan gibi bir attır. Odin’in Atlı Çoban kültürüne uzanan kökleri, coğrafya olarak Ural-Altaylara işaret ediyor. Karadeniz bozkırı, eskiden beri o kültürün batıya uzanan dalıdır.15

Odin, daha önce de değindik, Cermen halklarında da Yeminli Yoldaşların, birbirine sadakatle bağlanmış Alperenlerin simgesidir. Vikinglerin ilk adları olan Väringlerin Yeminliler, Sadıklar anlamına gelmesi, bizi Türk dillerinde sadık anlamına gelen ber/per>ver kökenli sözcüklerle buluşturuyor. Cermen dillerinde yemin anlamına gelen Wär/Swär kökenli sözcükler yanında Eid sözcüğü de yemin anlamındadır ve Od kökeniyle bağlantılı gözüküyor.16 Homosapiensler ve bölücüler bu verilere niçin azgınca saldırıyorlar siz de tahmin edebiliyorsunuz kuşkusuz.

Savaş Tanrısı Asya’dan Avrupa’ya hangi yoldan gitti

Hot/Od kökenli sözcüklerin Avrupa’ya girişinin iki yoldan olabileceği yönünde bulgular var.

Biri, Kuzey Karadeniz>Kuzey Avrupa yoludur. Buna Odin Yolu da denebilir.

İkincisi, Sumer>Batı Asya>İtalya yoludur. Etrüskçedeki Ot kökenli sözcüklerin varlığı karşısında, bu yol da araştırılmalıdır.

Üçüncü bir olasılık ise, Od kökeninin Avrupa dillerine her iki yoldan da girmiş olabileceğidir.

Ancak hangi yol geçerli olursa olsun, bütün yolların başı Sumer’e çıkıyor gibi. Veya şunu söylemek daha doğru: Od/Ot kökü, Sumercenin akrabası olan Asya bozkırı dillerinde tıpkı Tingir/Tengri sözcüğü gibi ortak. Zaten her ikisi de Tanrı.

DİPNOTLAR

1 Talat Tekin, Orhun Yazıtları, s.68-69.

2 Yaşar Çoruhlu, Türk Mitolojisinin Anahatları, s.52.

3 Lessing, Mongolian-English Dictionary, s.335’ten aktaran Tuncer Gülensoy, Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü, II, TDK Yayınları, s.676.

4 Bkz. Tuncer Gülensoy, age, II, s.611; Sevan Nişanyan, Sözlerin Soyağacı, s.454 vd.

5 Lessing, Mongolian-English Dictionary, s.335’ten aktaran Tuncer Gülensoy, age, II, TDK Yayınları, s.676.

6 Moğolların Gizli Tarihçesi, Moğolca aslından çev. Mehmet levent kaya, Kabalcı yayınevi, İstanbul 2011, s.24.

7 Ziya Gökalp, Türk Medeniyet Tarihi, Ziya Gökalp, Kitaplar 1 içinde, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2008, s.356.

8 Aktaran: Osman Karatay, Türklerin Kökleri, s.201 vd.

9 Mantayev, Bir Tarih Kaynağı Olarak Muravyev ve Velihanov’un Eserleri, s.105’ten aktaran Osman Karatay, age, s.202.

10 M. Ünal Mutlu, Dünya Uygarlıklarında Türk Dili ve Kenger Uygarlığı, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, İstanbul 2007, s.13, 87, 197, 203.

11 Kris Kershaw, Odin -Der einaugige Gott und die indogermanischen Männerbünde-, Arun Verlag, 2. Auflage.

12 Heredot, IV,1.

13 Kris Kershaw, s.150, 178, 192.

14 Kris Kershaw, age, s.17 vd, 20.

15 Bu konuda bkz. Kershaw, age, s.46 vd.

16 Kershaw, age, S.209 vd.

DUYURU

Vikingler dizisi

Mart ayında CNBC-e

televizyonunda yeniden başlıyor.

Bizim Vikinglere duyuruyoruz.