28 Mart 2024 Perşembe
İstanbul 18°
  • İçel
  • Şırnak
  • Çanakkale
  • Çankırı
  • Şanlıurfa
  • Çorum
  • İstanbul
  • İzmir
  • Ağrı
  • Adıyaman
  • Adana
  • Afyon
  • Aksaray
  • Amasya
  • Ankara
  • Antalya
  • Ardahan
  • Artvin
  • Aydın
  • Balıkesir
  • Bartın
  • Batman
  • Bayburt
  • Bilecik
  • Bingöl
  • Bitlis
  • Bolu
  • Burdur
  • Bursa
  • Düzce
  • Denizli
  • Diyarbakır
  • Edirne
  • Elazığ
  • Erzincan
  • Erzurum
  • Eskişehir
  • Gümüşhane
  • Gaziantep
  • Giresun
  • Hakkari
  • Hatay
  • Iğdır
  • Isparta
  • Kırşehir
  • Kırıkkale
  • Kırklareli
  • Kütahya
  • Karabük
  • Karaman
  • Kars
  • Kastamonu
  • Kayseri
  • Kilis
  • Kmaraş
  • Kocaeli
  • Konya
  • Malatya
  • Manisa
  • Mardin
  • Muş
  • Muğla
  • Nevşehir
  • Niğde
  • Ordu
  • Osmaniye
  • Rize
  • Sakarya
  • Samsun
  • Siirt
  • Sinop
  • Sivas
  • Tekirdağ
  • Tokat
  • Trabzon
  • Tunceli
  • Uşak
  • Van
  • Yalova
  • Yozgat
  • Zonguldak

Okulun ‘çocuğunuzu alın’ deme hakkı yok!

Psikolog Rüya Sulutaş, dikkat eksikliği ve hiperaktivite (DEHB) sorunu yaşayan çocuklarla okullarda özel olarak ilgilenilmesi gerektiğini, okulun ‘çocuğunuzu alın’ demeye hakkının olmadığını söyledi

Okulun ‘çocuğunuzu alın’ deme hakkı yok!
ZEYNEP SILA KEMAHLI

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite (DEHB) sorunu yaşayan çocuklu ailelerin sorunlarını, Uzman Psikolog Rüya İlkin Sulutaş’a sorduk. Sulutaş, öğretmen ve ailenin yaklaşımının çocuk üzerindeki etkisine dikkat çekti. Ailelerin, ‘çocuğumu okuldan almamı istediler’ sözlerini de değerlendiren Sulutaş, "Okulların böyle yasal bir hakkı yok. Okullarda sorunlu davranışlar yönetilemiyor" dedi. Çözüm önerilerini ve yapılması gerekenleri Aydınlık’a anlattı.
DEHB nedir?
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) bireyin yaş ve gelişim düzeyine uygun olmayan aşırı hareketlilik, isteklerini erteleyememe (impulsivite) ve dikkat sorunlarıyla kendini gösteren gelişimsel bir bozukluktur.
Kaç yaşında tespit ediliyor, nasıl anlaşılıyor?
Genellikle okul çağında tanı konuluyor. Belirtileri; ders yaparken zorlanma ve dersin uzun sürmesi, ders yapmak istememe, konuşulanları dinlememe, unutkanlık, yerinde duramama, çok konuşma, aşırı hareketlilik... Bu belirtiler varsa ve aile, arkadaş, okul uyumunu bozuyorsa mutlaka Çocuk-Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanına başvurulmalıdır.
Öğretmen yaklaşımı nasıl olmalı?
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan öğrencilerin değerlendirilmesi, bu öğrencilerin özellikleri dikkate alınarak daha sık aralıklarla ve kısa süreli sınavlara girmesi gerekir. Okul ve kurumlarda öğrencilerimize bireysel ve grup eğitimi verilebilmesi için destek eğitim odası açılmalıdır.

Aileler, çocuklarının okullarda dışlandığını söylüyor...
Tedavi edilmeyen DEHB davranışsal bozulmalara neden olduğu için okulda daha büyük sorunlar yaşanmakta. Okul idaresi ve öğretmenler sorunlu davranışları yönetemedikleri için çocukların okuldan ayrılmasını isterler. Okulların böyle yasal bir hakkı yoktur. Eğitim hakkı anayasal bir haktır, engellenemez. Sorunların çözümüne yönelik uygulamalar geliştirilmeli.
DEHB hastası çocukların hakları var mı?
Yasal olarak hakları vardır. DEHB tanısı konulan gençler sınavlara ayrı bir salonda, tek başlarına ve konu hakkında bilgilendirilmiş gözetmenler eşliğinde girmeli. Bu hakkın tanınabilmesi için, öğrencinin durumunu bildiren bir heyet raporunun alınması, sınava başvuru belgelerine bunun eklenmesi gerekli.
İlaç tedavisi dışında neler yapılabilir?
Ailenin ve hastanın eğitimi, bununla baş etmeyi öğrenmesi. Bilişsel davranışcı terapi. Çevre düzenlenmesi; Aile ve arkadaş eğitimi, uygun iş ortamı yaratılmalı.

Okul, aile, hekim
Prof. Dr. Müge Tamar, çocukların dikkat sorunları, dürtüsellik ve hareketlilik olmak üzere üç alanda zorluklar yaşadığını hatırlattı. Tamar, DEHB’li çocuğa ilaç tedavisinin uygulanması gerektiğini belirterek, şöyle devam etti: "DEHB çocuğun akademik, sosyal ve psikolojik zorluklarına neden olduğu için tedavi edilmesi gerekir. DEHB tanısı çocuk ve ergen psikiyatristi tarafından koyulur. Bu tanıya sahip çocuklarda ilaç tedavisi uygulanır. İlaç tedavisine ek olarak dürtü ve duygu yönetimi, dikkat ve sosyal beceri çalışmaları, ailenin tutum ve yaklaşımı konularında da çalışılmalıdır. Okul, aile, çocuk ve hekim tedaviyi işbirliği içinde sürdürmelidir." Tamar, çocukların eğitim hayatlarında yasal haklarının bulunduğuna dikkat çekti: "Çocuk ergen psikiyatristi, okul ve ailenin işbirliği içinde olduğu durumlarda çocuğun okul hayatında olumlu gelişmeler gözlenir. Bu tanıya sahip çocukların eğitim hayatlarında kullanabilecekleri yasal hakları vardır. Bu hakları kullanması konusunda okul aileyi yönlendirir, hekimleri de yardımcı olur."

DEHB’li çocuğun eğitim hayatı nasıl olmalı?
DEHB okul başarısızlığına neden olabilir. DEHB tanılı çocukların okulda da öğretmenleri tarafından desteklenmesi gerekir. Aşırı dikkatsizliği olan öğrencinin en ön sırada öğretmene yakın oturtulması gerekir. Çok konuşma, aşırı hareketliliği son derslerde artan bir öğrencinin rehberlik servisinde bireysel derse alınması önerilir.
Unutkanlığı için küçük not defteri kullanması önerilir.
Evde ders çalışmasını 10 dakikada bir mola verecek şekilde düzenlemek uygundur.
Sınavlarda ek süre ve özel sınav hakları vardır.
Okulda eğitim düzenlemesi yapılabilmesi için sağlık kurulu raporu gereklidir.

Son Dakika Haberleri