Astana’daki birlik Cenevre’yi yönetir

Tevfik Kadan

Suriye’de kalıcı çözüm için ateşkesin garantörleri Türkiye, Rusya ve İran’ın Astana’da gerçekleştireceği barış görüşmeleri bugün başlıyor. Görüşmelere katılmak üzere Washington’dan heyet gönderilmezken, ABD’yi temsilen Büyükelçi George Krol’un toplantıyı izleyeceği açıklandı. Suriye adına ise BM Daimi Temsilcisi Beşar Caferi toplantıda hazır bulunacak. Görüşmeler, bugün Türkiye saatiyle 10.00’da başlayıp 24 Ocak’ta sona erecek. Em. Korg. İsmail Hakkı Pekin, görüşmenin olası sonuçlarını Aydınlık’a değerlendirdi:

Moskova’daki görüşmelerinden ardından bu görüşmelerin Astana’da yapılması çok önemli. Bu görüşme tabi Cenevre’yi dışarıda bırakmıyor. Aslında Cenevre’ye hazırlık anlamına geliyor. Türkiye, Rusya, İran, Suriye Devleti ve muhaliflerin katılacağı bu toplantıda bazı konularda görüş birliği sağlanması muhtemeldir. Bu Cenevre’ye olumlu olarak yansır. Türkiye, İran ve Rusya’nın inisiyatifi ele aldığını gösterir. ABD’nin yapılan davete Büyükelçi seviyesinde katılması da bu safhada Suriye ile ilgili inisiyatifi Rusya’ya bıraktığını gösterir. Bu da bir işarettir. Amerika Birleşik Devletleri bölgede barışın sağlanması için Rusya’nın işbirliğinden faydalanacak demektir. Bu tabii Trump yönetiminin bir tavrıdır. Çözüm için Rusya ile işbirliği yapmaya çalşıyorlar. Fakat henüz bakanları belirlenmediği ve eski yönetimle de oraya katılmak istemedikleri için, Büyükelçilerini görevlendirdiler.

Bir diğeri Türkiye’yi ilgilendiren konu. Türkiye PYD/YPG unsurlarının orada yer almasını engelledi. Buna karşılık IŞİD ve El Kaide’de orada yer almadı. Türkiye’nin Suriye Hükümeti ile aynı masaya oturması da çok önemli bir konu. Astana en azından şunların önünü açacak:

| Türkiye ile Suriye Hükümeti arasında doğrudan temasın başlaması

| Türkiye’nin “Esad gitsin” demekten vazgeçmesi

| Muhaliflerle Esad arasındaki görüşmelerin başlaması Ayrıca Türkiye ve Rusya’nın başlatmış olduğu bir siyasi görüşmeler zinciri var. Mesela İdlib’deki muhaliflerin silahsızlandırılması ve rejimle görüşmeleri gibi güzel şeyler... Bunlar Astana’da sonuca bağlanabilir ve ateşkes sağlanıp ölümler durdurulabilir.

Cenevre görüşmelerine Avrupa’nın diğer ülkeleri de katılıyorlar. Orada bu Astana’ya katılanlar arasından ayrık sesler çıkabiliyor ama şimdi Cenevre görüşmelerinde Türkiye, Rusya, İran, Suriye ve muhaliflerden tek ses çıkabilir. Astana’da anlaşıp Cenevre’ye gidildiğinde daha etkili olunur. Bölgedeki inisiyatifi geliştirmeyi Avrupa’ya bırakmamış olurlar

ALMANYA VE FRANSA ASTANA’YA KARŞI

Astana’daki girişimleri önlemeye çalışan ülkeler var. Lavrov da bunu açıkça söyledi. Bunlardan biri Almanya, diğeri Fransa. Çünkü Rusya, Türkiye ve İran’la bölgede görüştüğü zaman otomatik olarak onları devredışı bırakıyor. Bölgeden faydalanma, petrol üzerinde etkili olma konusunda devredışı kalıyorlar. Bu işbirliğinden Almanya ve Fransa’ya ekmek çıkmaz.

PYD DESTEKÇİSİ MCGURK İSTİFA ETMELİ

İsmail Hakkı Pekin, ABD/PYD ilişkilerine dair de şunları söyledi: ABD Başkanı Donald Trump Türkiye ile PYD konusunda Türkiye tezlerine uygun olarak anlaşacaksa McGurk’in istifa etmesi lazım. Öyle anlaşılıyor ki kendisine yapılan telkinler sonucunda Trump, bu adamlarla devam edip PYD’ye desteği bir süre daha devam ettirecek gibi. Ben ABD’nin PYD ile ilişkisinin kısa sürede kesilip atılacak bir ilişki olduğunu sanmıyorum. O bakımdan Astana’daki görüşmeler çok önemli, Rusya’nın ve İran’ın PYD’ye karşı tavrı çok önemli. Eğer Türkiye bunu karar altına aldırabilirse sorun yaşamaz. Türkiye’nin El Bab’dan sonra Menbiç’e gitmesi lazım. Sonuçta Türkiye Menbiç’e gittiği zaman orada ABD’yle çatışacak.