Sayın Ateşyan’ın Noelini kutluyoruz

Bugün Ortodoksların Noel günü.

Başta Türkiye Ermenileri Patrik Vekili Başpiskopos Aram Ateşyan olmak üzere Bizim Ermenilerimizin Noelini kutluyoruz.

Hiç unutulur mu benim Can Kardeşim Saro Sarafyan var, şimdi ona da telefon ettim, Noelini kutladım. Saro kardeşimin bana bir eleştirisi ve mektubu var. Haklı, onu da bu köşede yayınlayacağım.

Halamlar, İstanbul Gedikpaşa Hamam Sokağı’nda otururlardı. Halamın oğulları rahmetli Mahmut Çitli ve şimdi E. Alb. Cengiz Çitli, alt katta Garbis ve Ohannesler, karşı evde Harutlar, aramızda ayrım gayrım yok, birlikte oynarız, koşarız, incir ağacına tırmanırız, düşeni elimizi uzatır yerden kaldırırız. Sevinçlerimiz birdi.

Garbis, Ohannes ve Harut hâlâ sağ mı, neredeler acaba? Onların ve yakınlarının da Noellerini kutluyorum.

AVADİS MAZMANYAN’IN BIRAKTIĞI MİRAS

Bizim Apçağa köyümüzden “Ağa” dediğimiz toprağı bol olsun Avadis Mazmanyan ailesine, oğlu İskender ve Erol kardeşlerime, hepsine bu Noellerinde selam ve sevgiler yolluyorum. Ne zaman duvarların arasına düşsem, eşofmanlar, spor ayakkabıları onlardan gelir. İmza günlerime koşar gelirler, duygulanırım.

Avadis Mazmanyan, amcam Sami Perinçek’in ortağıydı. Çarşıkapı’da küçücük bir dükkanları vardı. Bir tezgâh, iki hasır tabure, hepsi o kadar. Gider Bingöl Kığı’dan çiriş toplar getirirler, ayakkabıcı esnafına satarlardı.

1962 yılında Ankara Hukuk Fakültesi 2. sınıftayım, dil öğrenmek için Almanya’ya gittim, bu arada dört ay Frankfurt’ta ekmek fabrikasında fırın işçiliği yaptım. 24 Mark yevmiyem vardı. 1 Mark da tramvay parası.

Biriktirdiğim paralarla bütün yakınlarıma ve arkadaşlarıma armağanlar alıyorum, amcama bir Pelikan dolma kalem. Hiç unutur muyum, Avadis amcaya da aynı Pelikan kalemden getirdim, çok sevindi, Koynuna koydu. Her görüşmemizde çıkarır, “Bak Doğu, armağanı hep koynumda saklıyorum” derdi.

Hayata veda ederken evlatlarına, o kalemi veriyor, “Size bıraktığım mal mülkün bir değeri yok, miras olarak Doğu Perinçek’in bu kalemini bırakıyorum” diyor. Onun dostluğa verdiği değer, beni hep duygulandırır.

BU TOPRAKLARIN EMANETİ

Çocukluğumuzda Kemaliyeliler, İstanbul Hünkâr’a giderdik. Ermeni yerdeşlerimiz de olurdu. Birlikte halaya durulur. Eğin’in o görkemli ağır halayları, Eğin Halayı, Tek Ayak, Sinanlı, Of Nana, Hamamın Kapısı, Süpürgesi Yoncadan, Gecegü Havası... Kol kola, omuz omuza, birbirimize yaslanarak...

Tehcir (zorla göç ettirme) sırasında, Apçağa köyünün Ermenileri, götüremedikleri bazı eşyaları sandıklara koyup Türk ailelere bırakıyorlar. “Dönmezsek sizin olsun” diyorlar. Avadis amca anlatırdı, on yıl sonra geri döndükleri zaman, Babaannem Rahime Behiye Perinçek’e bıraktıkları sandığı açıyorlar. “Siz bu sandığın kapağını açmamışsınız, biz işaret koymuştuk” diyorlar. Babaannem, “Niye açalım ki, sizin emanetinizdir” diyor. Emanetlere sadakat, bu toprakların insanlarını birbirine bağlamıştır.

KÜLTÜR EMANETLERİMİZ

Patrik Vekili Ateşyan’ın ve Türkiye Ermenileri Patrikliği Ruhani Meclisi Birinci Başrahibi Tatul Anuşyan’ın dün İstanbul Üniversitesi’ndeki konuşmalarını okurken, çok duygulandım, bunları hatırladım.

Ermenilerimiz, bizim Türkiyemizin yurttaşlarıdır ve çoğu kendilerini milletimizden görürler. Atatürk, Berç Efendi’ye “Türker” soyadını veriyor. Agop Dilaçar da soyadını Atatürk’ten alıyor. Türkçemizin en önemli araştırmacılarındandır.

Ermeni ustalarının, mimarlarının, bilim adamlarının vatanımızda büyük emekleri var. Hepsi o eserleriyle, o ürünleriyle bu topraklarda yaratılan sanata ve kültüre kendilerini katmışlar.  Hepsi bütün milletimize emanettirler.

ERDEMLİLERİN KARDEŞLİĞİ

Patrik Vekili Ateşyan ve Birinci Başrahip Anuşyan’ın dün İstanbul Üniversitesi’nde dile getirdikleri hakikatler de tarihin bize bıraktığı büyük mirastır. Bizim yurttaşlığımız ve kardeşliğimiz, erdemlilerin emeğiyle yoğrulmuştur.

Erdemliler deyince Ermenistan’ın ilk Başbakan’ı Ohannes Kaçaznuni unutulmaz. Emekli Büyükelçimiz Gündüz Aktan’a, Kaçaznuni’nin Taşnak Partisi Kongresine 1923 yılında sunduğu raporu vermiştim. Ertesi gün aradı, “Gece yarısına kadar Kaçaznuni’yi ağlaya ağlaya okudum” dedi.

Hakikat aşkı, erdemlerin doruğudur. Hakikate sadakat, mertlik makamıdır. Hakikatin dini ve ırkı olmaz, hakikat hakikattir. Erdemliler, bu toprakları bize vatan yapmışlardır.